Tạo thuận lợi cho người bán hàng online nộp thuế

Thị trường thương mại điện tử Việt Nam đang ngày càng phát triển. Quy mô thị trường các năm gần đây đã tăng trưởng mạnh từ 16,4 tỷ USD năm 2022 lên đến 20,5 tỷ USD năm 2023. Năm 2024, quy mô thị trường đạt trên 25 tỷ USD, tăng 20% so với năm 2023, chiếm khoảng 9% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước. Điều này cho thấy người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng các phương thức mua sắm trực tuyến.

Tuy nhiên, số thu thuế từ hoạt động kinh doanh thương mại điện tử chỉ chiếm một phần rất nhỏ so với quy mô và tốc độ tăng trưởng của hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, nền tảng số.

Theo số liệu quản lý thu thuế trong giai đoạn từ năm 2022 đến 2024, kết quả tổng số thu thuế từ hộ, cá nhân kinh doanh rất thấp năm 2022 là 183 tỷ đồng và năm 2023 là 67 tỷ đồng.

Thống kê theo dữ liệu của hơn 400 sàn thương mại điện tử đã cung cấp thông tin cho cơ quan thuế theo quy định tại Nghị định 91/2022/NĐ-CP thì có hơn 300 nghìn cá nhân có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử với số thu thuế năm 2024 sẽ đạt khoảng 2,5 nghìn tỷ đồng.

Tuy nhiên, thống kê tại 5 sàn thương mại điện tử lớn là Shopee, Lazada, Tiki, Sendo, Grab thì có hơn 300 nghìn gian hàng chưa định danh được người dùng với doanh số kinh doanh trên 70 nghìn tỷ đồng.

Chính vì vậy, Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo Nghị định về quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

Theo dự thảo Nghị định được công bố lấy ý kiến đóng góp, cá nhân kinh doanh nếu không đăng ký nộp thuế theo phương pháp kê khai có hoạt động kinh doanh thường xuyên trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số sẽ phải kê khai thuế theo tháng.

Quy định này phù hợp với trường hợp tất cả hoạt động kinh doanh thương mại điện tử đều sử dụng phần mềm và có thể trích xuất dữ liệu doanh thu nhanh chóng. Do đó có thể áp dụng phương pháp kê khai. Tuy nhiên, những cá nhân mới kinh doanh hoặc vì kinh doanh ở quy mô nhỏ nên không mua các phần mềm hỗ trợ kinh doanh, sẽ gặp khó khăn trong việc kê khai thuế.

Bên cạnh đó, dự thảo Nghị định quy định hộ cá nhân phải kê khai doanh thu, số thuế phải nộp và chi phí kinh doanh. Kê khai chi phí kinh doanh không cần thiết với các cá nhân kinh doanh nhỏ (không thuộc diện quy mô lớn), bởi lẽ thuế được tính trên doanh thu.

Hơn nữa, yêu cầu kê khai chi tiết về giá vốn, chi phí nhân công, điện, nước, vận chuyển, tiếp thị quảng cáo sẽ tạo ra gánh nặng lớn với các cá nhân do mô hình quản lý của các cá nhân này vô cùng đơn giản, khó tách bạch cũng như xác định chính xác các chi phí này.

Cả nước hiện có gần 725.000 tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử với quy mô giao dịch lên tới 75.000 tỷ đồng. Thu thuế hiệu quả từ nhóm này sẽ giúp tăng thêm nguồn lực cho ngân sách cũng như bảo đảm môi trường kinh doanh công bằng.

Bộ Tài chính cũng hướng tới tạo sự thuận tiện cho những cá nhân kinh doanh nộp thuế. Nếu xây dựng hợp lý các quy định về quản lý thuế đối với cá nhân kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử không chỉ giúp nâng cao hiệu quả thu ngân sách mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững của kinh tế số, đồng thời bảo đảm công bằng trong hệ thống thuế.

TH