Chính phủ quyết tâm tăng trưởng kinh tế 2 con số của Việt Nam trong giai đoạn tới, tăng trưởng năng lượng là yêu cầu bắt buộc để đáp ứng mục tiêu này.
TS. Nguyễn Sỹ Dũng, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội nhận định, nếu tăng trưởng GDP tăng 1% thì điện phải tăng trưởng 2%.
Để thúc đẩy phát triển năng lượng, tạo thuận lợi cho khu vực tư nhân tham gia phát triển năng lượng, tháng 2/2020, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 55-NQ/TW về định hướng Chiến lược Phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Nghị quyết nêu rõ: “Khuyến khích và tạo mọi điều kiện thuận lợi để các thành phần kinh tế, đặc biệt là kinh tế tư nhân tham gia phát triển năng lượng".
Bên cạnh Nghị quyết số 55-NQ/TW, các văn bản pháp luật khác như Luật Điện lực, Luật Đầu tư... cũng đề cập vấn đề khu vực tư nhân tham gia phát triển năng lượng.
Ông Lê Tuấn Anh, Vụ trưởng Vụ Kinh tế công nghiệp, dịch vụ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, Việt Nam đang đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế với mức 2 con số. Do đó, yêu cầu về tăng trưởng năng lượng là bắt buộc để đạt được tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, để phát triển năng lượng, Việt Nam xây dựng môi trường đầu tư minh bạch, thông thoáng và hấp dẫn để tạo điều kiện thuận lợi cho khu vực kinh tế tư nhân tham gia vào lĩnh vực này.
Phó cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu, Bộ Kế hoạch và Đầu tư bà Vũ Quỳnh Lê cho biết, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (PPP) năm 2020 đã tạo hành lang pháp lý thu hút đầu tư tư nhân vào các dự án, trong đó có lĩnh vực năng lượng.
Đến nay, đã có 19 dự án BOT trong lĩnh vực năng lượng, với công suất 27.000 MW, tổng vốn huy động gần 2.000 tỷ USD. Trong đó, 2 dự án đã chuyển giao cho EVN, 10 dự án đã ký hợp đồng.
Tuy nhiên, theo TS. Nguyễn Sỹ Dũng, thúc đẩy tư nhân đầu tư vào lĩnh vực điện năng tại Việt Nam hiện vẫn còn có những cản trở liên quan đến chính sách thu hút đầu tư, hạ tầng năng lượng, thủ tục hành chính và cơ hội tiếp cận vốn.
Ngoài ra, theo các chuyên gia, khu vực tư nhân đầu tư vào năng lượng đối mặt với nhiều rủi ro, vì nhu cầu vốn lớn, khả năng thu hồi vốn chậm. Trong khi đó, khu vực doanh nghiệp tư nhân Việt Nam đa số là doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa, thậm chí siêu nhỏ, nên khả năng tiếp cận nguồn vốn vô cùng khó khăn.
TS. Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia, Chính phủ cần có các giải pháp khuyến khích tất cả các doanh nghiệp sử dụng năng lượng có hiệu suất, tiết kiệm nhất, chứ không hẳn chỉ đầu tư vào điện gió, điện mặt trời. Các chính sách nên khuyến khích nhà đầu tư tư nhân đầu tư vào tất cả các loại hình điện như điện gió, điện mặt trời, điện hạt nhân, điện khí...
Nếu giải quyết tốt các vấn đề chính sách và pháp lý sẽ tăng cường niềm tin của nhà đầu tư vào các dự án năng lượng tái tạo, ông Nghĩa cho hay.