Nhà đầu tư dự án đường sắt không được chuyển nhượng vốn cho nước ngoài
Sáng 16/6, thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày tờ trình dự thảo Luật Đường sắt (sửa đổi).
Theo đó, Dự thảo luật bổ sung, chỉnh lý để luật hóa 18/23 cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt tại dự thảo nghị quyết đã trình cấp có thẩm quyền.
Các cơ chế, chính sách này cơ bản được tổng hợp trên cơ sở kế thừa các cơ chế, chính sách tại 3 nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP.HCM đã được Quốc hội thông qua.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, dự thảo Luật Đường sắt (sửa đổi) lần này đã bổ sung các quy định khuyến khích tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư dự án đường sắt bằng nguồn vốn ngoài Nhà nước theo quy định của pháp luật về đầu tư.

Dự thảo cũng bổ sung các ưu đãi tín dụng cho tổ chức tham gia hoạt động kinh doanh đường sắt; ưu đãi về thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp cho doanh nghiệp đầu tư, phát triển công nghiệp đường sắt...
Về đầu tư, theo dự thảo luật, đối với dự án đường sắt do nhà đầu tư đề xuất theo phương thức đối tác công tư, nhà đầu tư được chỉ định phải chứng minh đủ năng lực về khả năng thu xếp vốn chủ sở hữu, huy động vốn vay, nguồn vốn hợp pháp khác; chứng minh kinh nghiệm hoặc có thỏa thuận hợp tác với đối tác có kinh nghiệm thực hiện các dự án tương tự.
Trước khi quyết định áp dụng hình thức chỉ định nhà đầu tư, cơ quan có thẩm quyền lấy ý kiến bằng văn bản của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an đối với yêu cầu về bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia, bảo vệ bí mật Nhà nước.
Đặc biệt, dự thảo Luật Đường sắt sửa đổi cũng quy định, nhà đầu tư thực hiện các dự án đường sắt không được chuyển nhượng dự án, vốn, tài sản hình thành sau đầu tư cho tổ chức, cá nhân nước ngoài hoặc tổ chức có vốn nước ngoài. Nhà đầu tư chuyển giao không bồi hoàn toàn bộ tài sản hình thành từ dự án cho Nhà nước sau khi hết thời gian hoạt động của dự án.
Thẩm tra tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Quốc hội Lê Quang Huy cho biết, cơ quan thẩm tra thống nhất cao với chủ trương cần có cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để đầu tư hệ thống đường sắt Việt Nam.
Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra lưu ý Chính phủ cần hoàn thiện các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt này theo hướng giới hạn phạm vi, đối tượng được áp dụng.
Ủy ban đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu hoàn thiện các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt theo hướng giới hạn phạm vi, đối tượng được áp dụng; bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, phổ quát, bền vững của hệ thống pháp luật; tăng cường giám sát, công khai, minh bạch thông tin; có chế tài phù hợp. Đồng thời, cần bảo đảm yêu cầu khả thi, chặt chẽ và hiệu quả.