Cộng đồng doanh nghiệp tham gia tích cực vào trung hòa carbon

Sau cam kết của Việt Nam tại COP26, ngày càng nhiều doanh nghiệp đã chủ động áp dụng mô hình sản xuất xanh, nâng cấp công nghệ và chuyển đổi năng lượng sạch.

Hiện Việt Nam đã có 6 doanh nghiệp Việt Nam đạt chứng nhận trung hòa carbon theo tiêu chuẩn quốc tế PAS 2060:2014.

Cụ thể, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) đang triển khai dự án điện gió ngoài khơi đầu tiên của Việt Nam với công suất 1 GW, đồng thời cải tiến công nghệ lọc – hóa dầu nhằm giảm phát thải khí nhà kính. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) xây dựng lộ trình thay thế nhiên liệu tại các nhà máy nhiệt điện than cũ và tăng mạnh tỷ lệ năng lượng tái tạo trong cơ cấu nguồn điện quốc gia.

Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) phát triển hệ thống phân phối nhiên liệu thân thiện môi trường, trong khi Tập đoàn Viettel thực hiện chương trình “mạng lưới viễn thông xanh”, giảm 5% năng lượng tiêu thụ toàn hệ thống thông qua việc sử dụng anten đa băng tần, pin lithium và ngầm hóa hàng nghìn km cáp quang.

Ở lĩnh vực khai khoáng, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) đẩy mạnh tiết kiệm điện, nhiên liệu để giảm phát thải CO₂. Ngành hàng không cũng ghi nhận bước tiến khi Vietnam Airlines tiên phong thử nghiệm nhiên liệu hàng không bền vững (SAF), thể hiện cam kết giảm phát thải từ hoạt động bay.

Trong lĩnh vực nông nghiệp và lâm nghiệp, Tổng Công ty Lâm nghiệp Việt Nam (VinaFor) phát triển mô hình nông nghiệp sinh thái, trồng rừng hấp thụ carbon và quản lý rừng bền vững theo tiêu chuẩn quốc tế FSC.

Đáng chú ý, Tập đoàn Vingroup đã trở thành biểu tượng giao thông xanh với hơn 97.000 ô tô và xe buýt điện cùng 71.000 xe máy điện bàn giao trên toàn cầu. Hệ thống VinBus với 302 xe buýt điện tại Hà Nội, TP.HCM và Phú Quốc giúp giảm gần 41.000 tấn CO₂ chỉ trong ba năm.

Tập đoàn TH (TH True Milk) được xem là doanh nghiệp đi đầu trong mô hình kinh tế tuần hoàn, mỗi năm tái chế hơn 28.000 tấn chất thải chăn nuôi thành phân bón hữu cơ, lắp đặt điện mặt trời mái nhà và chuyển sang sử dụng nhiên liệu sinh khối, giúp giảm hơn 7.000 tấn CO₂/năm. Bên cạnh đó, Vinamilk đã có ba đơn vị đạt chứng nhận trung hòa carbon quốc tế, hoàn tất kiểm kê phát thải và mở rộng sử dụng năng lượng tái tạo.

Các doanh nghiệp FDI như LEGO, Heineken Việt Nam hay Erex cũng góp phần thúc đẩy chuyển dịch xanh bằng các cam kết Net Zero toàn cầu và đầu tư năng lượng tái tạo tại Việt Nam.

Khái niệm “Carbon Neutral” (trung hòa carbon) là trạng thái cân bằng giữa lượng khí carbon phát thải và lượng carbon được hấp thụ hoặc bù đắp qua tín chỉ carbon.

Trong khi đó, “Net Zero” (phát thải ròng bằng 0) là sự cân bằng tổng thể giữa toàn bộ lượng khí nhà kính phát thải và lượng được loại bỏ khỏi khí quyển.

Điểm khác biệt là Net Zero chỉ chấp nhận tín chỉ loại bỏ carbon thực sự, chứ không chỉ bù đắp. Để đạt mục tiêu này vào năm 2050, Việt Nam cần nâng tỷ lệ năng lượng tái tạo lên hơn 90%, mở rộng rừng trồng thêm 1,7 triệu ha mỗi năm, giảm phát thải các khí HFCs, PFCs, N₂O trong sản xuất công nghiệp, thu hồi trên 90% khí metan từ rác thải và chăn nuôi.

Tại phiên tọa đàm trong khuôn khổ tập huấn “Nâng cao năng lực truyền thông báo chí về trung hòa carbon”, ông Hoàng Anh Dũng - Tổng Giám đốc Công ty Intraco, nhận định dù có nhiều tín hiệu tích cực trong chuyển đổi xanh nhưng đây là quá trình dài hơi, đòi hỏi nguồn lực tài chính, kỹ thuật và quản trị đáng kể.