Bố trí ít nhất 3% ngân sách năm 2025 cho khoa học công nghệ
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp tục đầu tư vào khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong giai đoạn tới, đặc biệt là việc bố trí ít nhất 3% ngân sách năm 2025 cho khoa học công nghệ, trong đó có nguồn vượt thu 10.000 tỷ đồng.
Ngày 18/3, tại trụ sở Chính phủ đã diễn ra Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06, dưới sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng ban Ban Chỉ đạo.
Thủ tướng nhấn mạnh, một trong 3 nhiệm vụ trọng tâm liên quan khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, cải cách hành chính và Đề án 06 cần tiếp tục rà soát, đầu tư hạ tầng, bố trí ít nhất 3% ngân sách năm 2025 cho khoa học công nghệ, trong đó có nguồn vượt thu 10.000 tỷ đồng; xây dựng các đề án, dự án cụ thể để triển khai các đi đôi với phòng chống lãng phí, tham nhũng.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự toán chi ngân sách đã bố trí 2% với 51.000 tỷ đồng cho khoa học công nghệ. Hiện còn 1% chi thường xuyên nữa, Bộ Tài chính đang thu xếp, trước mắt là từ quỹ dự phòng.
Do đó đề nghị các bộ, ngành, địa phương đã có nguồn chi cho khoa học công nghệ, đổi mới, sáng tạo và chuyển đổi số có đề xuất với Bộ Khoa học công nghệ, Bộ Tài chính để bổ sung ngay. Đối với nguồn chi dự toán năm 2026, Bộ Tài chính sẽ triển khai theo chỉ đạo của Ban chỉ đạo Trung ương.
Về tháo gỡ thể chế, quy trình thủ tục chi cho nghiên cứu phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Bộ Tài chính đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Khoa học và Công nghệ, tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội ban hành nghị quyết về tháo gỡ cơ chế vướng mắc cho phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Hiện nay, 2 bộ đang phối hợp để sớm tham mưu ban hành nghị định hướng dẫn, dự kiến trong tháng này.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, theo Nghị quyết 193 và dự thảo hướng dẫn, các vướng mắc liên quan đến bố trí kinh phí, dự toán, phân bổ giải ngân và thanh quyết toán đã được tháo gỡ cơ bản. Cơ chế hiện nay đã mở và tiệm cận với hình thức tạo thuận lợi, đảm bảo khi nghị định hướng dẫn được ban hành, quy trình chi cho nghiên cứu khoa học công nghệ sẽ được giải quyết triệt để.
Bộ Tài chính cũng đang rà soát tổng thể các vướng mắc và điểm nghẽn về thể chế để trình sửa đổi, bổ sung phù hợp với thực tiễn. Hiện tại, Bộ Tài chính và Bộ Khoa học và Công nghệ đang phối hợp soạn thảo một dự án luật sửa đổi nhiều luật, dự kiến sẽ trình Quốc hội ngay trong kỳ họp tới. Tháng 5 này, Bộ Tài chính cũng sẽ đề xuất sửa đổi Luật Ngân sách nhà nước. Như vậy, các vấn đề thể chế chi cho khoa học công nghệ cơ bản đã được giải quyết.
Ngoài ra, Bộ trưởng cũng cho biết cơ chế hỗ trợ nghiên cứu khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang được rà soát.
Riêng về hợp tác công tư, Bộ Tài chính sẽ sửa đổi ngay trong một luật sửa đổi nhiều luật, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ để chuẩn bị dự thảo nghị định hướng dẫn. Sau khi luật được thông qua, nghị định sẽ được ban hành để áp dụng ngay.
Nội dung hợp tác công tư lần này tập trung vào việc phát triển đa dạng các loại hình hợp tác, như "đầu tư công - quản trị tư" qua các phương thức PPP như BO, BOO, hay hợp tác giữa cơ quan nhà nước và tư nhân trong nghiên cứu, triển khai khoa học công nghệ.
Bộ Tài chính cũng dự kiến bổ sung quy trình thực hiện riêng cho dự án PPP trong khoa học công nghệ, cho phép áp dụng chỉ định thầu đối với nhà đầu tư sở hữu công nghệ chiến lược.
Bộ Tài chính còn đưa ra nhiều chính sách ưu đãi và cơ chế chia sẻ doanh thu, cam kết mua lại sản phẩm khoa học công nghệ cho các dự án PPP. Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng mong muốn các bộ, ngành và địa phương phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính để hoàn thành nhiệm vụ này.