Đề xuất thành lập sàn giao dịch dữ liệu Việt Nam

Theo Bộ trưởng Lương Tam Quang, một trong những mục đích quan trọng của dự luật là nhằm thúc đẩy hình thành thị trường dữ liệu, hỗ trợ phát triển sản phẩm dịch vụ dựa trên dữ liệu, các giao dịch thương mại trên môi trường số được thường xuyên, liên tục, an toàn và minh bạch hơn.

Hình thành và từng bước mở rộng kho dữ liệu tổng hợp, kho dữ liệu mở để người dân, doanh nghiệp khai thác, sử dụng phục vụ sáng tạo, triển khai các ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh mới, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế số và xây dựng xã hội số.

Dự thảo luật dành riêng một chương (Chương 5) gồm 8 Điều để quy định về sản phẩm, dịch vụ về dữ liệu. Cụ thể gồm: Sản phẩm, dịch vụ về dữ liệu; điều kiện cung cấp sản phẩm, dịch vụ trung gian dữ liệu, phân tích, tổng hợp dữ liệu, sàn giao dịch dữ liệu; sản phẩm, dịch vụ trung gian dữ liệu.

Chương này cũng quy định rõ về sản phẩm, dịch vụ xác thực điện tử đối với thông tin không gắn với chủ thể danh tính điện tử; sản phẩm, dịch vụ phân tích, tổng họp dữ liệu; sàn giao dịch dữ liệu; trách nhiệm của tổ chức cung cấp sản phẩm, dịch vụ trung gian dữ liệu, phân tích, tổng họp dữ liệu, sàn giao dịch dữ liệu; xây dựng hạ tầng kỹ thuật phục vụ phát triển thị trường dữ liệu, cung cấp các sản phẩm, dịch vụ về dữ liệu.

Về sàn giao dịch dữ liệu, dự thảo luật quy định, sàn giao dịch dữ liệu do Bộ Công an cấp phép thành lập và hoạt động theo quy định, là nơi lưu trữ, quản lý, giao dịch, trao đổi, thuê, mua bán và cung cấp các dịch vụ về dữ liệu, có sự giám sát, bảo đảm an toàn và tuân thủ quy định.

Các doanh nghiệp nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập thuộc cơ quan quản lý nhà nước được triển khai sàn giao dịch dữ liệu và chịu trách nhiệm báo cáo định kỳ về hoạt động của sàn giao dịch dữ liệu trước cơ quan chủ quản.

Sàn giao dịch dữ liệu sẽ thực hiện chức năng giao dịch, trao đổi, mua bán, cung cấp các sản phẩm, dịch vụ liên quan đến dữ liệu một cách phù hợp, chính xác và hợp pháp đến các chủ thể yêu cầu dịch vụ.

Trước khi thực hiện giao dịch dữ liệu, sàn giao dịch dữ liệu phải kiểm tra, đánh giá việc đáp ứng điều kiện tham gia giao dịch của các chủ thể có liên quan, tính hợp pháp và việc đáp ứng điều kiện tham gia giao dịch của sản phẩm dữ liệu, khả năng đáp ứng yêu cầu trong việc bảo đảm an ninh, an toàn khi sử dụng sản phẩm dữ liệu.

Sản phẩm dữ liệu được giao dịch phải đáp ứng yêu cầu như không tác động đến an ninh, quốc phòng, cơ yếu, không xâm phạm bí mật Nhà nước, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân…

Quy chế hoạt động phải bảo đảm một số nội dung, trong đó có bí mật thông tin, chống hành vi gian lận; quản lý rủi ro, xử lý khiếu nại tranh chấp, bảo vệ dữ liệu cá nhân… Chính phủ quy định chi tiết các nội dung liên quan đến sàn giao dịch dữ liệu và ban hành chính sách hỗ trợ sàn.

Cơ quan thẩm tra cơ bản nhất trí với các quy định về sàn giao dịch dữ liệu trong dự thảo luật. Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị cho rằng, đây là lĩnh vực mới, đặc thù nên có thể cân nhắc áp dụng thí điểm về sàn giao dịch dữ liệu. Do đó, trước mắt không cần thiết quy định quá chi tiết trong luật này mà giao Chính phủ tổ chức triển khai thí điểm và có báo cáo Quốc hội.

Dự thảo Luật Dữ liệu gồm 7 chương, 67 điều sẽ được các đại biểu thảo luận tại tổ vào ngày 24/10; thảo luận tại hội trường ngày 8/11 và dự kiến biểu quyết thông qua ngày 30/11.

Vũ Đậu