Chính phủ đề xuất duy trì giảm 2% thuế giá trị gia tăng đến hết năm 2024

Toàn cảnh phiên họp. (Ảnh: Quốc hội)

Mới đây, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự thảo Nghị quyết giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) để báo cáo Quốc hội quyết nghị trong Nghị quyết Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa 15.

Theo đó, trong Tờ trình của Chính phủ đề nghị Quốc hội xem xét, cho phép giảm 2% thuế suất thuế VAT, áp dụng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% (còn 8%), trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ sau: Viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, sản xuất kim loại và sản xuất sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, ngành khai khoáng (không kể khai thác than), sản xuất than cốc, dầu mỏ tinh chế, sản xuất hóa chất và sản phẩm hóa chất, các sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Thời gian thực hiện chính sách là trong 6 tháng cuối năm 2024 (từ ngày 1/7 đến 31/12/2024). Dự kiến, số giảm thu ngân sách nhà nước trong 6 tháng cuối năm 2024 tương đương khoảng 24 nghìn tỷ đồng.

Trong 6 tháng đầu năm 2024, thực hiện giảm 2% thuế suất thuế VAT, dự kiến số thu ngân sách nhà nước giảm khoảng 23,488 nghìn tỷ đồng. Nếu tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế VAT 6 tháng cuối năm, thì dự kiến cả năm 2024, ngân sách nhà nước giảm thu khoảng 47,488 nghìn tỷ đồng.

Chính phủ cho rằng việc giảm thuế này tác động làm giảm thu ngân sách tuy nhiên sẽ kích cầu tiêu dùng. Qua đó, thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh sớm phục hồi và phát triển, đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước cũng như nền kinh tế để thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hằng năm, kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021 - 2025.

Ngoài ra, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản tán thành với đề nghị của Chính phủ và cho rằng việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm 2% thuế VAT là phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay.

Về vấn đề giảm thuế, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh, nền kinh tế đang trong quá trình phục hồi, còn nhiều khó khăn, nên nếu tiếp tục giảm 2% thuế VAT sẽ giúp các đối tượng tiêu dùng có động lực chi tiêu, tạo dư địa cho phục hồi sản xuất, kinh doanh.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng đồng tình với việc giảm 2% thuế VAT và đưa vào nghị quyết chung của kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV. Bởi khi thảo luận về tình hình kinh tế xã hội, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận và đều đồng ý kéo dài đến hết tháng 12/2024.

Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp. (Ảnh: Quốc hội)

Bên cạnh quan điểm đồng ý, có một số ý kiến không đồng ý cho rằng quý I năm nay tổng mức bán lẻ hàng hóa, dịch vụ tăng 8,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Nếu trừ yếu tố giá, mức này là 5,1% - thấp hơn tốc độ tăng GDP quý I là 5,66%.

Điều này cho thấy việc hạ thuế VAT thời điểm hiện nay không còn phát huy tác dụng kích cầu tiêu dùng do sức mua và khả năng tiêu dùng trong nước của người dân đã giảm sút đáng kể. Vì thế, các ý kiến này đề nghị Chính phủ đánh giá kỹ hơn về khả năng kích cầu tiêu dùng của chính sách này.

Ngoài ra, từ 1/7 sẽ tiến hành cải cách tiền lương đồng thời với điều chỉnh lương hưu, trợ cấp xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công... Tức là, vẫn cần một nguồn lực rất lớn cho đầu tư. Do đó, cần tăng số thu ngân sách năm nay, các năm sau để cải cách tiền lương, chi đầu tư và thiết yếu khác.

Mặt khác, cũng có ý kiến đề nghị xem xét giảm với tất cả hàng hóa, dịch vụ, thay vì loại trừ một số mặt hàng như hiện nay. Trước đó, Liên đoàn Thương mại & Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đề xuất giảm 2% thuế VAT với tất cả hàng hoá, dịch vụ. Theo VCCI, trên thực tế vừa qua nhiều doanh nghiệp gặp vướng mắc khi áp dụng chính sách này, chủ yếu xuất phát từ việc phân loại hàng nào phải chịu thuế 10%, loại nào được giảm xuống 8%.

“Do đó, đề nghị Chính phủ làm rõ giải pháp xử lý các vướng mắc này trong trường hợp được Quốc hội cho phép tiếp tục áp dụng trong 6 tháng cuối năm 2024, bảo đảm mục tiêu dễ thực hiện và tạo thuận lợi cho người nộp thuế”, Ủy ban Tài chính Ngân sách nêu.

Kết luận, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý kéo dài thời gian chính sách tài khóa giảm 2% thuế VAT này tới hết năm nay. Nội dung này sẽ được đưa vào nghị quyết chung của kỳ họp thứ 7, thay vì một nghị quyết riêng.