Đại biểu chất vấn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước về thị trường vàng

Về diễn biến giá thị trường vàng hiện nay, nhiều đại biểu đặt câu hỏi và tranh luận sôi nổi tại phiên chất vấn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng sáng nay.

Giải pháp quản lý thị trường vàng

Đại biểu Lưu Văn Đức (đoàn Đắk Lắk) chất vấn, việc Ngân hàng Nhà nước thực hiện chỉ đạo bình ổn thị trường vàng của Chính phủ ra sao? Việc quản lý thị trường vàng của nhà điều hành tác động đến giá vàng, thị trường hiện tại và tương lai như thế nào?

Trả lời đại biểu Đức, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết, trước diễn biến thị trường vàng hiện nay, NHNN đã tham mưu trình Chính phủ ban hành Nghị định 24 và thực hiện các giải pháp đảm bảo cung/cầu thị trường vàng từ năm 2013.

Từ năm 2014 đến năm 2019, thị trường vàng tương đối ổn định và nhu cầu mua vàng của người dân giảm. Song bắt đầu từ năm 2021, giá vàng thế giới tăng cao và cũng khiến giá trong nước tăng theo. Lúc này, NHNN chưa thực hiện can thiệp.

Nhưng từ tháng 6/2024, giá vàng quốc tế lập đỉnh cao, sự chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế cao, khiến Chính phủ phải chỉ đạo rất quyết liệt. Ngân hàng Nhà nước cũng đã căn cứ trên cơ sở pháp luật hiện hành và tổ chức đấu thầu. Qua đấu thầu 9 phiên cho thấy đây là giải pháp khá hiệu quả trong năm 2013.

Tuy nhiên, trong bối cảnh mới, giá vàng tăng rất cao, tâm lý kỳ vọng thị trường dâng cao, để thu hẹp khoảng cách giá trong nước và thế giới, NHNN đã chuyển sang phương thức bán trực tiếp qua 4 ngân hàng thương mại nhà nước và Công ty SJC. Nhờ cách thức này, đến nay chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới từ 15-18 triệu đồng/lượng giờ chỉ còn 3-4 triệu đồng/lượng.

Tuy nhiên, thị trường vàng được dự báo sẽ diễn biến khó lường, phức tạp, trong khi đó Việt Nam không sản xuất vàng nên việc can thiệp phụ thuộc vào nhập khẩu quốc tế. NHNN sẽ tiếp tục theo dõi sát, đưa ra các chính sách để ổn định thị trường vàng, Thống đốc NHNN cho hay.

Chất vấn Thống đốc NHNN, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) đặt vấn đề, vừa qua việc bán vàng miếng của NHNN bình ổn giá vàng được người dân rất đồng tình ủng hộ. Tuy nhiên, ngân hàng chỉ bán mà không mua.

Nếu người dân muốn bán vàng do nhu cầu để sử dụng tiền mặt thì bán ở đâu, ngân hàng không mua thì các cửa hàng và khác cũng không có mua. Mặt khác, ngân hàng bán vàng chỉ có ở TP Hà Nội và TP.HCM, sao không bán cả tại những nơi khác ở trong nước cho người dân có nhu cầu mua để thuận lợi, dễ dàng?.

Trả lời chất vấn, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, từ năm 2014, NHNN không cung cấp vàng miếng ra thị trường.

Trong bối cảnh nhu cầu gia tăng, ngân hàng đã tăng cung vàng song chưa đặt vấn đề mua lại. Với ngân hàng thương mại Nhà nước, khi bán vàng, NHNN đã thực hiện các giải pháp để tăng cung vàng.

Hiện nay, có 22 tổ chức tín dụng và 16 doanh nghiệp kinh doanh mua/bán vàng miếng. Các ngân hàng, doanh nghiệp này mua bán vàng bình thường. Chuyện doanh nghiệp mà không mua vàng của cá nhân có thể vì một lý do nào đấy, chẳng hạn như cân đối tiền.

Bao giờ sẽ lập sàn giao dịch vàng?

Đặt câu hỏi với Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, đại biểu Đỗ Huy Khánh (đoàn Đồng Nai) nêu vấn đề, hiện nay thế giới có nhiều nước thị trường phát triển cho phép lập sàn giao dịch vàng, thu hút nguồn lực vàng, mang lại nhiều cơ hội cho nhà đầu tư trong nước.

"Ngân hàng Nhà nước có kế hoạch đề xuất Chính phủ lập sàn giao dịch vàng hay không?", đại biểu Khánh hỏi.

Về nội dung này, bà Hồng cho hay, một số nước đã thành lập sàn giao dịch vàng như Trung Quốc lập sàn vàng tại Thượng Hải, nhưng cũng có nước không làm vậy. Lập sàn vàng có mặt tích cực là giao dịch minh bạch, nhu cầu mua bán của người dân, doanh nghiệp, chủ thể sẽ thuận lợi hơn.

Tuy nhiên, theo bà Hồng, để lập sàn vàng đòi hỏi phải đầu tư về cơ sở hạ tầng. Việt Nam không phải là sản xuất vàng. Vậy nên khi vàng giao dịch giữa các chủ thể trên thị trường cũng phải nhập từ thị trường vàng quốc tế.

Theo bà Hồng, để lập sàn giao dịch vàng, Ngân hàng Nhà nước sẽ cùng với các bộ ngành nghiên cứu, đánh giá tác động một cách kỹ lưỡng để tham mưu, đề xuất Chính phủ ở thời điểm phù hợp và phù hợp với bối cảnh Việt Nam.

Đại biểu Trần Hữu Hậu (đoàn Tây Ninh) nêu thực tế khi thành lập doanh nghiệp, các đơn vị kinh doanh vàng phải chịu trách nhiệm kê khai vốn theo quy định. Nghị định 20 yêu cầu họ phải chấp hành các quy định về chế độ kế toán, lập và sử dụng chứng từ.

Tuy nhiên, thực tế hầu hết cơ sở kinh doanh vàng hiện nay là doanh nghiệp tư nhân được nâng cấp từ các cửa hàng, với thủ tục đăng ký đơn giản. Trong khi đó, nhiều loại vàng, nhất là những tài sản do cha ông để lại, không thể chứng minh được nguồn gốc.

Đại biểu Hậu đề nghị Thống đốc NHNN tham mưu Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành liên quan phối hợp để tháo gỡ những khó khăn này.

Trả lời đại biểu, Thống đốc NHNN cho biết, Nghị định 24 quy định rõ trách nhiệm các bộ ngành về hoạt động quản lý thị trường vàng. Lĩnh vực kế toán, chứng từ thuộc trách nhiệm Bộ Tài chính. NHNN ghi nhận, trao đổi với các bộ ngành để có giải pháp phù hợp.

Do câu hỏi liên quan nhiều bộ, ngành, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Ngân hàng Nhà nước trả lời đại biểu Trần Hữu Hậu bằng văn bản.