Đẩy mạnh số hóa, phát triển trí tuệ nhân tạo trong triển khai Pháp điển

Vừa qua, Bộ Tư pháp đã công bố Bộ pháp điển Việt Nam sau 10 năm triển khai thực hiện.

Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, năm 2013 là năm bắt đầu xây dựng Bộ Pháp điển và cũng là năm đầu tiên các bộ, ngành, địa phương thực hiện kỳ hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật thống nhất trong cả nước.

Đến nay, sau 10 năm, các bộ, ngành, địa phương đã thực hiện 3 kỳ hệ thống hóa văn bản thống nhất trong cả nước, trong đó kỳ hệ thống hóa văn bản thứ 3 (2019- 2023) vừa được hoàn thành.

Bộ pháp điển được xây dựng, hình thành từ gần 9.000 văn bản quy phạm pháp luật đang còn hiệu lực của cấp trung ương và được sắp xếp, cấu trúc vào 45 chủ đề, trong mỗi chủ đề có một hoặc nhiều đề mục. Mỗi đề mục được pháp điển từ nhiều văn bản khác nhau cùng điều chỉnh một lĩnh vực nhất định và được sắp xếp theo một trật tự khoa học, logic.

Cũng sau chặng đường hơn 10 năm triển khai thi hành Pháp lệnh Pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật, Bộ Tư pháp và các bộ, ngành đã quyết tâm, nỗ lực xây dựng Bộ Pháp điển điện tử, là sản phẩm chính thức của Nhà nước, là công cụ tra cứu pháp luật một cách hệ thống, toàn diện và đầy đủ. Người dân, doanh nghiệp có thể tra cứu Bộ Pháp điển Việt Nam tại địa chỉ https://phapdien.moj.gov.vn.

Bộ Pháp điển có vai trò, ý nghĩa, giá trị thiết thực trong việc bảo đảm tính công khai, minh bạch, dễ tiếp cận, dễ tra cứu của các quy định pháp luật. Đồng thời, thông qua việc hỗ trợ các cá nhân, tổ chức dễ dàng, thuận tiện trong việc tìm kiếm, tra cứu các quy định pháp luật, Bộ Pháp điển góp phần giảm chi phí tuân thủ pháp luật.

Bên cạnh đó, quá trình xây dựng, cập nhật Bộ Pháp điển góp phần nâng cao hiệu quả hoàn thiện hệ thống pháp luật trong bối cảnh công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế gắn với công tác tổ chức thi hành pháp luật được xác định là nhiệm vụ quan trọng, đóng góp trực tiếp vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh và trật tự an toàn xã hội của đất nước.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh thông tin, đến nay, Bộ pháp điển đã được xã hội đón nhận tích cực. Hiện đã có gần 2 triệu lượt truy cập khai thác, sử dụng Bộ pháp điển.

Trong thời gian tới, để công tác hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật được thực hiện ngày càng chuyên nghiệp, hiệu quả và Bộ pháp điển Việt Nam ngày càng lan tỏa, phát huy được giá trị hữu ích trong thực tiễn, cần tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về công tác hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật, pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật.

Theo đó, các cơ quan cần tăng cường tính chủ động, thực hiện nghiêm Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Pháp lệnh Pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành.

Đồng thời, cần đẩy mạnh công tác rà soát thường xuyên, kịp thời thực hiện hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ hoặc ban hành mới văn bản để bảo đảm sự phù hợp, thống nhất của hệ thống pháp luật.

Bộ Tư pháp cũng đề nghị các Bộ, ngành, địa phương nâng cao hơn nữa trách nhiệm, vai trò của người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương, chỉ đạo sát sao việc thực hiện rà soát, hệ thống hóa văn bản, pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật.

Xác định chính xác hiệu lực của văn bản, thực hiện xử lý văn bản quy phạm pháp luật để chấm dứt hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật, công bố văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực, ngưng hiệu lực theo đúng quy định pháp luật và cập nhật kịp thời các quy định pháp luật trong Bộ pháp điển.

Bên cạnh đó, các bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục quan tâm chỉ đạo, củng cố tổ chức, nâng cao năng lực cho đội ngũ công chức làm công tác pháp chế nói chung và công tác rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật, pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật nói riêng.

Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đặc biệt là đẩy mạnh số hoá, phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) và bảo đảm nguồn lực kinh phí phục vụ triển khai hiệu quả các công tác này. Thường xuyên cập nhật, quản lý, duy trì kết hợp với truyền thông, giới thiệu và hướng dẫn để từng cá nhân, cơ quan, tổ chức trong xã hội khai thác, sử dụng hiệu quả Bộ pháp điển.

Trong thời gian tới, cùng với các bộ, ngành liên quan, Bộ Tư pháp sẽ tiếp tục nghiên cứu, tham mưu hoàn thiện thể chế về rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật và pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật để tăng cường hơn nữa trách nhiệm, hiệu quả thực hiện của nhiệm vụ này trong thời gian tới. Trong đó cần lưu ý đến việc quản lý đầy đủ toàn bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật cũng như hiệu lực thi hành của các văn bản.

Bộ Tư pháp sẽ thực hiện trách nhiệm đăng tải đầy đủ, kịp thời, cập nhật chính xác tình trạng hiệu lực của văn bản trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật. Đồng thời, quan tâm, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đầu tư, nâng cấp Cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật, bảo đảm nguồn dữ liệu về văn bản pháp luật “đúng, đủ, sạch, sống” vận hành liên tục, ổn định; không chỉ phục vụ việc tra cứu, áp dụng pháp luật của các cơ quan, tổ chức, cá nhân, bảo đảm thực hiện mục tiêu công khai, minh bạch hệ thống pháp luật, mà còn là cơ sở để triển khai hiệu quả các công tác rà soát, hệ thống hóa văn bản, pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật, trong xây dựng, hoàn thiện đến tổ chức thực thi pháp luật, phổ biến, giáo dục pháp luật.