Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ: Cơ hội và thách thức trong Kỷ nguyên số

Thời đại kỷ nguyên số mang lại những thay đổi to lớn trong đời sống, bao gồm cả lĩnh vực sở hữu trí tuệ. Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và truyền thông, việc bảo vệ sở hữu trí tuệ đang đối mặt với nhiều cơ hội và thách thức mới. Không gian mạng xuyên biên giới khiến việc xác định nơi vi phạm và đối tượng chịu trách nhiệm trở nên phức tạp. Do đó, các quốc gia và tổ chức quốc tế đang tích cực hoàn thiện luật pháp và hiệp định quốc tế nhằm bảo vệ quyền SHTT trong môi trường số, như Công ước Berne, Hiệp định TRIPS và hiệp định EVFTA.

Tại buổi tọa đàm, GS.TS. Đỗ Văn Đại - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Luật TP.HCM đã nhấn mạnh: Buổi tọa đàm tập trung thảo luận các vấn đề thực tiễn liên quan đến vi phạm sở hữu trí tuệ, cùng những cơ hội và thách thức trong lĩnh vực thương mại điện tử và công nghệ. Mục tiêu là nâng cao kiến thức học thuật và mở rộng mạng lưới hợp tác với các học giả quốc tế và tổ chức pháp lý, từ đó góp phần xây dựng nền tảng vững chắc cho các hoạt động hợp tác trong tương lai.

Bảo vệ nhãn hiệu trong môi trường số đóng vai trò quan trọng, giúp giảm thiểu tình trạng lạm dụng nhãn hiệu và hàng giả trên thị trường. Theo LS. Julien Tran – Giám đốc quốc gia công ty Luật RBA, hiệp định TRIPS đã đưa ra các biện pháp nhằm giải quyết các vi phạm trong môi trường số, tuy nhiên, việc xây dựng khung pháp lý trong phạm vi quốc gia gặp không ít khó khăn. Bên cạnh các biện pháp truyền thống, cần áp dụng công nghệ để phát hiện các hành vi vi phạm nhãn hiệu trong không gian số. Một ví dụ là công nghệ blockchain, giúp xác định nguồn gốc sản phẩm.

Do đó, việc phối hợp giữa các cơ quan chức năng và triển khai các biện pháp pháp lý, đặc biệt là ứng dụng công nghệ, để xác định các vi phạm là rất cần thiết. TS. Nguyễn Thái Cường – Phụ trách Viện Luật so sánh, Trường ĐH Luật TP.HCM, cũng nhấn mạnh rằng việc ứng dụng công nghệ hiện đại như blockchain và AI sẽ giúp xác định nguồn gốc vi phạm một cách hiệu quả.

Đề cập đến thực trạng đăng ký và bảo hộ nhãn hiệu tại Việt Nam, ông Võ Duy Tuyến – Giám đốc điều hành công ty Luật LPC cho biết: Đối tượng đăng ký bảo hộ quyền SHTT phần lớn là các doanh nghiệp, các doanh nghiệp nhỏ, vừa thành lập doanh nghiệp chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo hộ nhãn hiệu và những rủi ro thực tế có thể phát sinh khi không đăng ký.

Về cơ chế quản lý, đăng ký bảo hộ, hiện nay, hệ thống tra cứu nhãn hiệu và đối chiếu chưa ổn định, chưa cập nhật kịp và đủ thông tin. Quá trình xét duyệt đơn đăng ký còn tồn đọng, kéo dài, việc thẩm định chưa khách quan dẫn đến gia tăng tranh chấp.