Đề xuất lộ trình áp dụng quy chuẩn khí thải mới cho ô tô ở Hà Nội, TP.HCM

Theo đó, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp nghe báo cáo, cho ý kiến đối với dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với khí thải xe ô tô tham gia giao thông đường bộ.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, việc xây dựng lộ trình nhằm kiểm soát, giảm thiểu ô nhiễm không khí do khí thải phương tiện gây ra, từ đó góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và cải thiện chất lượng môi trường sống.

Lộ trình ưu tiên áp dụng trước tại các khu vực có nguy cơ ô nhiễm không khí nghiêm trọng như Hà Nội và TP.HCM.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất xe ô tô sản xuất trước năm 1999, khi tham gia giao thông sẽ áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 1 (tương đương tiêu chuẩn Euro 1) kể từ ngày quyết định có hiệu lực thi hành.

Ô tô sản xuất trong giai đoạn 1999-2016, khi tham gia giao thông sẽ áp dụng mức 2 (tương đương tiêu chuẩn Euro 2) kể từ ngày Quyết định có hiệu lực thi hành.

Ô tô sản xuất trong giai đoạn 2017-2021, khi tham gia giao thông sẽ áp dụng mức 3 (tương đương tiêu chuẩn Euro 3) từ ngày 1/1/2026.

Đặc biệt Hà Nội và TP.HCM áp dụng mức 4 (tương đương tiêu chuẩn Euro 4) từ ngày 1/1/2027.

Ô tô sản xuất từ năm 2022 khi tham gia giao thông sẽ áp dụng mức 4 từ ngày 1/1/2026; áp dụng mức 5 (tương đương tiêu chuẩn Euro 5) từ ngày 1/1/2032.

Riêng Hà Nội và TP.HCM áp dụng mức 5 từ ngày 1/1/2028.

Từ ngày 1/1/2029, tất cả ô tô tham gia giao thông ở Hà Nội, TP.HCM phải đáp ứng từ mức 2 trở lên.

Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Anh Tuấn cho biết, Bộ cơ bản thống nhất với dự thảo lộ trình áp dụng quy chuẩn khí thải đối với xe ô tô tham gia giao thông đường bộ. Cụ thể, từ Mức 1 đến Mức 3 và Mức 4 như dự thảo, tỉ lệ phương tiện không đáp ứng chỉ chiếm khoảng 3-9%, nên tác động xã hội là không lớn.

Tuy nhiên, việc áp dụng Mức 4 đối với nhóm xe sản xuất trong giai đoạn 2017–2021 tại Hà Nội và TP.HCM là vấn đề đáng lưu ý, bởi gần 16% trong số này không đạt chuẩn, chủ yếu là xe tải và xe đầu kéo phục vụ vận tải hàng hóa. Nếu siết quy chuẩn khí thải đồng loạt trên toàn địa bàn, sẽ ảnh hưởng đáng kể đến chi phí vận tải và logistics, đặc biệt tại TP.HCM nơi có hệ thống cảng và trung tâm luân chuyển hàng hóa lớn.

Đối với thời điểm áp dụng quy chuẩn khí thải Mức 5, Thứ trưởng Lê Anh Tuấn cho rằng trước mắt chưa áp dụng trên phạm vi toàn quốc, do các xe sản xuất từ năm 2022 còn đang được miễn kiểm định lần đầu, số lượng xe đã kiểm định chưa nhiều, chưa đủ cơ sở đánh giá tác động thị trường; nếu áp dụng sớm, có thể khiến khoảng 15% phương tiện không đáp ứng, gây xáo trộn lớn.

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh lộ trình áp dụng các quy chuẩn khí thải xe ô tô tham gia giao thông cần được xem xét một cách thống nhất, đồng bộ giữa ô tô sản xuất mới, nhập khẩu mới và xe đang lưu hành; tránh tình trạng xe nhập khẩu buộc phải đáp ứng tiêu chuẩn cao, trong khi phương tiện trong nước vẫn áp dụng mức thấp hơn, gây thiếu công bằng và ảnh hưởng đến thị trường.

Phó Thủ tướng yêu cầu phải rà soát rất kỹ trên cơ sở luật hiện hành, bảo đảm quy định đúng thẩm quyền và đúng cấp văn bản; đánh giá toàn diện tác động của chính sách việc hạn chế hay cấm phương tiện, xác định rõ số lượng tổ chức, cá nhân bị ảnh hưởng, từ đó, xây dựng phương án hỗ trợ phù hợp để không gây xáo trộn, thiệt thòi cho người dân và doanh nghiệp.