Hoàn thiện khung pháp lý thị trường chứng khoán: Thông tư 18/2025/TT-BTC có gì mới?
Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 18/2025/TT-BTC nhằm sửa đổi, bổ sung nhiều quy định quan trọng liên quan đến hoạt động đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán, cũng như công bố thông tin trên thị trường.
Đây được xem là bước đi cần thiết để đồng bộ hóa quy định pháp lý, chuẩn bị cho việc vận hành cơ chế giao dịch mới và hướng đến mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.
Cập nhật toàn diện quy định về lưu ký và thanh toán chứng khoán
Thông tư 18/2025/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một loạt quy định tại Thông tư số 119/2020/TT-BTC về đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán. Trong đó, Bộ Tài chính đã cập nhật nguyên tắc lưu ký tại Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC), quy định rõ vai trò và trách nhiệm của thành viên lưu ký trong việc mở, quản lý tài khoản và thực hiện các nghiệp vụ như ký gửi, chuyển khoản, phong tỏa, giải tỏa chứng khoán cho khách hàng.
Ngoài ra, Thông tư cũng bổ sung thêm nhiều quy định mới như khoản 10a, 10b vào Điều 2; thêm Điều 2a; điểm q2 vào khoản 2 Điều 6; điểm l vào khoản 1 Điều 7; và một chương mới – Chương IV a – quy định chi tiết về hoạt động nghiệp vụ tại VSDC. Các điều chỉnh này góp phần cụ thể hóa và làm rõ cách thức tổ chức hoạt động lưu ký và bù trừ theo hướng chuyên nghiệp, an toàn và hiện đại hơn.
Thông tư đồng thời thay thế và bãi bỏ một số nội dung không còn phù hợp tại các văn bản cũ như Điều 9a Thông tư 120/2020/TT-BTC hay nhiều khoản của Thông tư 68/2024/TT-BTC, tạo sự đồng bộ trong hệ thống quy phạm pháp luật về chứng khoán.
Nâng cao minh bạch thông tin trên thị trường
Trong lĩnh vực công bố thông tin, Thông tư 18 cũng sửa đổi nhiều điều khoản của Thông tư 96/2020/TT-BTC (đã được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 68/2024/TT-BTC). Cụ thể, các điều khoản như khoản 8 Điều 25, điểm a khoản 1 và khoản 8 Điều 33, điểm c khoản 1 Điều 37 cùng Phụ lục XVII được điều chỉnh theo hướng chặt chẽ hơn, phù hợp với thông lệ quốc tế và yêu cầu về minh bạch hóa thông tin trên thị trường.
Việc công bố thông tin chính xác, đầy đủ và đúng thời hạn là yếu tố quan trọng để bảo vệ nhà đầu tư và duy trì niềm tin vào thị trường. Thông tư 18/2025/TT-BTC đã phản ánh nỗ lực của cơ quan quản lý trong việc tăng cường kỷ luật công bố thông tin, hạn chế tình trạng thông tin mập mờ, gây biến động bất thường về giá cổ phiếu.
Chuẩn bị hạ tầng pháp lý cho cơ chế giao dịch mới
Đáng chú ý, Thông tư mới cũng góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý để triển khai hệ thống công nghệ thông tin mới KRX và cơ chế giao dịch không yêu cầu ký quỹ trước (Non-Prefunding). Theo đó, nhà đầu tư, đặc biệt là khối tổ chức nước ngoài, sẽ có thể giao dịch mua cổ phiếu mà không cần có sẵn tiền trên tài khoản vào thời điểm đặt lệnh. Đây là điểm nghẽn lâu nay khiến thị trường chứng khoán Việt Nam bị đánh giá thấp trong mắt các nhà đầu tư quốc tế.
Việc dỡ bỏ rào cản này là một trong những điều kiện tiên quyết để Việt Nam có thể tiến tới mục tiêu nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi, mở ra cơ hội hút dòng vốn ngoại dài hạn.
Thông tư 18/2025/TT-BTC có hiệu lực từ ngày 5/5/2025. Các tổ chức kinh doanh chứng khoán, nhà đầu tư trong và ngoài nước, cùng các cơ quan quản lý kỳ vọng những điều chỉnh này sẽ nâng cao tính minh bạch, hiệu quả và an toàn trong vận hành thị trường chứng khoán. Đồng thời, đây cũng là bước đi chuẩn bị cần thiết cho quá trình hội nhập sâu rộng, chuyên nghiệp hóa và hiện đại hóa thị trường tài chính Việt Nam.