Chính sách thuế phải đồng hành cùng doanh nghiệp khởi nghiệp

Phát biểu tại hội trường, đại biểu Trần Thị Vân bày tỏ đồng tình với các nội dung của Dự thảo Nghị quyết, cho rằng văn bản này đã bước đầu thể chế hóa Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị, thể hiện cam kết mạnh mẽ của Đảng, Nhà nước và Quốc hội trong việc tạo lập môi trường thuận lợi, bình đẳng, minh bạch cho khu vực kinh tế tư nhân phát triển.

Liên quan đến chính sách miễn, giảm thuế, đại biểu Trần Thị Vân phân tích: “So với các chính sách khuyến khích khác như ưu đãi tín dụng, tiếp cận đất đai, đào tạo nhân lực hay cải cách thủ tục hành chính, thì miễn, giảm thuế có tác động nhanh, không phải qua nhiều thủ tục, giúp các doanh nghiệp nhỏ, vừa và khởi nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn ban đầu, nâng cao khả năng cạnh tranh.”

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng quy định hiện tại về miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 2 năm và giảm 50% trong 4 năm tiếp theo là chưa đủ mạnh để hỗ trợ nhóm doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo – những doanh nghiệp thường cần từ 5 đến 7 năm đầu để đầu tư nghiên cứu, phát triển sản phẩm, xây dựng công nghệ và đội ngũ nhân sự.

Vì vậy, bà đề nghị: “Cần nâng thời hạn miễn thuế thu nhập doanh nghiệp lên 5 năm, sau đó tiếp tục giảm 50% trong 5 năm tiếp theo. Chính sách thuế cần được thiết kế theo hướng đồng hành với doanh nghiệp trong giai đoạn hình thành và tích lũy ban đầu.”

Một vấn đề khác được đại biểu Trần Thị Vân nhấn mạnh là thời điểm áp dụng miễn thuế. Hiện dự thảo quy định thời gian miễn thuế bắt đầu tính từ khi doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh lần đầu.

Tuy nhiên, theo bà: “Nếu chúng ta miễn thuế ngay từ ngày được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh đồng nghĩa với việc khi doanh nghiệp có lãi thì thời gian miễn thuế đã hết. Chính sách miễn thuế trở nên hình thức và không có hiệu quả.” Do đó, đại biểu đề xuất sửa đổi theo hướng tính thời gian miễn thuế kể từ khi doanh nghiệp phát sinh lợi nhuận.

Bên cạnh thuế thu nhập doanh nghiệp, đại biểu Trần Thị Vân cũng đề xuất miễn thuế thu nhập cá nhân trong 5 năm đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công của các chuyên gia, nhà khoa học làm việc tại doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Theo bà: “Chuyên gia, nhà khoa học là nhân sự nòng cốt, trực tiếp tạo ra giá trị công nghệ, đổi mới sáng tạo và đưa sản phẩm ra thị trường. Nếu không có chính sách đủ hấp dẫn, cạnh tranh thì sẽ khó thu hút nhân tài và tạo được bước đột phá về công nghệ trong tương lai.”

Một điểm quan trọng khác được đại biểu nêu ra là việc hỗ trợ bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ – yếu tố then chốt trong bối cảnh kinh tế tri thức ngày càng phát triển. Bà cho biết, nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp chưa có đủ năng lực tài chính và pháp lý để thực hiện đăng ký sở hữu trí tuệ đúng chuẩn và đúng thời điểm, dẫn đến việc mất nhãn hiệu, bị chiếm tên miền hoặc không thể gọi vốn do thiếu chứng nhận sở hữu. “Bảo vệ tài sản trí tuệ không chỉ để phòng ngừa rủi ro pháp lý, mà là chiến lược phát triển doanh nghiệp”, bà nói.

Từ đó, đại biểu Trần Thị Vân đề nghị Ban soạn thảo bổ sung một điều khoản về hỗ trợ chi phí đăng ký và bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ vào Chương V của dự thảo Nghị quyết. Theo bà, đây là giải pháp thiết thực nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, gia tăng giá trị doanh nghiệp và mở rộng ra thị trường quốc tế.

Với những đề xuất cụ thể và sâu sắc, đại biểu Trần Thị Vân đã góp phần làm rõ hơn yêu cầu về một chính sách thuế thực chất, có chiều sâu, đồng hành cùng doanh nghiệp – đặc biệt là doanh nghiệp khởi nghiệp – trong chặng đường phát triển dài hạn.