Giữ văn hóa, dựng con người – Sứ mệnh thầm lặng của doanh nhân

Gen Z – Thế hệ cần được thấu hiểu và đồng hành

Thế hệ Gen Z, sinh ra trong thời đại số, là những người trẻ năng động, sáng tạo và đầy khát khao cống hiến. Tuy nhiên, họ cũng đối mặt với nhiều thách thức trong môi trường làm việc hiện đại. Theo một khảo sát của Navigos Group năm 2024, hơn 60% Gen Z mong muốn tìm kiếm một môi trường làm việc có văn hóa tích cực và phù hợp với giá trị cá nhân. 58% trong số họ cho biết sẵn sàng nghỉ việc nếu môi trường hiện tại không giúp họ phát triển cả về mặt tinh thần lẫn kỹ năng mềm.

Gen Z ưu tiên sức khỏe tinh thần và sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Họ sẵn sàng từ chối những công việc không phù hợp với giá trị cá nhân, ngay cả khi mức lương hấp dẫn. Điều đó cho thấy: Nếu muốn đồng hành cùng thế hệ này, doanh nghiệp phải thay đổi cách tiếp cận – không chỉ bằng quyền lợi, mà bằng giá trị, từ những điều nhỏ bé nhất trong đời sống doanh nghiệp.

Trên các diễn đàn nghề nghiệp và mạng xã hội như LinkedIn, Facebook, có thể thấy ngày càng nhiều bạn trẻ Gen Z chia sẻ về hành trình "vỡ mộng công sở" – không phải vì họ lười biếng hay thiếu kiên trì, mà vì họ cảm thấy bị đánh giá chỉ qua hiệu suất công việc, thay vì được lắng nghe và phát triển đúng cách. Nhiều người rơi vào trạng thái "chết cảm xúc" nơi làm việc – một kiểu tổn thương vô hình nhưng rất thật, xuất phát từ môi trường thiếu sự quan tâm và chia sẻ.

Doanh nghiệp – không chỉ là nơi kiếm tiền

Một doanh nghiệp có văn hóa không chỉ tạo ra lương thưởng – mà tạo ra ngọn lửa bên trong con người. Văn hóa tốt biến môi trường làm việc thành nơi nuôi dưỡng đạo đức, trách nhiệm, kỷ luật và lòng biết ơn.

Tại một số startup, doanh nghiệp SME Việt Nam, điều đáng tự hào không phải là AI hay automation, mà là cách họ khơi dậy lòng nhân văn trong từng thành viên. Có nơi, nhân viên Gen Z hát Quốc ca mỗi sáng thứ Hai. Có nơi, từng tháng đều có buổi “check-in giá trị sống”. Có nơi, “Ngày Biết Ơn” được tổ chức để nuôi dưỡng, khởi dậy bằng những hành động, việc làm cụ thể.

Tại ViTech Group – một doanh nghiệp công nghệ do ông Lê Đức Nam sáng lập – văn hóa doanh nghiệp không phải khẩu hiệu, mà là dòng chảy sống động trong từng hoạt động mỗi ngày. Với niềm tin: "Muốn giữ người trẻ, trước tiên phải giữ được trái tim họ", ông Nam đã kiến tạo nên một môi trường mà trong đó, mỗi con người được đánh thức bằng sự tử tế và truyền cảm hứng sống đẹp.

Tại ViTech, mỗi sáng thứ Hai là nghi thức chào cờ, hát Quốc ca. Dù chỉ vài phút, nhưng đã trở thành khoảnh khắc lắng đọng giúp nhân sự, đặc biệt là Gen Z, kết nối với những giá trị thiêng liêng – điều mà không trường lớp nào dạy được.

Ngày 9/6 hàng năm được chọn là “Ngày Biết Ơn”. Tại đây, toàn thể nhân sự viết thư tay gửi đến cha mẹ, người thân, đồng nghiệp – nhắc lại những điều đôi khi vì guồng quay công việc mà chúng ta lãng quên: lòng biết ơn, sự trân trọng và tình yêu vô điều kiện.

Ngày 27/7 – ViTech tổ chức tri ân Thương binh liệt sĩ bằng hành động và cảm xúc: Thăm hỏi gia đình chính sách, quyên góp vì cộng đồng, chiếu phim tư liệu lịch sử… Tất cả nhằm khơi dậy trong thế hệ trẻ lòng tự hào dân tộc và tinh thần "Uống nước nhớ nguồn".

Không dừng ở hoạt động, ViTech còn xây dựng hệ thống đào tạo nội bộ tập trung vào rèn luyện giá trị sống. Từ tinh thần trách nhiệm đến bản lĩnh cá nhân, từ tư duy hành động đến sự tử tế – mọi kỹ năng mềm đều được lồng ghép với bài học về nhân cách.

"Chúng tôi không thể dạy Gen Z yêu nước. Nhưng chúng tôi có thể tạo ra một môi trường để các bạn ấy cảm thấy mình sống có lý tưởng và biết trân quý những giá trị truyền thống" – ông Lê Đức Nam CEO ViTech Group chia sẻ.

Không chỉ đào tạo nội bộ, ViTech còn kết hợp tổ chức các hoạt động cộng đồng, như chương trình “Lan tỏa yêu thương” – nơi nhân sự công ty trực tiếp tham gia vào các chuyến thiện nguyện tại vùng sâu vùng xa. Đây là cách mà văn hóa doanh nghiệp bước ra ngoài cánh cổng công ty và chạm tới trái tim của xã hội.

Doanh nghiệp và sứ mệnh kép: Tạo doanh thu, nuôi dưỡng con người

Thành công của một doanh nghiệp không chỉ đo bằng doanh thu, mà còn đo bằng số lượng con người trưởng thành từ đó. Một môi trường mà ở đó, nhân sự cảm thấy được nuôi dưỡng, được truyền cảm hứng sống – chính là nơi có nền văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ và bền vững.

Các nghiên cứu gần đây từ McKinsey cho thấy: những công ty có nền tảng văn hóa tích cực và gắn bó có năng suất lao động cao hơn tới 20% và giữ chân nhân sự gấp đôi so với các doanh nghiệp không đầu tư vào văn hóa. Tại Việt Nam, xu hướng “People First – Đặt con người làm trọng tâm” đang dần trở thành chiến lược phát triển dài hạn của nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các startup và doanh nghiệp có lãnh đạo trẻ.

ViTech là một trong những ví dụ như thế. Ông Lê Đức Nam từng chia sẻ trong buổi toạ đàm cùng cộng đồng khởi nghiệp: "Chúng tôi không xem nhân viên là công cụ để tăng năng suất, mà là con người với cảm xúc, khát vọng và tiềm năng vô hạn. Muốn công ty phát triển, trước hết phải đầu tư vào con người, từ gốc rễ."

Văn hóa – Phòng tuyến mềm nhưng vững chắc

Doanh nhân Việt hôm nay không chỉ là người tạo ra của cải, mà còn phải là người giữ lấy phần hồn cho thế hệ mai sau. Trong một xã hội nơi giá trị đang bị nhiễu loạn, thì văn hóa doanh nghiệp chính là mảnh đất lành để thế hệ trẻ tìm lại căn cốt của mình.

Thế giới không thiếu người giỏi, nhưng đang rất cần người tử tế. Và nếu không có môi trường để người trẻ được sống thật, sống sâu, sống có lý tưởng – thì tương lai dân tộc sẽ trở nên chông chênh.

Văn hóa không phải là điều cao siêu. Nó bắt đầu từ một hành động biết ơn, một lời cảm ơn chân thành, một ánh mắt chia sẻ nơi công sở. Và khi văn hóa được gieo từ tâm, được dẫn dắt bởi những doanh nhân có tâm – như cách ông Lê Đức Nam đang làm tại ViTech Group – thì đó chính là phòng tuyến mềm nhưng vững chắc để gìn giữ bản sắc Việt trong thời đại mới.

Doanh nghiệp có thể tạo ra doanh thu, nhưng chỉ văn hóa mới tạo ra con người. Và con người – chứ không phải công nghệ – mới là gốc rễ của sự phát triển bền vững.