Đề xuất huy động hơn 256 nghìn tỷ phát triển văn hóa
Là một trong những nội dung đáng chú ý được các đại biểu thảo luận tại Quốc hội ngày 01/11 về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 – 2035.
Thực hiện theo 3 giai đoạn, 7 mục tiêu tổng quát
Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035 nhằm hướng tới phát triển con người Việt Nam có nhân cách, lối sống tốt đẹp; xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh; phát triển hệ thống hạ tầng, cảnh quan, thiết chế văn hóa đồng bộ, hiệu quả; nâng cao hiệu quả thông tin tuyên truyền và giáo dục văn hóa…
Tổng các nguồn lực huy động để thực hiện chương trình giai đoạn 2025-2030 dự kiến là 122.250 tỉ đồng.
Trong đó, vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ trực tiếp để thực hiện được bố trí tối thiểu 77.000 tỉ đồng (chiếm 63%); vốn ngân sách địa phương khoảng 30.250 tỉ đồng (chiếm 24,6%); vốn huy động hợp pháp khác khoảng 15.000 tỉ đồng (chiếm 12,4%).
Dự kiến tổng các nguồn lực huy động để thực hiện chương trình giai đoạn 2031-2035 là 134.000 tỉ đồng.
Chương trình sẽ được thực hiện trong 11 năm, từ năm 2025 đến 2035, chia làm 3 giai đoạn với 7 mục tiêu tổng quát. Cụ thể:
Giai đoạn 2025: thực hiện các hoạt động xây dựng cơ chế chính sách, hệ thống các văn bản hướng dẫn thực hiện các nhiệm vụ của Chương trình, hệ thống giám sát, đánh giá; bồi dưỡng, nâng cao năng lực cán bộ quản lý Chương trình; chuẩn bị đầu tư các nhiệm vụ và các nội dung quản lý khác.
Giai đoạn 2026-2030: tập trung giải quyết các vấn đề hạn chế, thách thức đặt ra trong thời gian qua; triển khai các mục tiêu, nhiệm vụ đặt ra đến 2030.
Giai đoạn 2031-2035: tiếp tục xây dựng, phát triển văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc để văn hóa trở thành sức mạnh nội sinh, động lực để phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc; triển khai các nhiệm vụ, mục tiêu đặt ra đến 2035.
Bảo đảm tính khả thi, sử dụng ngân sách hiệu quả
Trình bày báo cáo thẩm tra về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban cơ bản nhất trí với dự kiến về tổng mức đầu tư và các nguồn vốn để thực hiện chương trình.
Theo một số ý kiến, tổng mức đầu tư của chương trình là rất lớn. Vì vậy cần nghiên cứu, đánh giá kỹ quy mô, cơ cấu, khả năng huy động, bố trí các nguồn lực thực hiện chương trình bảo đảm tính khả thi, phù hợp với khả năng đáp ứng của nguồn lực quốc gia, sử dụng hiệu quả ngân sách.
.jpeg)
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương cho rằng các di tích quốc gia và di tích quốc gia đặc biệt của Việt Nam phần lớn là các công trình kiến trúc với sự tác động của khí hậu, thời gian nên đa số đã xuống cấp, cần tu bổ, tôn tạo. Song không phải tất cả các di tích này đều cần tôn tạo, tu bổ, “nhất là các di tích khảo cổ”.
Cùng với đó, nhiều năm qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các địa phương cũng đã rất chú trọng công tác trùng tu, tôn tạo di tích nên nhiều di tích được tu bổ, tôn tạo và hàng năm vẫn dành nguồn lực để trùng tu, tôn tạo các di tích.
Do đó nếu đặt mục tiêu cụ thể như “Phấn đấu đến năm 2030 có 95% di tích Quốc gia đặc biệt (tương tương khoảng 127 di tích) và 70% di tích Quốc gia (tương đương khoảng 2542 di tích) được tu bổ tôn tạo và đến năm 2035 có 100% di tích Quốc gia đặc biệt và 80% di tích Quốc gia” (Mục tiêu 3) của Chương trình thì dễ dẫn đến việc tu bổ, tôn tạo triệt để, kể cả di tích không cần tu bổ cũng tu bổ.
Cùng quan điểm này, đại biểu Nguyễn Thị Sửu - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương Thừa Thiên – Huế đề nghị, phải rà soát, đánh giá kỹ lưỡng số liệu, hiện trạng di tích, di sản văn hóa và các nội dung đưa vào mục tiêu cụ thể để không chỉ đảm bảo tính bao quát mà còn thể hiện được tính dự báo về cả các di tích, di sản có thể được xếp hạng và cả nguồn lực phục vụ tu bổ, tôn tạo các di tích, di sản được nâng hạng, nhất là hạng đặc biệt.
Ngoài ra, đại biểu Trần Thị Thu Hằng - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông cho hay, trong quá trình triển khai thực hiện, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần lưu ý quan tâm, ưu tiên trong việc phân bổ nguồn vốn từ Chương trình mục tiêu phát triển văn hóa đối với các tỉnh nghèo, có nhiều khó khăn về thiết chế văn hóa, cần có sự hỗ trợ của Trung ương.
Bên cạnh đó, thống nhất với quan điểm giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu trình Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ ban hành văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn chung việc thực hiện Chương trình, tuy nhiên đại biểu đề nghị, khi Chương trình được thông qua cần kịp thời ban hành các văn bản hướng dẫn triển khai cụ thể từng nội dung, cách thức thực hiện, đảm bảo tính thống nhất.