Phiên tòa giả định chống khai thác IUU tại tỉnh Đồng Tháp

Dự chương trình có: Đại tá Mai Văn Hòa, Phó Chủ nhiệm Chính trị Quân khu 9; Bà Trần Thị Bé Bảy, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp; Bà Tô Thị Lan Phương, Phó Tổng Biên tập Báo Công lý; Ông Trần Văn Kiến, Phó Chánh án TAND tỉnh Đồng Tháp; Đại tá Cao Văn Hồ, Chánh án TAQS Quân khu 9; Đại tá Nguyễn Quốc Thanh, Phó Chính ủy BĐBP tỉnh Đồng Tháp; Thượng tá Nguyễn Văn Nhớ, Chánh án TAQS khu vực Quân khu 9.

Tham dự chương trình còn có đại biểu cơ quan Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Đồng Tháp; đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường, Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư; đại diện cấp ủy, chính quyền xã Gia Thuận và đặc biệt là sự có mặt của hơn 200 bà con ngư dân trên địa bàn xã Gia Thuận.

Phát biểu khai mạc chương trình, Thượng tá Nguyễn Văn Nhớ, Chánh án TAQS khu vực Quân khu 9 cho biết, ngày 23/10/2017, Ủy ban châu Âu (EC) đã rút “Thẻ vàng” đối với thủy sản Việt Nam. Từ thời điểm đó đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác chống khai thác IUU trên cả nước đã đạt nhiều kết quả quan trọng.

Dự kiến cuối tháng 11/2025, Đoàn Thanh tra EC sang làm việc tại Việt Nam lần thứ 5, để kiểm tra, xem xét việc gỡ bỏ “Thẻ vàng” cảnh báo của của EC đối với thủy sản của Việt Nam. Đây là dịp đặc biệt quan trọng để Việt Nam chứng minh những nỗ lực không ngừng nghỉ trong những năm qua trong công tác chống khai thác IUU.

Tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản; các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đặc biệt là Tháng cao điểm chống khai thác IUU từ 15/10 – 15/11/2025 do Thủ tướng Chính phủ phát động.

“Nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền chống khai thác IUU, hôm nay, TAQS khu vực Quân khu 9 chủ trì phối hợp với Báo Công lý – Cơ quan ngôn luận của TANDTC, TAND tỉnh Đồng Tháp, Bộ CHQS tỉnh Đồng Tháp và cấp ủy, chính quyền địa phương tổ chức phiên tòa giả định, tuyên truyền pháp luật về chống khai thác IUU cho cán bộ, nhân dân trên địa bàn.

Thông qua chương trình này, Ban tổ chức mong muốn các cơ quan chức năng, đặc biệt là bà con ngư dân nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các tập thể, cá nhân, phát huy sức mạnh tổng hợp trong công tác phòng, chống khai thác IUU, gỡ “Thẻ vàng” cảnh báo của EC, phát triển kinh tế biển bền vững”, Thượng tá Nguyễn Văn Nhớ, Chánh án TAQS khu vực Quân khu 9 nhấn mạnh.

Phiên tòa giả định là phiên tòa xét xử vụ án đã được biên tập và mã hóa các thông tin. Phiên tòa giả định nhằm tuyên truyền, triển khai thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác chống khai thác IUU; cung cấp đến bà con ngư dân thông tin về một số hành vi bị nghiêm cấm trong khai thác hải sản, cũng như chế tài của pháp luật đối với các hành vi này.

Phiên tòa giả định tại xã Gia Thuận với tình huống cụ thể, bị cáo Nguyễn Văn Dũng (sinh năm 1989, ngụ tại ấp B, xã GT, tỉnh ĐT) là chủ tàu cá số hiệu ĐT 005-TS, ĐT 006-TS được cấp phép khai thác hải sản trên vùng biển Việt Nam.

Với ý định qua vùng biển của nước M để khai thác hải sản trái phép, bị cáo Dũng trực tiếp phân công bị cáo Nguyễn Văn Hiền (sinh năm 1991, ngụ tại ấp C, xã GT, tỉnh ĐT) quản lý cặp tàu ĐT 005-TS, ĐT 006-TS và tuyển ngư phủ, cho ngư phủ ứng tiền để đi qua vùng biển nước M khai thác hải sản trái phép. Bị cáo Dũng còn chỉ đạo bị cáo Hiền tìm người ở nước M mua vé thông tin về việc Hải quân nước M tuần tra để trốn tránh đồng thời liên hệ với ông Phạm Văn Phong (sinh năm 1983, cư trú tại Ấp O, xã GT, tỉnh ĐT) để gửi thiết bị giám sát hành trình nhằm để khi tàu đi khai thác vùng biển nước ngoài không bị cơ quan chức năng phát hiện, xử lý.

Khoảng đầu tháng 5/2025, bị cáo Hiền chạy cặp tàu này về đến Cảng MT, tỉnh ĐT. Sau đó, bị cáo Hiền đã liên hệ với Nguyễn Như Long, Nguyễn Hồng Quân, Phát, Hải, Minh, Tài, qua vùng biển nước M khai thác hải sản trái phép, tỷ lệ chia 6/4 và khai thác 100 ngày vào bờ 01 lần, Long, Quân đồng ý cùng xuống Cảng MT giúp bị cáo Hiền vệ sinh tàu.

Đến ngày 15/5/2025, bị cáo Dũng, Hiền cùng Quân, Long, Phát, Hải, Minh, Tài, lên cặp tàu có số hiệu ĐT 005-TS, ĐT 006-TS đi qua vùng biển nước M khai thác hải sản trái phép. Trước khi xuất bến, Dũng tập hợp tất cả ngư phủ lại và nói rõ tàu đi qua vùng biển nước M khai thác hải sản trái phép, ai đồng ý đi thì ở lại tàu, ai không đồng ý đi thì về nhà, tất cả ngư phủ thống nhất đồng ý đi.

Sau đó, bị cáo Dũng đưa cho bị cáo Hiền (thuyền trưởng tàu kéo) 02 bộ hồ sơ và danh sách ngư phủ trình Trạm Biên phòng TT, tỉnh ĐT rồi điều khiển cặp tàu này đi đến khu vực X1^o vĩ Bắc, Y1^o kinh Đông để qua vùng biển nước ngoài khai thác hải sản. Khi khai thác được khoảng 05 ngày, thì hai tàu cá của Dũng bị lực lượng Hải quân nước M tuần tra, phát hiện và đưa về giam giữ tại Trại B của nước M.

Quá trình điều tra, bị cáo Hiền và các ngư phủ Long, Quân đều khai nhận, cặp tàu ĐT 005-TS, ĐT 006-TS do Nguyễn Văn Dũng làm chủ và cùng bị cáo Hiền trực tiếp đưa 06 ngư phủ đi qua vùng biển nước M khai thác hải sản trái phép. Trước khi đi ra vùng biển nước ngoài, bị cáo Dũng là người trực tiếp chỉ đạo tháo gỡ 02 thiết bị giám sát hành trình gửi cho tàu cá của Phạm Văn Phong.

HĐXX nhận định hành vi của các bị cáo Dũng, Hiền rất nguy hiểm cho xã hội, không những xâm hại nghiêm trọng đến trật tự quản lý hành chính mà còn ảnh hưởng đến cam kết của Việt Nam trong việc thực hiện chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định.

Hành vi của các bị cáo Nguyễn Văn Dũng và bị cáo Nguyễn Văn Hiền đã đủ các yếu tố cấu thành tội “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép” theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 348 Bộ luật Hình sự và tội “Gây rối loạn hoạt động của phương tiện điện tử” theo quy định tại điểm e khoản 2 Điều 287 Bộ luật Hình sự.

Trong vụ án này, các bị cáo phạm tội thuộc trường hợp có tổ chức, với vai trò của bị cáo Dũng là người khởi xướng, cầm đầu, bị cáo Hiền là người thực hành tích cực nên các bị cáo bị áp dụng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự phạm tội có tổ chức quy định tại điểm a khoản 1 Điều 52 của Bộ luật Hình sự.

Tuy nhiên, trước khi phạm tội các bị cáo có nhân thân tốt, không tiền án, tiền sự. Trong quá trình xét xử, bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, cha của bị cáo Hiền là thương binh, đây là các tình tiết giảm nhẹ theo quy định tại điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51 của Bộ luật Hình sự.

HĐXX tuyên phạt bị cáo Nguyễn Văn Dũng 6 năm tù về tội “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép” và 4 năm tù về tội “Gây rối loạn hoạt động của phương tiện điện tử”, tổng hợp hình phạt là 10 năm tù; bị cáo Nguyễn Văn Hiền 5 năm tù về tội “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép” và 3 năm tù về tội “Gây rối loạn hoạt động của phương tiện điện tử”, tổng hợp hình phạt 8 năm tù.

Đối với Phạm Văn Phong do đã bị TAND tỉnh ĐT đưa ra xét xử trong 01 vụ án khác nên HĐXX không xem xét trong vụ án này.

Tại buổi tuyên truyền, tọa đàm phổ biến pháp luật về khai thác thủy sản, các đại biểu đại diện cơ quan chức năng đã giải đáp nhiều ý kiến của ngư dân, chủ tàu đang hành nghề đánh bắt thủy, hải sản.

Chia sẻ sau khi tham dự buổi tuyên truyền pháp luật về IUU, Đại tá Nguyễn Quốc Thanh, Phó Chính ủy BĐBP tỉnh Đồng Tháp nhận định, vụ án xét xử giả định được xây dựng trên vụ án có thật, được mã hóa thông tin, có tính thời sự rất cao, thu hút sự quan tâm rất đông đảo của cán bộ, hội viên, ngư dân và chủ phương tiện. Đây là hình thức tuyên truyền một cách trực quan sinh động, hiệu quả tuyên truyền rất cao, góp phần tích cực trong công tác chống khai thác thủy, hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định; góp phần phát triển kinh tế biển.

Dịp này, Ban tổ chức đã trao tặng 10 phần quà, mỗi phần trị giá 1 triệu đồng cho gia đình chính sách, gia đình gặp khó khăn trên địa bàn xã Gia Thuận.

Một số hình ảnh tại chương trình:

Nhóm PV TNB