Nhiều dư địa mở rộng thị trường xuất khẩu

Thị trường tiềm năng vẫn rộng mở

Trong 8 tháng đầu năm 2025, thương mại Việt Nam ghi nhận bước tiến đáng kể. Số liệu từ Cục Thống kê cho thấy tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 597,93 tỷ USD, tăng 16,3% so với cùng kỳ; thặng dư thương mại đạt 13,99 tỷ USD. Riêng hai thị trường lớn nhất là Trung Quốc và Mỹ đạt tổng cộng 141,1 tỷ USD, trong đó xuất sang Trung Quốc 42 tỷ USD (tăng 9,2%), sang Mỹ đạt 99,1 tỷ USD (tăng 26,4%).

Đáng chú ý, xu hướng tiêu dùng xanh tại EU đang tạo lợi thế cho những doanh nghiệp tiên phong trong chuyển đổi sản xuất bền vững. Các sản phẩm nông sản chế biến sâu, thủy sản đạt chứng nhận bền vững, đồ gỗ thân thiện môi trường được dự báo sẽ tăng trưởng mạnh.

Ông Ngô Sỹ Hoài – Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam – cho biết, trước tác động thuế quan từ Mỹ, doanh nghiệp đã chủ động mở rộng thị trường, ghi nhận mức tăng trưởng 30-50% tại Tây Ban Nha, Hà Lan, Trung Đông.

Một trong những thị trường tiềm năng nhưng chưa được khai thác mạnh là Thụy Điển. Kim ngạch xuất khẩu sang quốc gia này mới đạt hơn 1 tỷ USD năm 2024, đứng thứ 11 trong khối EU. Bà Nguyễn Thị Hoàng Thúy, Tham tán thương mại tại Thụy Điển, cho biết chi phí logistics cao và yêu cầu chất lượng nghiêm ngặt khiến hàng Việt gặp khó khi tiếp cận trực tiếp thị trường này.

Giải pháp từ chính sách đến doanh nghiệp

Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp đã chủ động đổi mới, tăng tỷ lệ nội địa hóa, mở rộng danh mục sản phẩm. Điền hình như ngành dệt may đang chuyển hướng sang sản xuất xanh, dùng nguyên liệu tái chế để đáp ứng đơn hàng cao cấp từ châu Âu, Bắc Mỹ.

Theo ông Đỗ Ngọc Hưng, Tham tán thương mại Việt Nam tại Mỹ, 8 tháng qua, các nhóm hàng chủ lực sang Mỹ, như máy móc, thiết bị, gỗ và sản phẩm gỗ, dệt may, thủy sản duy trì tăng trưởng mạnh, nhiều mặt hàng tăng từ 15% đến hơn 100%.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp xuất khẩu vẫn đối diện hàng loạt thách thức như hàng rào kỹ thuật nghiêm ngặt, quy tắc xuất xứ phức tạp, chi phí logistics biến động và cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia khác. Việc Mỹ áp thuế đối ứng mới cũng buộc doanh nghiệp phải điều chỉnh chiến lược để giảm rủi ro phụ thuộc.

Các chuyên gia nhận định, nếu tận dụng tốt FTA, đầu tư mạnh cho chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và xây dựng thương hiệu, xuất khẩu Việt Nam hoàn toàn có thể bứt phá. Mở rộng thị trường không chỉ giúp tăng doanh thu, mà còn nâng tầm vị thế hàng hóa Việt trên bản đồ thương mại toàn cầu.

“

Để hỗ trợ doanh nghiệp, Bộ Công Thương vừa công bố 7 nhóm giải pháp trọng tâm:
Thứ nhất, xây dựng kế hoạch xúc tiến thương mại sát thực tiễn, ưu tiên thị trường có FTA và mở rộng sang Đông Âu, châu Phi, Nam Á.
Thứ hai, cập nhật, phân tích và chia sẻ thông tin về thị trường, chính sách, thuế quan, tiêu chuẩn kỹ thuật định kỳ.
Thứ ba, tăng cường cảnh báo sớm về thay đổi chính sách, rào cản kỹ thuật, phòng vệ thương mại để doanh nghiệp chủ động ứng phó.
Thứ tư, phát huy vai trò “cầu nối”, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thương vụ, đối tác và kênh phân phối nước ngoài.
Thứ năm, hỗ trợ xây dựng thương hiệu, thiết kế bao bì – mẫu mã theo thị hiếu, nâng cao năng lực cạnh tranh.
Thứ sáu, phối hợp với thương vụ, tổ chức xúc tiến, truyền thông để doanh nghiệp tận dụng ưu đãi thuế quan và mở rộng mạng lưới nhập khẩu.
Thứ bảy, kết nối doanh nghiệp ngành hàng với đơn vị đổi mới sáng tạo, viện nghiên cứu trong – ngoài nước về công nghệ sản xuất, tự động hóa, thương mại điện tử.