Giải thể Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại DN: Bước ngoặt trong quản lý vốn nhà nước

Đây được xem là một bước ngoặt lớn trong việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy quản lý và đổi mới hoạt động của doanh nghiệp nhà nước.

Vai trò và những kỳ vọng ban đầu

Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp được thành lập vào năm 2018 với mục tiêu tập trung quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại 19 tập đoàn, tổng công ty lớn, như Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội (Viettel), Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines)...

Với tổng số vốn quản lý lên tới hơn 1,18 triệu tỷ đồng, Ủy ban được kỳ vọng sẽ chuyên nghiệp hóa công tác quản lý vốn nhà nước, tránh tình trạng chồng chéo giữa các bộ, ngành và tạo điều kiện để các tập đoàn, tổng công ty hoạt động hiệu quả hơn. Ngoài ra, mô hình này còn được mong đợi sẽ giúp tách bạch chức năng quản lý nhà nước với chức năng đại diện chủ sở hữu vốn, tránh xung đột lợi ích.

Tuy nhiên, sau hơn 6 năm hoạt động, Ủy ban đã bộc lộ nhiều hạn chế. Việc chuyển giao quyền quản lý vốn từ các bộ ngành về Ủy ban không đồng nghĩa với việc cải thiện hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước. Trong thực tế, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc phối hợp với các bộ, ngành khi Ủy ban không có đủ thẩm quyền để xử lý triệt để các vấn đề phát sinh.

Một số doanh nghiệp cho biết, mô hình này khiến quá trình ra quyết định chậm chạp, nhiều thủ tục phức tạp và không linh hoạt trong điều hành. Mặt khác, do chưa có tiền lệ, cơ chế vận hành của Ủy ban vẫn còn mang tính hành chính, chưa thực sự phù hợp với một cơ quan quản lý vốn mang tính chuyên nghiệp.

Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp nhà nước cũng đối diện với tình trạng thiếu sự giám sát chặt chẽ, dẫn đến các vấn đề về hiệu quả đầu tư và sử dụng vốn chưa được giải quyết triệt để.

Quyết định giải thể và chuyển giao nhiệm vụ

Trước tình hình đó, Chính phủ đã quyết định giải thể Ủy ban và chuyển giao chức năng quản lý vốn nhà nước về các bộ ngành liên quan. Theo đó:

• Bộ Tài chính sẽ tiếp nhận và quản lý phần lớn các tập đoàn, tổng công ty nhà nước.
• Bộ Công an sẽ tiếp nhận Tổng công ty Viễn thông MobiFone.
• Các bộ chuyên ngành sẽ chịu trách nhiệm quản lý trực tiếp các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực của mình.

Quyết định này được đưa ra trên cơ sở Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về việc tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Việc giải thể Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp có thể giúp các doanh nghiệp nhà nước hoạt động linh hoạt hơn khi không còn chịu sự điều phối từ một cơ quan trung gian. Đồng thời, điều này cũng có thể giúp việc giám sát và ra quyết định quản lý vốn nhà nước trở nên hiệu quả hơn khi các bộ ngành trực tiếp phụ trách từng lĩnh vực cụ thể.

Quyết định giải thể Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp là một bước đi quan trọng trong quá trình tái cơ cấu và nâng cao hiệu quả quản lý vốn nhà nước. Dù vẫn còn nhiều thách thức phía trước, đây là cơ hội để Việt Nam tiếp tục đổi mới mô hình quản lý doanh nghiệp nhà nước theo hướng hiệu quả và phù hợp hơn với thực tiễn kinh tế.

Mai Thoa