Cải cách thủ tục hành chính trong ngành tài chính: Quyết liệt, thực chất, đúng hạn

Khẩn trương, không hình thức

Theo tinh thần chỉ đạo, toàn ngành tài chính phải bám sát Quyết định số 1362/QĐ-BTC ngày 15/4/2025 của Bộ trưởng Bộ Tài chính về kế hoạch rà soát, cải cách thủ tục hành chính trong năm 2025. Mục tiêu được xác định rõ là tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất – kinh doanh, cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước nhưng đồng thời phải tạo thuận lợi thực chất cho người dân và doanh nghiệp.

Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc yêu cầu Thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ tập trung cao độ, triển khai nghiêm túc, đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng và chịu trách nhiệm trực tiếp trước Bộ trưởng. Đây là nhiệm vụ mang tính trọng tâm, cấp bách và đòi hỏi tinh thần trách nhiệm cao trong bối cảnh doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn, thách thức cả trong và ngoài nước.

Xóa bỏ điều kiện kinh doanh lỗi thời, thủ tục không đúng quy định

Một trong những yêu cầu quan trọng được nêu rõ là việc rà soát điều kiện kinh doanh phải dựa trên quy định tại Điều 7 Luật Đầu tư. Theo đó, chỉ những ngành nghề có ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội, đạo đức xã hội và sức khỏe cộng đồng mới thuộc phạm vi ngành, nghề kinh doanh có điều kiện.

Vì vậy, các đơn vị phải đánh giá, xác định rõ điều kiện nào không còn phù hợp, có thể gây cản trở hoặc tạo rào cản hành chính không cần thiết thì phải đề xuất bãi bỏ hoặc sửa đổi. Thay vì giữ lại các điều kiện mang tính hình thức hoặc không còn phù hợp với thực tiễn, ngành tài chính cần tiên phong trong việc loại bỏ “giấy phép con” một cách công khai, minh bạch.

Đặc biệt, các thủ tục hành chính liên quan đến việc cấp phép, chứng chỉ, văn bản xác nhận... nếu có thể thay thế bằng cơ chế đăng ký, thông báo và hậu kiểm thì cần thực hiện ngay. Đây là bước chuyển quan trọng từ tiền kiểm sang hậu kiểm – phù hợp với thông lệ quốc tế và giảm đáng kể gánh nặng cho doanh nghiệp.

Với tinh thần cải cách triệt để, Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc yêu cầu loại bỏ tất cả các thủ tục hành chính không đáp ứng quy định tại Nghị định số 63/2010/NĐ-CP (đã được sửa đổi, bổ sung). Đồng thời, những thủ tục có nội dung tương đồng cần được nhập lại để tránh trùng lặp và tiết kiệm chi phí thực hiện.

Bà cũng nhấn mạnh yêu cầu phân biệt rõ giữa các thủ tục hành chính áp dụng cho doanh nghiệp và thủ tục nội bộ giữa các cơ quan quản lý nhà nước. Việc nhập nhằng giữa hai loại này không chỉ gây khó hiểu mà còn tạo thêm thủ tục không cần thiết, kéo dài thời gian giải quyết công việc và tăng chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp.

Đáng chú ý, Bộ cũng yêu cầu rà soát toàn bộ các thủ tục hành chính đang được quy định tại các Thông tư ban hành trước thời điểm Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025 có hiệu lực. Nếu phát hiện nội dung không còn phù hợp với luật mới, các đơn vị phải đề xuất xử lý kịp thời để tránh xung đột pháp lý và bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Tăng cường phối hợp – đẩy mạnh truyền thông

Thông báo số 470/TB-BTC cũng phân công rõ trách nhiệm tổ chức thực hiện cho từng đơn vị. Theo đó, Văn phòng Bộ Tài chính là cơ quan đầu mối tổng hợp, phân loại các đề xuất từ địa phương và hiệp hội doanh nghiệp; đồng thời xây dựng biểu mẫu báo cáo thống nhất và trình Lãnh đạo Bộ trước ngày 25/6/2025.

Đặc biệt, Văn phòng Bộ cần phối hợp với các cơ quan báo chí để đẩy mạnh tuyên truyền, truyền tải rõ ràng thông tin cải cách, tạo sự đồng thuận xã hội và nâng cao kỳ vọng của người dân, doanh nghiệp vào nỗ lực cải cách của Bộ Tài chính.

Các đơn vị chuyên môn thuộc Bộ có trách nhiệm tiếp thu đầy đủ các kiến nghị của doanh nghiệp, thực hiện rà soát và gửi đề xuất sửa đổi, bãi bỏ các quy định bất hợp lý về Văn phòng Bộ trước ngày 10/6/2025.

Bên cạnh đó, Vụ Pháp chế sẽ hướng dẫn xác định ngành nghề kinh doanh có điều kiện và bổ sung nội dung này vào chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của Bộ. Trong khi đó, Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể được giao chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan để thống kê, đề xuất các phương án cải cách và hoàn thiện báo cáo trình Bộ trước ngày 3/6/2025.

Thông điệp quan trọng được Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc nhấn mạnh là: Tư duy cải cách phải thực chất, không hành chính hóa, không chạy theo hình thức. Không phải cứ có bản báo cáo, có thống kê là xong việc. Mỗi đề xuất cắt giảm phải đi kèm với tác động cụ thể, gắn với nhu cầu thực tiễn của doanh nghiệp và người dân.

Bà cũng lưu ý, cải cách thủ tục hành chính không chỉ là nhiệm vụ của một vài đơn vị chức năng mà phải là yêu cầu xuyên suốt trong chỉ đạo điều hành của từng đơn vị trong Bộ. Từng cán bộ, công chức phải thay đổi tư duy, chuyển từ “quản lý – kiểm soát” sang “hỗ trợ – phục vụ” doanh nghiệp và người dân.

Với lộ trình, thời hạn cụ thể cho từng nhiệm vụ, Bộ Tài chính đang cho thấy quyết tâm mạnh mẽ trong cải cách thủ tục hành chính. Nếu thực hiện nghiêm túc, đồng bộ và có sự giám sát chặt chẽ, đây sẽ là một trong những đợt cải cách có chiều sâu, mang lại tác động tích cực tới môi trường đầu tư – kinh doanh và góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2025.