Doanh nghiệp giữ vai trò quan trọng trong con đường đến đích xanh

Sứ mệnh xanh hóa được thực hiện đồng bộ, từ Tập đoàn đến các đơn vị của Petrovietnam. Ảnh minh họa

Trong Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định nhà sản xuất, nhập khẩu có 2 trách nhiệm: Trách nhiệm tái chế sản phẩm, bao bì - áp dụng đối với sản phẩm, bao bì có giá trị tái chế (Điều 54) và trách nhiệm thu gom, xử lý chất thải - áp dụng đối với sản phẩm, bao bì chứa chất độc hại, khó có khả năng tái chế, gây khó khăn cho thu gom, xử lý chất thải (Điều 55).

Theo đó, các ngành kinh tế, sản xuất xanh sẽ từng bước hạn chế phát sinh chất thải lớn, gây ô nhiễm, suy thoái môi trường; phát triển công nghệ xanh, hệ thống quản lý, kiểm soát hoạt động sản xuất theo kinh nghiệm thực hành tốt để tiết kiệm tài nguyên, giảm phát thải, cải thiện môi trường sinh thái.

Với các cam kết mạnh mẽ và hành động của Chính phủ, có thể thấy kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn - giảm phát thải, trung hòa carbon tới đây sẽ không chỉ là xu hướng, mà đang dần trở thành con đường tất yếu của các doanh nghiệp.

Đặc biệt, việc EU áp dụng CBAM thử nghiệm từ 01/10/2023 và chính thức áp dụng từ 01/01/2026 buộc các doanh nghiệp phải thực hành giảm phát thải carbon và xây dựng tín chỉ carbon để tăng khả năng cạnh tranh khi xuất khẩu.

Chia sẻ về sứ mệnh, trách nhiệm phát triển kinh tế xanh hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng xanh, tại Diễn đàn “Nhà Quản lý - Nhà báo - Doanh nghiệp với Tài nguyên và môi trường” lần thứ VIII năm 2024, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam Trần Quang Dũng cho biết: Để khai thác và sử dụng tài nguyên một cách hiệu quả và trách nhiệm, trong quá trình hoạt động của mình, Petrovietnam luôn tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường của Việt Nam, các công ước quốc tế mà Việt Nam có tham gia, đồng thời không ngừng cải tiến công nghệ, cập nhật các công nghệ mới giúp giảm thiểu phát thải ra môi trường và hạn chế tối đa các rủi ro không mong muốn. Petrovietnam và các đơn vị thành viên luôn đảm bảo thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường theo đúng quy định của pháp luật về an toàn, sức khỏe, môi trường (ATSKMT) hiện hành.

Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam Trần Quang Dũng. Ảnh BTC

Trong đó, các biện pháp, kế hoạch ngăn ngừa, giảm thiểu tác động môi trường, bao gồm: Áp dụng các biện pháp quản lý chất thải nghiêm ngặt, bao gồm xử lý và tái chế chất thải rắn, lỏng và khí. Hệ thống quản lý chất thải của Petrovietnam đảm bảo rằng tất cả các loại chất thải được xử lý theo đúng quy trình, từ khâu thu gom đến xử lý và tái chế; Thực hiện các giải pháp cải tiến công nghệ, tối ưu hóa vận hành, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, các nguồn năng lượng xanh…Các dự án của Petrovietnam đều thực hiện đánh giá tác động môi trường chi tiết, đồng thời triển khai các biện pháp bảo vệ các loài động, thực vật quý hiếm.

Với vai trò nhà sản xuất, ông Nguyễn Phước Minh – Trưởng phòng Kỹ thuật Nhà máy Ford Hải Dương cho hay: Việc chuyển đổi sang sử dụng nhiên liệu sạch là xu hướng tất yếu toàn cầu giúp nâng cao hiệu suất của phương tiện, bảo vệ môi trường, sức khỏe con người và đóng góp vào phát triển bền vững. Nhận thức được điều này, Ford Việt Nam đã nhanh chóng có những cải tiến về sản phẩm để đáp ứng quy định đề ra

Tuy chính sách Nhà nước và nỗ lực từ Ford là không hề nhỏ, nhưng vấn đề tồn đọng hiện nay nằm ở sự thiếu hụt nguồn cung nhiên liệu đạt chuẩn gây khó khăn cho người tiêu dùng, đặc biệt là các vùng xa.

Thậm chí theo thống kê gần đây của Petrolimex thì gần đây thì lượng trạm xăng dầu trên cả nước có bán dầu Diesel 0,001S-V chỉ chiếm khoảng 7%. Thực trạng trên khiến người tiêu dùng lo ngại về việc sử dụng nhiên liệu không đạt chuẩn sẽ ảnh hưởng đến động cơ và các vấn đề bảo hành của xe.

Vì vậy, đại diện Nhà máy Ford Hải Dương cho rằng, rất cần các cơ quan chức năng nhanh chóng xác định rõ đối tượng; tiêu chuẩn kỹ thuật; cơ chế, và đặc biệt là chính sách khuyến khích như cơ chế để liên kết và phát công suất dư thừa lên lưới điện quốc gia với mức giá theo thời điểm; hỗ trợ lãi suất khi đầu tư thiết bị lưu trữ điện. Từ đó có thể khuyến khích được cá nhân, tổ chức và đặc biệt làn những doanh nghiệp sản xuất như Ford mạnh dạn đầu tư vào những nguồn năng lượng tái tạo sạch như vậy.

Bà Chu Thị Kim Thanh, Giám đốc vận hành Liên minh tái chế bao bì Việt Nam (PROVIETNAM)

Là đơn vị đầu tiên được Bộ TN&MT chính thức công bố là tổ chức được ủy quyền thực hiện tái chế bao bì, bà Chu Thị Kim Thanh, Giám đốc vận hành Liên minh tái chế bao bì Việt Nam (PROVIETNAM) cho biết, thời gian qua, PRO Việt Nam đã thực hiện các dự án thử nghiệm thu gom và tái chế bao bì của 7 loại vật liệu. Khi quy định EPR có hiệu lực từ năm 2024, với những mô hình, kinh nghiệm đã làm, PRO và các doanh nghiệp trong Liên minh đã thực thi một cách trơn tru việc thu gom, tái chế các bao bì đã qua sử dụng. Theo kế hoạch, năm 2024, PRO Việt Nam sẽ tổ chức thu gom, tái chế 70.000 tấn bao bì đã qua sử dụng cho các doanh nghiệp này.

Trong thời gian tới, ngoài tổ chức thu gom, tái chế cho các đơn vị trong Liên minh tái chế bao bì Việt Nam, PRO Việt Nam sẽ mở rộng đáp ứng nhu cầu cho các doanh nghiệp khác trong việc thực thi EPR.

“Rõ ràng, việc thực thi EPR sẽ góp phần khuyến khích các doanh nghiệp tái chế sử dụng nguồn rác thải tái chế trong nước. Về lâu dài, khi nguồn rác thải tái chế trong nước được “bao” đầu ra thì sẽ hạn chế thấp nhất đưa ra các bãi rác hay vào các làng nghề. Chúng tôi rất kỳ vọng, các quy định về phân loại rác tại nguồn cũng như các quy định về thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải trong Luật Bảo vệ môi trường 2020 sẽ được các địa phương thực thi nghiêm túc, hiệu quả. Khi đó, chúng ta sẽ thực sự có được một hệ thống phân loại, thu gom, vận chuyển, tái chế rác thải hoàn chỉnh", bà Chu Thị Kim Thanh khẳng định.