Hành lang pháp lý cởi mở tạo cơ hội thu hút dòng kiều hối vào thị trường bất động sản Việt Nam

Dòng tiền kiều hối đổ mạnh vào thị trường bất động sản ở Việt Nam. (Ảnh minh họa)

Kiều hối có vai trò rất quan trọng đối với nhiều nước trên thế giới, đặc biệt là các nước đang phát triển. Cùng với nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), kiều hối chiếm tỷ trọng lớn nhất trong số các nguồn vốn từ bên ngoài vào Việt Nam và có xu hướng tăng lên qua các năm, đây là một trong những nguồn lực nòng cốt để phát triển kinh tế - xã hội.

Theo thống kê từ Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, lượng kiều hối về Việt Nam từ năm 1993 - 2022 đạt trên 190 tỷ USD, gần bằng lượng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) giải ngân trong cùng thời kỳ. Nếu tính cả năm 2023 thì lũy kế đạt khoảng 206 tỷ USD.

Bất chấp những giai đoạn khó khăn của nền kinh tế toàn cầu, chỉ riêng trong năm 2023, Vụ Quản lý ngoại hối (NHNN) cho biết, lượng kiều hối chảy về Việt Nam ước đạt khoảng 16 tỷ USD, tăng 32% so với năm 2022. Đây là một tín hiệu vô cùng tích cực đối với việc phát triển kinh tế tại Việt Nam.

Khó có thể đánh giá nguồn kiều hối “chảy” vào đâu, tuy nhiên nguồn ngoại tệ này đã đi vào các lĩnh vực của nền kinh tế và mang lại nhiều lợi ích cho người dân Việt Nam. Theo một thống kê của Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, khoảng 15 - 20% kiều hối đổ về Việt Nam đã đầu tư trực tiếp vào bất động sản. 

Đáng chú ý, sự cởi mở từ Luật Đất đai 2024 được cho là trợ lực cho thị trường bất động sản thời gian tới. Với các quy định thông thoáng hơn về việc sở hữu nhà ở, dòng tiền này có thể sẽ chảy nhiều hơn, chính danh hơn vào lĩnh vực bất động sản.

Trong đó, Luật Đất đai năm 2024 có thay đổi căn bản khi xác định địa vị pháp lý của người sử dụng đất thông qua tiêu chí là quốc tịch, không còn xác định theo nơi cư trú. Cụ thể, giữa cá nhân trong nước với người Việt định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam có quyền tiếp cận đất đai như nhau. Như vậy, sắp tới, người Việt Nam định cư ở nước ngoài còn giữ quốc tịch Việt Nam sẽ có đầy đủ các quyền liên quan đến đất đai như công dân Việt Nam trong nước.

Đối với người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài (không còn quốc tịch Việt Nam), Luật Đất đai sửa đổi giữ chính sách như pháp luật hiện hành. Theo quy định mới, người Việt ở nước ngoài sẽ được thừa kế, thế chấp tất cả những nhà liền thổ, sản phẩm bất động sản. Việc mua bất động sản, họ vẫn sẽ mua trong dự án, nhưng việc giới hạn số lượng sản phẩm được nới lỏng hơn.

Thị trường bất động sản có thêm nguồn cầu lớn từ Việt kiều, thu hút tiền từ nước ngoài về Việt Nam. (Ảnh minh họa)

Các quy định về Luật Đất đai 2024 rõ ràng và cởi mở hơn, trao quyền tự chủ nhiều hơn cho Việt kiều và khuyến khích họ đầu tư, sở hữu một ngôi nhà hoặc ngôi nhà thứ hai trên quê hương mà không cần nhờ người thân ở Việt Nam đứng tên hộ như trước đây.

Đồng thời, khi mở rộng đối tượng tham gia giao dịch nhà đất, luật mới cũng giúp thu hút nguồn vốn kiều hối – vốn ngày càng trở thành nguồn thu từ nước ngoài quan trọng của Việt Nam bên cạnh FDI.

Chia sẻ về vấn đề này, TS. Đinh Thế Hiển - Chuyên gia kinh tế cho biết, trước đây đối với những người Việt ở nước ngoài nhưng không có quốc tịch Việt Nam sẽ không được quyền như người có quốc tịch Việt Nam. Song với quy định mới trong Luật Đất đai 2024 đã tạo điều kiện cho nhóm người Việt kiều đầu tư, mua nhà ở. Điều này được xem là hợp lý khi dòng vốn đầu tư nước ngoài FDI đang chảy mạnh vào thị trường, lượng người nước ngoài đến sinh sống và làm việc lâu dài tại Việt Nam cũng tăng lên hằng năm.

Nhận định về những thay đổi của luật mới, ông Troy Griffiths - Phó Giám đốc Điều hành Savills Việt Nam cho rằng “Thay đổi này cũng tạo tiềm năng lớn cho thị trường nhờ nguồn vốn đầu tư trực tiếp từ Việt kiều. Trong quá khứ, người Việt Nam ở nước ngoài muốn đầu tư trở lại Việt Nam phải thông qua người thân hoặc họ hàng, vì thế đã dẫn đến một số tranh chấp không đáng có. Luật mới sẽ giải quyết vấn đề này, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho đầu tư và giảm thiểu khả năng xảy ra rủi ro giữa các bên trong quá trình đầu tư”, ông Troy Griffiths nói.

Theo Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài, có 6,5 triệu người Việt đang sống ở nước ngoài, trải dài khoảng 3 thế hệ, và hơn 20% trong số đã đến tuổi nghỉ hưu, có nhu cầu về Việt Nam.

Hiện nay, nhiều người đã đến tuổi nghỉ hưu và có nhu cầu trở về Việt Nam sinh sống. Điều này giúp thị trường bất động sản có thêm nguồn cầu lớn từ Việt kiều, thu hút tiền từ nước ngoài về Việt Nam nhiều hơn, đó sẽ là nguồn vốn lớn cho xã hội

Đánh giá từ nhu cầu thực tế có thể thấy, đây có thể là cơ hội phát triển tốt của thị trường bất động sản Việt Nam. Như ông Trần Quang Trung - Giám đốc Phát triển kinh doanh OneHousing chia sẻ, thị trường bất động sản đang khởi đầu của một chu kỳ mới, nhiều nhà đầu tư đã nhìn ra cơ hội khi Việt kiều được mua nhà và có đầy đủ quyền sở hữu như một công dân trong nước (theo Luật Đất đai 2024). Do đó, nếu đầu tư ở thời điểm hiện tại có thể đạt thanh khoản tốt khi đón đầu dòng tiền lớn của kiều bào đổ về.

Hay ở góc độ doanh nghiệp phân phối bất động sản, ông Nguyễn Thái Bình - Tổng giám đốc Công ty Cổ Phần Đông Tây Land nhìn nhận "Với số lượng khoảng 6 triệu kiều bào, đây là tác động rất tốt. Chúng ta cần có hành động thiết thực, ngoài ban hành quy luật thì cần có hành động để kéo dòng vốn về Việt Nam".

Hoài An