Tăng cường trợ giúp pháp lý cho nhóm đối tượng đặc thù

Phó Cục trưởng Cục Phổ biến giáo dục pháp luật và TGPL Vũ Thị Hường chủ trì hội nghị.

Dự hội nghị có Trưởng phòng Pháp luật hình sự và cải cách tư pháp, Cục Pháp chế và cải cách hành chính tư pháp (Bộ Công an) Nguyễn Văn Thịnh; đại diện các Sở Tư pháp, đại diện Trung tâm TGPL Nhà nước, điều tra viên cơ quan điều tra Công an một số tỉnh, thành trong cả nước.

Phát biểu tại Hội nghị, bà Vũ Thị Hường, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến giáo dục pháp luật và TGPL nhấn mạnh: Việc thực hiện cơ chế phối hợp phản ứng nhanh trong TGPL nhằm bảo đảm cho người được TGPL tiếp cận sớm với TGPL và sử dụng dịch vụ TGPL kịp thời.
Đồng thời, hạn chế người thuộc diện được trợ giúp bị bỏ lỡ cơ hội được trợ giúp miễn phí; giúp quá trình tố tụng khách quan, đúng quy định của pháp luật; nâng cao chất lượng điều tra, chất lượng TGPL; bảo đảm quyền con người, quyền công dân…

Cơ chế này được triển khai từ năm 2007, trên cơ sở các văn bản liên tịch giữa Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Tòa án nhân dân tối cao và Viện Kiểm sát nhân dân tối cao. Đặc biệt, Chương trình phối hợp số 5789/CTPH-BTP-BCA ngày 27/11/2023 đánh dấu bước tiến khi lần đầu tiên tổ chức trực TGPL 24/24 giờ trong điều tra hình sự trên phạm

Tại Hội nghị, báo cáo viên và các đại biểu đã trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ tình huống thực tế khi thực hiện TGPL tại địa phương; thảo luận những yêu cầu, lưu ý trong phối hợp giữa điều tra viên, trợ giúp viên pháp lý, cơ sở giam giữ và công an cấp xã. Nhiều ý kiến đánh giá, việc trực TGPL 24/24 là bước cải tiến đáng kể, cần tiếp tục nâng cao vị thế, vai trò TGPL để bảo đảm quyền lợi tối đa cho người được trợ giúp.

Hội nghị đồng thời cập nhật quy định mới: Từ ngày 1/7/2025, Luật Phòng, chống mua bán người năm 2024 bổ sung đối tượng được TGPL là nạn nhân và người đang trong quá trình xác định là nạn nhân của hành vi mua bán người, cùng người dưới 18 tuổi đi kèm. Từ 1/1/2026, Luật Tư pháp người chưa thành niên năm 2024 tiếp tục mở rộng phạm vi, bao gồm nhiều trường hợp liên quan đến người từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi trong tố tụng hình sự.

Hội nghị tập huấn nhằm nâng cao năng lực phối hợp, phản ứng nhanh của người thực hiện TGPL, viên chức là chuyên viên pháp lý của Trung tâm TGPL, bảo đảm quá trình phối hợp, phản ứng nhanh được thực hiện đúng quy định của pháp luật về tố tụng hình sự, thi hành tạm giữ, tạm giam và pháp luật về TGPL.

Bên cạnh đó, tăng cường hơn nữa công tác phối hợp, phản ứng nhanh giữa Trung tâm với cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, cơ sở giam giữ, Công an cấp xã trong việc cung cấp TGPL, đặc biệt là trong giải thích, thông tin, thông báo về TGPL.

Ngoài các đối tượng được TGPL theo Luật TGPL hiện hành, kể từ ngày 1/7/2025, Luật Phòng, chống mua bán người năm 2024 có hiệu lực bổ sung thêm diện người được TGPL là “Nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân của hành vi mua bán người và người dưới 18 tuổi đi cùng theo quy định của Luật Phòng, chống mua bán người”.

Đồng thời, kể từ ngày 1/1/2026, Luật Tư pháp người chưa thành niên năm 2024 có hiệu lực, bổ sung diện người được TGPL là “người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi là người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị buộc tội, bị hại, người làm chứng, người chấp hành biện pháp xử lý chuyển hướng, phạm nhân”.

Nguyên Bình