Nhiều thay đổi lớn trong dự thảo quản lý hoạt động kinh doanh vàng

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang lấy ý kiến góp ý cho dự thảo sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Một trong những điểm mới đáng chú ý là việc xóa bỏ cơ chế độc quyền sản xuất vàng miếng, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp và tổ chức tín dụng tham gia sản xuất, nhưng với các điều kiện rất chặt chẽ.

Siết điều kiện cấp phép sản xuất vàng miếng

Theo dự thảo, doanh nghiệp muốn được cấp Giấy phép sản xuất vàng miếng phải đáp ứng hàng loạt điều kiện. Cụ thể, doanh nghiệp cần có Giấy phép kinh doanh mua, bán vàng miếng; có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng; không bị xử phạt hành chính trong lĩnh vực kinh doanh vàng hoặc nếu đã từng bị xử phạt thì phải khắc phục xong hậu quả theo kết luận của cơ quan chức năng. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng phải xây dựng quy trình nội bộ về sản xuất vàng miếng.

Với tổ chức tín dụng, điều kiện còn cao hơn: vốn điều lệ tối thiểu phải từ 50.000 tỷ đồng. Các điều kiện còn lại tương tự như với doanh nghiệp.

Chỉ các tổ chức, doanh nghiệp đáp ứng đầy đủ điều kiện mới được phép sản xuất vàng miếng theo tiêu chuẩn được quy định tại Nghị định. Họ cũng phải công khai tiêu chuẩn sản phẩm, khối lượng và hàm lượng vàng, đồng thời chịu trách nhiệm pháp lý nếu sản phẩm không đúng với công bố. Ngoài ra, các đơn vị này còn phải bảo hành sản phẩm cho khách hàng theo quy định pháp luật.

Một số doanh nghiệp, ngân hàng được nhận định có khả năng đáp ứng các điều kiện nêu trên gồm: PNJ, DOJI, SJC cùng với các ngân hàng thuộc nhóm Big 4 (BIDV, Vietcombank, VietinBank, Agribank), cũng như VPBank, Techcombank, MB.

Quản lý chặt hoạt động nhập khẩu, xuất khẩu vàng

Dự thảo cũng quy định rõ NHNN sẽ cấp hạn mức hàng năm và Giấy phép từng lần xuất, nhập khẩu vàng miếng và vàng nguyên liệu, dựa trên mục tiêu chính sách tiền tệ và cung cầu vàng trong từng thời kỳ. Chỉ các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng đã được cấp Giấy phép theo quy định tại Điều 11a của Nghị định mới được phép tham gia hoạt động xuất, nhập khẩu này.

Đáng chú ý, vàng nhập khẩu phải là sản phẩm của các nhà sản xuất được Hiệp hội Thị trường vàng London (LBMA) chứng nhận. Các đơn vị nhập khẩu phải công khai tiêu chuẩn, khối lượng, hàm lượng vàng và chịu trách nhiệm trước pháp luật về thông tin đã công bố. Đồng thời, họ cũng buộc phải xây dựng và báo cáo NHNN về quy trình nội bộ, đảm bảo an toàn trong hoạt động xuất, nhập khẩu và bán vàng nguyên liệu, với yêu cầu minh bạch, công khai về quyền và nghĩa vụ của khách hàng.

Vàng miếng và vàng nguyên liệu nhập khẩu chỉ được sử dụng vào các mục đích cụ thể: sản xuất vàng miếng; sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ; bán lại cho các đơn vị được cấp phép sản xuất vàng miếng hoặc sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ.

Tất cả các đơn vị tham gia nhập khẩu, xuất khẩu, kinh doanh vàng nguyên liệu phải xây dựng hệ thống thông tin đảm bảo lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu về giao dịch và kết nối để cung cấp cho cơ quan quản lý khi có yêu cầu.

Giao dịch vàng trên 20 triệu đồng buộc phải qua tài khoản

Một điểm mới đáng chú ý là quy định về phương thức thanh toán trong hoạt động mua, bán vàng. Cụ thể, các giao dịch có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên phải được thực hiện qua tài khoản thanh toán của khách hàng và doanh nghiệp kinh doanh vàng mở tại ngân hàng thương mại hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Mục tiêu của quy định này là nhằm nâng cao tính minh bạch, truy xuất nguồn gốc và xác thực thông tin giao dịch, đồng thời ngăn chặn các hành vi rửa tiền, trốn thuế hay sử dụng vàng trong các giao dịch phi pháp.

Nguyên Bình