Chiến lược xanh – Chìa khóa tăng trưởng bền vững cho doanh nghiệp

Trong bối cảnh tiêu dùng xanh đang trở thành xu thế tất yếu trên toàn cầu, Việt Nam cũng không nằm ngoài làn sóng chuyển dịch này. Người tiêu dùng, đặc biệt là thế hệ trẻ và tầng lớp trung lưu, ngày càng quan tâm đến yếu tố an toàn, sạch và bền vững. Họ sẵn sàng trả giá cao hơn cho các sản phẩm thân thiện với môi trường, miễn là ở mức hợp lý. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết cho doanh nghiệp: phải có chiến lược phát triển xanh bài bản nếu không muốn bị bỏ lại phía sau.

Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao thực hiện tại Hà Nội và TP. HCM tổ chức khảo sát “Nhận thức và Hành vi tiêu dùng xanh 2024”, cho thấy phần lớn người tiêu dùng đã biết khái niệm tiêu dùng xanh và hiểu các khía cạnh cơ bản. Theo Bộ Công Thương, nhu cầu tiêu dùng sản phẩm xanh tại Việt Nam tăng trưởng trung bình 15% mỗi năm trong giai đoạn 2021 – 2023, chứng minh sức hút mạnh mẽ của thị trường này.

Đáng chú ý, có tới 59% người tiêu dùng khẳng định họ sẽ gia tăng sử dụng sản phẩm xanh trong thời gian tới và hơn một nửa số người được hỏi cho biết sẵn sàng trả thêm tối đa 10% so với sản phẩm thông thường để được dùng hàng hóa làm từ vật liệu tái chế hoặc bền vững. Khoảng 20% người tiêu dùng thậm chí chấp nhận chi trả cao hơn 10% nếu sản phẩm đáp ứng được tiêu chí xanh.

Tuy nhiên, giá thành sản phẩm xanh vẫn là rào cản lớn nhất, với 78% người tiêu dùng coi đây là nguyên nhân chính khiến họ chưa thể thay đổi thói quen mua sắm. Sự sẵn có của sản phẩm xanh trên thị trường cũng còn hạn chế, đặc biệt ở các khu vực nông thôn. Bên cạnh đó, nhiều người tiêu dùng còn thiếu thông tin, dẫn đến tâm lý nghi ngại về chất lượng thực sự của các sản phẩm được gắn mác “xanh”.

Tại diễn đàn Tiếp thị và tiêu dùng Việt Nam ngày 11/9 tại Hà Nội, ông Võ Trí Thành – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh nhận định, xu hướng tiêu dùng hiện nay vừa “nhanh” nhưng cũng phải “xanh”, gắn với lối sống an toàn, bền vững. Nếu doanh nghiệp không thay đổi, con đường đến bệnh viện sẽ dài hơn con đường tiết kiệm. Thị trường Việt Nam, đặc biệt là với sức mua ngày càng tăng của tầng lớp trung lưu, vẫn rất hấp dẫn cho những doanh nghiệp biết đón đầu xu thế này.

Theo bà Vũ Kim Hạnh – Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao, người tiêu dùng ngày nay không chỉ quan tâm đến chất lượng sản phẩm mà còn đòi hỏi doanh nghiệp thể hiện trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường. Đây là thách thức nhưng đồng thời cũng là động lực để doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh, cải tiến quy trình sản xuất nhằm giảm chi phí, đưa giá thành sản phẩm xanh về mức hợp lý. Khi giá giảm, thói quen tiêu dùng bền vững sẽ được lan tỏa mạnh mẽ hơn.

Đông quan điểm, bà Trần Thị Hồng Minh – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược nhấn mạnh, với hơn 60 hiệp định thương mại tự do đã ký kết, việc sản xuất xanh, theo chuẩn quốc tế, không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc nếu doanh nghiệp muốn tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Bà cho rằng các doanh nghiệp cần coi đây là cơ hội để tái cấu trúc, xây dựng chiến lược phát triển xanh cho cả ngắn, trung và dài hạn, tối ưu hóa quy trình sản xuất nhằm giảm chi phí, phát triển sản phẩm xanh có khả năng cạnh tranh, đồng thời đầu tư vào truyền thông để nâng cao giá trị thương hiệu.

Vai trò của Chính phủ cũng rất quan trọng, cần sớm ban hành khung pháp lý về phân loại doanh nghiệp xanh, triển khai các chính sách hỗ trợ tín dụng xanh, trái phiếu xanh, cơ chế thử nghiệm cho mô hình tuần hoàn. Ngoài ra, việc kết hợp kinh tế tuần hoàn với sáng tạo cũng sẽ giúp gia tăng giá trị sản phẩm, chẳng hạn như đưa yếu tố văn hóa, nghệ thuật vào hàng thủ công truyền thống, vừa tạo bản sắc vừa đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững.

Có thể thấy, làn sóng tiêu dùng xanh tại Việt Nam đang diễn ra ngày càng rõ nét. Doanh nghiệp nào chuẩn bị bài bản, đầu tư nghiêm túc và truyền thông hiệu quả sẽ không chỉ đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng mà còn mở ra cơ hội tăng trưởng bền vững, vươn ra thị trường quốc tế trong một tương lai rất gần.

Trang Nguyễn