Có khoảng 10% doanh nghiệp sẵn sàng kiểm kê phát thải khí nhà kính
Mặc dù 2.166 doanh nghiệp đã được yêu cầu phải thực hiện việc báo cáo phát thải khí nhà kính nhưng mới chỉ có khoảng 10% doanh nghiệp đã sẵn sàng, đó là các doanh nghiệp trong lĩnh vực thép, xi măng, nhiệt điện.
Con số này được PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Viện trưởng Viện Chiến lược Chính sách Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã cập nhật tại Hội thảo NetZero - môi trường và năng lượng hướng tới thành phố không phát thải 2050 mới đây.
Theo đó, thời gian qua, các chính sách của Chính phủ, các ngành, địa phương đều hướng tập trung vào mục tiêu để có thể giảm phát thải ròng về 0 vào năm 2050.
Cụ thể, trong Luật Bảo vệ Môi trường, Nghị định 06 quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozon cũng như trong Quyết định số 01 của Thủ tướng năm 2022 và cập nhật tại Quyết định số 13/2024/QĐ-TTg ban hành danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính đã quy định rõ.
Theo quyết định cập nhật, có 2.166 doanh nghiệp sẽ phải thực hiện báo cáo phát thải khí nhà kính vào tháng 3/2025 và xây dựng kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính.
Cùng với đó, Việt Nam cũng đã đưa ra lộ trình để hình thành thị trường tín chỉ carbon thử nghiệm từ năm 2025 và hình thành thị trường tuân thủ vào năm 2029 (thời điểm bắt đầu trao đổi hạn ngạch).
Ở thời điểm này, mới chỉ có khoảng 10% doanh nghiệp đã sẵn sàng kiểm kê phát thải khí nhà kính, đó là các doanh nghiệp trong lĩnh vực thép, xi măng, nhiệt điện. Thậm chí nhiều doanh nghiệp khác vẫn chưa biết họ đang nằm trong danh mục phải báo cáo kiểm kê phát thải.
Được biết, các doanh nghiệp đã sẵn sàng cũng là những lĩnh vực Bộ Tài nguyên và Môi trường đang đôn đốc để thực hiện kịp tiến độ báo cáo vào tháng 3/2025. Thực hiện cam kết, Việt Nam đã có nhiều bước tiến bộ trong thời gian qua và sắp tới sẽ có Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) lần thứ 3. Theo NDC Việt Nam đã cam kết giảm phát thải khí nhà kính 9% nếu không có sự hỗ trợ quốc tế và đạt mức 27% nếu có sự hỗ trợ từ quốc tế.
PGS.TS Nguyễn Đình Thọ cho rằng, năm 2025, khi đưa ra cam kết giảm phát thải sắp tới sẽ là thách thức rất lớn với Việt Nam. Để đạt được mục tiêu này, Việt Nam sẽ phải thường xuyên rà soát, cập nhật NDC.
Hầu hết các phát thải trong lĩnh vực giao thông vận tải, quá trình công nghiệp đều liên quan đến năng lượng. Do đó, năng lượng ở Việt Nam cũng như trên thế giới chiếm khoảng 75% phát thải. Đây cũng là trọng tâm để có thể chuyển đổi năng lượng trong thời gian tới.
Thời gian qua, Chính phủ đã đưa ra những định hướng mới trong phát triển, sử dụng năng lượng điện hạt nhân để đảm bảo an toàn cho lưới điện Việt Nam khi chuyển sang năng lượng tái tạo...
Để đạt được các bước tiến lên quan đến NetZero, Việt Nam sẽ phải tập trung vào những lĩnh vực phát thải lớn nhất. Hiện nay, lĩnh vực phát thải lớn nhất là hệ thống lương thực phẩm, chiếm 33% lượng phát thải, liên quan trực tiếp đến bao bì, đóng gói và sử dụng nhựa trong bao bì thực phẩm, nông nghiệp.
Tiếp theo là đô thị và tòa nhà. Hầu hết các nước đã thực hiện xây dựng thị trường tuân thủ liên quan đến lĩnh vực đô thị và tòa nhà. Ở Việt Nam, Bộ Xây dựng và các hiệp hội đã xây dựng chuẩn cho đô thị xanh và công trình xanh.
Đối với lĩnh vực giao thông vận tải, cũng mở ra cơ hội tiềm năng lớn cho Hà Nội cũng như các đô thị khác để có thể giảm phát thải thông qua chuyển đổi sử dụng xe cá nhân sang phương tiện công cộng, từ sử dụng các phương tiện điện than sang năng lượng tái tạo, sử dụng phương tiện giao thông thông minh, giảm phát thải môi trường…
Riêng lĩnh vực dệt may, trên thế giới mỗi năm tạo ra 100 tỷ sản phẩm, tạo ra 92 triệu tấn chất thải rắn; 93 tỷ m3 nước và 8-10% phát thải. Đây là lĩnh vực có mức phát thải lớn thứ 4, tương đương với lĩnh vực giao thông vận tải và xây dựng. Trong kế hoạch quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn, dệt may đã được xác định là lĩnh vực ưu tiên cùng với xử lý chất thải nhựa, bao bì đóng gói…