VARS đưa giải pháp cấp thiết giải quyết vấn đề nhà ở cho người dân

Việc xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp với các giải pháp đồng bộ đòi hỏi sự quan tâm của các các nhà quản lý. (Ảnh minh hoạ)

Thời gian qua, trên địa bàn TP Hà Nội đã xảy ra nhiều vụ cháy rất thương tâm khiến hàng chục người tử vong, trong đó có vụ cháy chung cư mini ở quận Thanh Xuân khiến 56 người tử vong, vụ cháy tại nhà trọ ở quận Cầu Giấy khiến 14 người tử vong...

Dễ dàng nhận thấy, điểm chung ở nơi xảy ra những vụ cháy này, đó là đều nằm sâu trong các ngõ nhỏ, xe chữa cháy không thể tiếp cận được và ở loại hình nhà ở có nhiều căn hộ.

Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) chia sẻ nguyên nhân liên quan đến vấn đề này là người dân, đa phần là sinh viên đang đi học, mới đi làm, lao động thu nhập thấp, các gia đình trẻ, điều kiện kinh tế chưa đủ để mua căn hộ chung cư lựa chọn sinh sống ở các căn phòng thiếu an toàn, không được đầu tư cơ sở hạ tầng, không  đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy,... bởi đây là lựa chọn duy nhất nằm trong khả năng chi trả của họ để "bám trụ" tại Hà Nội. Trong khi đó, giá thuê nhà ngày càng đắt đỏ, tăng hơn nhiều lần mức tăng thu nhập của người dân trong bối cảnh nguồn cung nhà ở ngày càng khan hiếm.

Chính vì tình trạng này, góp phần giúp các mô hình thiết kế căn hộ mini, homestay, hộp ngủ cho thuê bùng nổ mạnh mẽ và trở thành hình thức đầu tư sinh lời hấp dẫn ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh. Các mô hình này đồng thời làm dấy lên những lo ngại về an ninh, trật tự và đặc biệt là phòng cháy chữa cháy. 

Theo VARS cho rằng, sau nhiều sự cố cháy nổ ở “nhà hẻm ngõ sâu" gây hậu quả nghiêm trọng, cần tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ hơn chất lượng dịch vụ, nhất là phòng cháy chữa cháy. Đồng thời, cũng cần có các quy định chi tiết hơn về tiêu chuẩn kinh doanh cho thuê, từ loại hình nhà ở thấp tầng tới các tòa nhà cao tầng.

Tuy nhiên, tất cả các giải pháp nói trên, cũng chỉ là lời giải cho bài toán về nhà ở trong ngắn hạn. Bởi về lâu dài, lượng người nhập cư Hà Nội để học tập, làm việc, ước tính hàng trăm nghìn người mỗi năm, ngày càng tăng. Do đó, VARS cho rằng, việc xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp với các giải pháp đồng bộ đòi hỏi sự quan tâm của các các nhà quản lý.

Đẩy mạnh phát triển phân khúc nhà ở xã hội. (Ảnh minh hoạ)

Thứ nhất, các nhà quản lý cần thúc đẩy di dời cơ sở ô nhiễm, bệnh viện, trường học khỏi nội đô, gắn với các trục phát triển và thành phố vệ tinh. Nhất là các trường đại học, để di dời khoảng một triệu sinh viên ra khỏi nội đô, giảm áp lực về nhà ở cho Thủ đô. Việc di dời phải thực hiện cùng với các chính sách chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức thuộc các cơ quan, đơn vị Thủ đô và một số cơ quan ngành dọc trung ương đóng trên địa bàn theo dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi). Trong khi khu vực di dời phải đảm bảo các tiêu chuẩn về trường lớp, dịch vụ hạ tầng xã hội đảm bảo đi kèm.

Thứ hai, đẩy mạnh phát triển phân khúc nhà ở xã hội (NƠXH), đáp ứng nhu cầu về nhà ở, bao gồm cả mua, thuê và thuê mua với chi phí rẻ, có đầy đủ cơ sở vật chất và đảm bảo an ninh an toàn. Trong đó, cơ quan quản lý Nhà nước đóng vai trò chủ đạo, thực hiện rà soát nhu cầu về nhà ở của người dân để xây dựng kế hoạch phát triển NƠXH, bố trí quỹ đất phát triển NƠXH ở vị trí thuận tiện, quy mô phù hợp với nhu cầu của người dân với đầy đủ hạ tầng y tế, giáo dục, điện nước,... Đồng thời, xây dựng quy trình rút gọn các thủ tục hành chính, tăng ưu đãi lãi suất cho người mua với thời gian 10 - 15 năm, lãi suất thấp hơn từ 3 - 5% so với cho vay thương mại theo yêu cầu của Thủ tướng và tạo điều kiện tiếp cận quỹ đất nhằm thu hút nhiều doanh nghiệp đầu tư phân khúc này.

Thứ ba, để đảm bảo an sinh xã hội của người dân, ngoài các chính sách phát triển NƠXH, cần có các cơ chế ưu đãi để thúc đẩy phát triển phân khúc nhà ở thương mại giá rẻ, nhất là tại các thành phố lớn. Để người dân có thu nhập thấp có cơ hội được an cư an toàn.

VARS kiến nghị ngân hàng Nhà nước nên nghiên cứu xây dựng gói ưu đãi lãi suất cho vay mua, phát triển nhà ở thương mại giá phù hợp. Bởi với đặc thù pháp lý và rủi ro khác nhau, lãi suất cho vay mua các loại hình nhà ở không nên cào bằng như hiện nay.

Trên thế giới, Mỹ và Úc đều đã có các Ngân hàng đặc thù chuyên cho vay bất động sản, huy động vốn từ thị trường chứng khoán trong nước và quốc tế với lãi suất thấp hơn Ngân hàng thương mại với thời hạn cho vay dài hơn lên đến 30 - 40 năm.