Ngành đồ uống kiến nghị giảm mức tăng thuế đặc biệt với bia rượu

Ngành đồ uống liên tục ghi nhận sự “tụt dốc” về nhiều chỉ tiêu sản lượng, doanh thu, lợi nhuận. Ảnh minh họa

Mới đây, Hiệp hội Bia – Rượu – Nước giải khát Việt Nam (VBA) đã có công văn gửi Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc và Cục Quản lý, giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí, Ban soạn thảo hồ sơ Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt về việc góp ý đối với Hồ sơ dự án Luật thuế TTĐB (sửa đổi).

Theo Hiệp hội, đây là cú tăng “sốc” lớn nhất chưa từng có trong lịch sử tăng thuế TTĐB đối với ngành rượu bia trên cơ sở giải thích của Bộ Tài Chính là để đạt mục tiêu tăng giá bán rượu, bia ít nhất 10% theo khuyến nghị tăng thuế của WHO. Hiệp hội và các doanh nghiệp vô cùng bất ngờ với đề xuất tăng thuế TTĐB lần này trong bối cảnh các doanh nghiệp đã và đang phải đối mặt với các khó khăn chồng chất.

Trong giai đoạn từ năm 2020 tới nay, ngành đồ uống đã liên tục phải chịu rất nhiều tác động lớn từ dịch bệnh, xung đột chính trị thế giới, các chính sách hạn chế đồ uống có cồn, v.v dẫn tới sự sụt giảm báo động và ghi nhận sự “tụt dốc” về nhiều chỉ tiêu sản lượng, doanh thu, lợi nhuận của các doanh nghiệp.

Trong khi đó, ngành đồ uống là mặt hàng chịu nhiều hạn chế ít nhất từ 4 Luật lớn: Luật phòng chống tác hại rượu bia, Luật thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật thương mại, Luật quảng cáo, thương mại điện tử, bảo vệ môi trường. Các chính sách hỗ trợ cắt giảm thuế GTGT không được áp dụng đối với ngành đồ uống có cồn.

Những quy định liên quan đến xử lý vi phạm nồng độ cồn đã khiến các doanh nghiệp ngành rượu, bia giảm sút sản lượng, doanh thu, ngân sách. Trong khi đó, giá nguyên liệu đầu vào đối với ngành sản xuất đồ uống tăng cao từ 15%-30%, mà là nguyên liệu đầu vào chiếm tỉ trọng lớn trong giá thành sản xuất tăng khoảng 30- 40% so với mức giá bình quân năm 2022.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp rượu phải đối mặt với khó khăn vấn nạn rượu trôi nổi, không rõ nguồn gốc, không được quản lý chiếm tới gần 70% lượng rượu tiêu thụ, gây thất thu cho ngân sách Nhà nước, ảnh hưởng đến sức khoẻ con người, ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp chính thống.

Sau khi nghiên cứu hồ sơ Bộ Tài chính gửi, VBA thấy rằng trong phần đánh giá tác động chưa đề cập đến những tác động đầy đủ và toàn diện như vị trí và những đóng góp đáng kể của ngành đồ uống cho xã hội và nền kinh tế nói chung, đối tượng chịu tác động trực tiếp, tác động gián tiếp, đến người tiêu dùng, môi trường đầu tư, lao động, khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, bên cạnh mục tiêu bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Bên cạnh đó, khi tăng thuế sẽ tạo bất lợi và hàng rào khoảng cách giữa hàng sản xuất trong nước và nhập khẩu, khi mà doanh nghiệp trong nước đang gặp nhiều khó khăn về vốn, chi phí sản xuất lớn, thị trường thu hẹp.

Nhiều doanh nghiệp đồ uống đã phải đóng cửa do doanh thu giảm sút. Ảnh minh họa

Trước những vấn đề trên, VBA cho rằng khi tăng thuế làm giá sản phẩm tăng cao, người tiêu dùng sẽ có xu hướng chuyển sang các mặt hàng khác rẻ tiền hơn, tiêu dùng các sản phẩm trôi nổi, chất lượng kém, hàng lậu, hàng giả.

Việc tăng thuế sẽ làm giảm tính cạnh tranh của các sản phẩm trong nước. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy tăng thuế cao sẽ tạo ra khoảng cách lớn về lợi ích giữa sản phẩm chính thống và bất hợp hợp pháp cho hàng lậu sẽ tăng cao, tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với sức khỏe người tiêu dùng, phát sinh chi phí cho các cơ quan quản lý thị trường, hải quan chống hàng lậu.

VBA mong muốn Ban soạn thảo tham khảo thêm các kinh nghiệm quốc tế. Đặc biệt là bài học từ các nước láng giềng có điều kiện hoàn cảnh gần với Việt Nam như Trung Quốc, Thái Lan. Bên cạnh giải pháp tăng thuế, cần thực thi nghiêm chống hàng lậu để bảo vệ doanh nghiệp kinh doanh hợp pháp, sức khỏe người tiêu dùng, chống thất thu ngân sách.

Theo VBA, vì tầm quan trọng của chính sách này đối với Ngành bia rượu nước giải khát, Hiệp hội kính đề nghị được Bộ trưởng, ban soạn thảo xem xét thời điểm hiệu lực của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) là từ năm 2027.

Đối với rượu, bia xem xét giảm mức tăng thuế và giãn lộ trình tăng một cách hợp lý để tránh gây sốc, ổn định thị trường. Tạo điều kiện để doanh nghiệp thích nghi với việc tăng thuế trong trong thời gian tới.

Đồng thời, VBA kiến nghị lộ trình tăng thuế TTĐB đối với Bia từ 1/1/2027 đến 31/12/2028 là 70%; từ 1/1/2029 đến 31/12/2030 là 75% và từ 1/1/2031 là 80%. Đối với Rượu từ 20 độ trở lên từ 1/1/2027 đến 31/12/2028 là 70%; từ 1/1/2029 đến 31/12/2030 là 75% và từ 1/1/2031 là 80%. Đối với Rượu dưới 20 độ từ 1/1/2027 đến 31/12/2028 là 40%; từ 1/1/2029 đến 31/12/2030 là 45% và từ 1/1/2031 là 50%.

Hiệp hội cũng đề nghị xem xét bỏ điểm l khoản 1 Điều 2 của dự thảo Luật, theo đó không bổ sung nước giải khát theo Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) có hàm lượng đường trên 5g/100ml, vào đối tượng chịu thuế TTĐB.

Ngoài những ý kiến chung, HEINEKEN Việt Nam đề xuất xem xét mức thuế khác nhau đối với bia dưới 5,5 độ; từ 5,5 độ tới 15 độ và trên 15 độ theo tinh thần Luật Phòng, chống tác hại rượu, bia.

Hương Lan