Phát triển cây dược liệu và sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao

Phát triển du lịch bền vững, khác biệt

Sa Pa hiện đang thu hút đông đảo các doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) và cả những hộ dân địa phương phát triển nông nghiệp đặc hữu, hình thành nên vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung với quy mô lớn. Ngoài những nông sản bản địa nức tiếng gần xa, như su su, hoa hồng, hoa ly, cá hồi hay cá tầm… thì thời gian gần đây các khu dược liệu cũng được tập trung phát triển, đầu tư về cơ sở hạ tầng.

Theo định hướng phát triển dược liệu và sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn thị xã Sa Pa có những điểm nổi bật. Mặc dù các vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao chưa hình thành một cách rõ nét, nhưng bước đầu đã tập trung phát triển tại khu vực các phường Ô Quý Hồ (rau, hoa), phường Hàm Rồng (Rau, dược liệu), phường Sa Pa (Hoa, Dược liệu), xã Tả Phìn (rau, hoa, dược liệu)….Trên địa bàn thị xã có 2 doanh nghiệp, 7 HTX và khoảng 300 hộ gia đình đầu tư sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, doanh thu và lợi nhuận đạt cao từ việc sản xuất hoa, rau củ quả.

Một số doanh nghiệp, HTX sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đã có giấy chứng nhận sản xuất đảm bảo an toàn thực phẩm điển hình như: Công ty TNHH MTV Lợi Sơn Điền (sản xuất 31 ha chè), Công ty TNHH Hà Lâm Phong (sản xuất 3,5ha nấm), HTX Nông nghiệp xanh (….ha sản xuất cà chua, rau trái vụ), HTX nông nghiệp Mai Anh (sản xuất 11 ha rau), HTX rau quả Thắng Lợi (2,5 ha dâu tây), HTX Nông nghiệp Thành Thịnh (2 ha cây cảnh các loại…).

Do sự tập trung, phát triển đồng bộ từ các cấp chính quyền nên công tác phát triển dược liệu và sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đã đạt được những thành tích nổi bật cả độ phủ về diện tích, về trữ lượng các sản phẩm, đảm bảo chất lượng về giá trị dinh dưỡng cũng như đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và mở rộng tiêu thụ rộng khắp trên cả nước. Cụ thể:

Diện tích dược liệu đến hết năm 2023 trên địa bàn thị xã là 240 ha (diện tích cây dược liệu hàng năm là 145 ha; diện tích cây dược liệu lâu năm là 95 ha); ước hết năm 2024 đạt 270 ha (đạt 90% mục tiêu đề án và đạt 100% kế hoạch năm 2024 của thị xã; đạt 103,8% kế hoạch tỉnh giao đến cuối nhiệm kỳ).

Tổng sản lượng dược liệu trên địa bàn thị xã năm 2023 ước tính khoảng trên 3.500 tấn (trong đó: Sản lượng tươi 3.200 tấn/năm; sản lượng khô 300 tấn/năm), ước giá trị thu nhập từ dược liệu mang lại năm 2023 là trên 40 tỷ đồng.

Các kênh tiêu thụ cũng được mở rộng cả về quy mô cũng như các địa bàn. Không chỉ cung cấp nguồn nguyên liệu, thực phẩm sạch tại Sa Pa, Lào Cai, Hà Nội và một số tỉnh thành khác mà còn phấn đấu để xuất khẩu.

Phát triển mang tầm vóc quốc tế

Trong thời gian sắp tới, để vừa phát huy được những thế mạnh về văn hoá, các mô hình du lịch truyền thống, vừa phát triển Xanh bền vững và trở thành trung tâm du lịch nghỉ dưỡng, văn hóa tầm cỡ quốc gia, quốc tế thì UBND thị xã Sa Pa đã xác định, định hướng sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao là mũi nhọn. Từ đó đưa ra những giải pháp tổng thể, đồng bộ, định hướng lớn mới phù hợp với từng giai đoạn phát triển.

Về định hướng phát triển dược liệu, đến hết năm 2030 Sa Pa sẽ phấn đấu trở thành trung tâm sản xuất dược liệu của tỉnh Lào Cai, lồng ghép với triển khai thực hiện dự án phát triển dược liệu quý (nguồn vốn phát triển vùng đồng bào dân tộc miền núi).

Để thực hiện điều đó, UBND thị xã đã lên quy hoạch chi tiết vùng trồng, các loại dược liệu trồng và từng giai đoạn cụ thể: Quy hoạch vùng trồng dược liệu trọng điểm có độ cao từ 800m trở lên trên tất cả các loại đất; quy hoạch các loại cây dược liệu trồng phù hợp với điều kiện tự nhiên của từng vùng. Quy hoạch vùng khai thác tận thu: Bao gồm đánh giá chất lượng, trữ lượng dược liệu và đưa ra kế hoạch tận thu hàng năm ở rừng tự nhiên, khu bảo tồn.

Trước mắt, trong khoảng thời gian từ năm 2024 – 2025 sẽ xây dựng 02 Vườn giống và 01 nhà nuôi cấy mô đủ năng lực sản xuất các loại giống dược liệu trọng tâm của Sa Pa. Thời gian thực hiện năm 2026. Đầu tư, phát triển trồng cây dược liệu trên địa bàn thị xã Sa Pa thành vùng dược liệu trọng điểm của tỉnh Lào Cai, quy mô đến năm 2025 sản xuất với diện tích 300 ha và đến định hướng đến năm 2030 sản xuất với diện tích trên 400 ha.

Từ năm 2025 -2030 sẽ trồng thí điểm thay thế 20 ha cây Thảo quả bằng cây dược liệu phù hợp nhằm loại bỏ Thảo quả và tăng cường tái sinh rừng tự nhiên, nâng cao độ che phủ và tàn che, đa dạng loài ở Vườn Quốc gia Hoàng Liên.

Đến năm 2025, sẽ hình thành ít nhất 5 doanh nghiệp, HTX sản xuất và sơ chế dược liệu; nâng cấp mở rộng xưởng chế biến dược liệu ứng công nghệ chế biến cao, xưởng sơ chế đáp ứng nguyên tắc, tiêu chuẩn GACP - WHO phục vụ sản xuất thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe và xuất khẩu nguyên liệu.

Xa hơn nữa là đến năm 2027 sẽ hoàn thiện việc xây dựng thương hiệu và chỉ dẫn địa lý các loài cây dược liệu và sản phẩm dược liệu của Sa Pa - Lào Cai trong nước và Quốc tế; xây dựng một điểm giới thiệu và quảng bá thương hiệu sản phẩm dược liệu Sa Pa tại trung tâm thị xã để phục vụ cho việc tạo đầu mối giới thiệu sản phẩm, trung chuyển, giao lưu, buôn bán, trao đổi giống và các sản phẩm dược liệu.

Hy vọng với những kế hoạch cụ thể, giải pháp tổng thể, đồng bộ, định hướng lớn theo từng giai đoạn, Sa Pa có thể theo đuổi con đường phát triển Xanh bền vững, và trở thành trung tâm du lịch nghỉ dưỡng, văn hóa tầm cỡ quốc gia, quốc tế.