Nghị định số 15 tác động rất lớn tới cộng đồng doanh nghiệp ngành thực phẩm

Nghị đinh số 15 tác động rất lớn tới cộng doanh nghiệp ngành thực phẩm. Ảnh minh họa

Trước năm 2018, để quản lý về an toàn thực phẩm (ATTP), được thực hiện theo Luật ATTP (2010) và Nghị định số 38/2012/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật ATTP. Tuy nhiên, việc thực hiện các quy định của Nghị định số 38 gây nhiều vướng mắc, bất cập, làm tăng chi phí, thời gian và giảm cơ hội kinh doanh của doanh nghiệp. Với Nghị định số 38, quản lý nhà nước (QLNN) về ATTP chủ yếu là tiền kiểm, nhưng quản lý hậu kiểm lại để bỏ ngỏ.

Do đó, nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất, chế biến và kinh doanh thực phẩm, Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương đã kiến nghị từng bước tháo bỏ những bất cập trong quản lý về ATTP. Trên cơ sở đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 15/2018/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật ATTP thay thế Nghị định số 38. Nghị định số 15 được đánh giá là cải cách thể chế đột phá, thể hiện thay đổi căn bản trong tư duy về quản lý nhà nước, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm.

Đánh giáTại Hội thảo “5 năm triển khai Nghị định số 15/2018/NĐ-CP về an toàn thực phẩm: Kết quả, vấn đề và kiến nghị” do Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức mới đây, đại diện Hội Lương thực Thực phẩm TP Hồ Chí Minh khẳng định sự ra đời của Nghị định số 15/2018/NĐ-CP đã đánh dấu một bước tiến lớn trong việc cải thiện môi trường kinh doanh nói chung và trong lĩnh vực an toàn thực phẩm nói riêng.

Cũng theo đại diện Hội Lương thực Thực phẩm TP Hồ Chí Minh, Nghị định số 15/2018/NĐ-CP một lần nữa minh chứng cho việc thay đổi tư duy, cách thức quản lý của Nhà nước. Chính sách này đem lại hiệu quả về kinh tế, nâng cao vai trò, trách nhiệm của doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm.

Đồng thời, đưa việc quản lý đến gần hơn với thông lệ quốc tế, phù hợp với mô hình quản lý tiên tiến của nhiều quốc gia. Giúp nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp hội nhập.

Từ kết quả thực thi Nghị định số 15/2018/NĐ-CP, có thể rút ra nhiều bài học kinh nghiệm. Những bài học này có giá trị cho việc xây dựng, ban hành và thực thi chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong thời gian tới đây.

Từ đó, đại diện Hội Lương thực Thực phẩm TP Hồ Chí Minh kiến nghị, cần thay đổi tư duy và phương thức quản lý Nhà nước trong xây dựng các chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp theo hướng chuyển từ kiểm soát sang kiến tạo, từ can thiệp trực tiếp sang gián tiếp, từ tiền kiểm sang giám sát theo nguyên tắc quản lý rủi ro.

Bên cạnh đó, chính sách hỗ trợ cần có sự phân công, phân cấp trách nhiệm rõ ràng, cụ thể. Có như vậy mới tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, bình đẳng giữa các thành phần kinh tế; phù hợp với nguyên tắc và thông lệ quốc tế để doanh nghiệp trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế”

Còn theo theo ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng ban Pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), mặc dù có nhiều nội dung cải cách tích cực, song Nghị định số 15 vẫn còn một số điểm cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện. Đơn cử như quy định chưa rõ ràng, cụ thể trong cách thức xác định tỷ lệ lô hàng nhập khẩu trong trường hợp áp dụng phương thức kiểm tra giảm; thực thi thiếu nhất quán đối với trường hợp sản phẩm là mẫu thử nghiệm. Ở một số cơ quan địa phương vẫn có hiện tượng cán bộ yêu cầu DN bổ sung giấy tờ nhiều lần; thậm chí có những yêu cầu nằm ngoài quy định. Nghị định còn thiếu các quy định về đăng ký các thực phẩm nhập khẩu có chứa phụ gia mới…

Vì vậy, để tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp ngành thực phẩm, ông Đậu Anh Tuấn kiến nghị, cần rà soát, sửa đổi Luật An toàn thực phẩm để phù hợp với bối cảnh và thống nhất cách thức quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm. Đây là những bất cập cần sớm bổ sung khi sửa đổi, bổ sung Nghị định 15.

Đông Nghi