Trung tâm tài chính quốc tế: Cơ hội vàng cho doanh nghiệp và nhà đầu tư chiến lược
Việt Nam đang bước vào giai đoạn hoạch định một mô hình trung tâm tài chính quốc tế với kỳ vọng trở thành điểm đến mới của dòng vốn toàn cầu. Để hiện thực hóa điều đó, cần tư duy đột phá về thể chế, cơ chế và sự nhập cuộc chủ động của cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư chiến lược.
Ngày 3/4, tại phiên họp đầu tiên của Ban Chỉ đạo về Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh yêu cầu xây dựng một mô hình trung tâm tài chính “phù hợp với điều kiện phát triển của Việt Nam”, trên cơ sở cơ chế chính sách “độc lập, đặc thù, đặc biệt, vượt trội, hiện đại, có sức cạnh tranh”.
Mô hình mở, linh hoạt và phục vụ nhà đầu tư
Tại phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh định hướng xây dựng mô hình trung tâm tài chính mang bản sắc Việt Nam, dựa trên nền tảng cơ chế độc lập, đặc thù, vượt trội, hiện đại, có sức cạnh tranh – nhằm đưa Việt Nam vào bản đồ tài chính của khu vực.
Thủ tướng nêu rõ, trung tâm tài chính quốc tế của Việt Nam không nên sao chép cứng nhắc các mô hình đã có, mà cần thiết kế một cấu trúc “mở”, linh hoạt, được thử nghiệm trong khuôn khổ pháp lý đặc biệt. Về địa giới hành chính, trung tâm này không nhất thiết phải gắn với một đơn vị hành chính cụ thể mà có thể tổ chức theo dạng “vùng kinh tế chức năng” – nơi hội tụ hạ tầng tài chính, thể chế đặc thù và quản trị thông minh.
TP.HCM và Đà Nẵng được xác định là hai địa phương tiên phong. Cả hai thành phố đang tích cực chuẩn bị quỹ đất, quy hoạch hạ tầng, làm việc với các tập đoàn tài chính và công nghệ lớn để cùng xây dựng mô hình phù hợp. Đáng chú ý, khu đô thị Thủ Thiêm (TP.HCM) và khu công nghệ cao (Đà Nẵng) là những vị trí có tiềm năng phát triển thành “vùng tài chính số và xanh” theo chuẩn quốc tế.
Hai thành phố trọng điểm – TP.HCM và Đà Nẵng – đã chủ động chuẩn bị quỹ đất, quy hoạch không gian, và tiếp cận các tập đoàn tài chính, công nghệ lớn nhằm định hình “khu tài chính thông minh”. Mục tiêu là tạo ra hệ sinh thái tài chính – công nghệ – dịch vụ hỗ trợ với quy chuẩn quốc tế, từ đó thu hút doanh nghiệp lớn và startup toàn cầu cùng hiện diện.
Điểm khác biệt then chốt là vai trò trung tâm của doanh nghiệp trong cả khâu góp ý chính sách, đầu tư hạ tầng, và cung cấp dịch vụ tài chính – số hóa cho hệ sinh thái này.
“Chìa khóa vàng” để hút vốn và nhân lực
Các doanh nghiệp trong và ngoài nước đang kỳ vọng vào một khu vực được áp dụng cơ chế đặc biệt về thuế, chuyển đổi ngoại tệ, quyền tài phán và đầu tư xuyên biên giới. Thí dụ: miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 5 năm, miễn thuế cá nhân cho chuyên gia cao cấp, cho phép giao dịch bằng ngoại tệ, thành lập ngân hàng đầu tư 100% vốn nước ngoài.
Một điểm được cộng đồng doanh nghiệp quan tâm là việc cho phép giải quyết tranh chấp bằng trọng tài quốc tế, xây dựng hệ thống luật linh hoạt theo thông lệ quốc tế, và trao quyền xử lý những vấn đề chưa có trong luật hiện hành.
Tất cả những cơ chế này nếu được hiện thực hóa sẽ là “đòn bẩy” để các doanh nghiệp tài chính, bảo hiểm, công nghệ, luật, kiểm toán và khởi nghiệp mở rộng quy mô hoạt động tại Việt Nam.
Thủ tướng đặc biệt yêu cầu xây dựng trung tâm tài chính theo hướng hiện đại, tích hợp số hóa và quản trị thông minh. Đây là điểm cộng lớn cho các doanh nghiệp công nghệ tài chính (fintech), blockchain, AI và dữ liệu lớn.
Việc xây dựng hạ tầng số dùng chung, trung tâm dữ liệu độc lập, cùng các nền tảng dịch vụ công tài chính số, sẽ mở ra cơ hội vàng cho các doanh nghiệp Việt Nam chuyển đổi mô hình kinh doanh, từ cung cấp dịch vụ truyền thống sang hệ sinh thái tài chính – công nghệ tích hợp.
Đặc biệt, doanh nghiệp nội địa có thế mạnh công nghệ, thanh toán điện tử, bảo mật, an ninh mạng và dữ liệu cá nhân… đang có lợi thế tiên phong nếu tham gia ngay từ giai đoạn đầu.
Chính phủ đang hoàn thiện đề án trình Bộ Chính trị, Quốc hội, đồng thời xây dựng nghị quyết chuyên biệt cho mô hình trung tâm tài chính quốc tế. Đây là cơ hội “vàng” để các doanh nghiệp đầu tàu, định chế tài chính, tập đoàn tư vấn, công nghệ cùng tham gia phản biện chính sách, đề xuất mô hình hợp tác công – tư (PPP), hoặc đầu tư chiến lược vào hạ tầng, dịch vụ và nhân lực.