Để gỡ khó cho sản xuất kinh doanh, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các bộ, ngành nghiên cứu sửa Nghị định 132 về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết. Trước bối cảnh khó khăn, doanh nghiệp đang mong mỏi từng ngày.
Doanh nghiệp ngóng chờ Nghị định 132 sửa đổi để giải quyết nhiều khó khăn, vướng mắc
Đã bộc lộ nhiều bất cập
Mục tiêu ban hành Nghị định 132/2020/NĐ-CP là nhằm chống chuyển giá đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) có giao dịch liên kết. Tuy nhiên, sau 3 năm thực thi, Nghị định 132 đã bộc lộ nhiều bất cập. Trong đó phải kể đến quy định khống chế chi phí lãi vay chỉ ở mức 30% tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh trong kỳ cộng chi phí lãi vay sau khi trừ lãi tiền gửi và lãi cho vay phát sinh trong kỳ cộng chi phí khấu hao phát sinh trong kỳ (EBITDA)
Điều này đã gây khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh cho doanh nghiệp. Ông Trương Đình Hòe, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản phân tích, phần lớn doanh nghiệp của Việt Nam là nhỏ và vừa, mới khởi nghiệp nên nguồn vốn ngân hàng là kênh chính để đầu tư, phát triển. Việc quy định giao dịch đi vay giữa ngân hàng và doanh nghiệp vay dài hạn để đầu tư là giao dịch liên kết, từ đó áp trần chi phí lãi vay để tính thuế thu nhập là không hợp lý, gây ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh, cũng như dòng tiền của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, đầu tư, đổi mới là sống còn cho sự phát triển của doanh nghiệp nói riêng cũng như nền kinh tế của đất nước nói chung. Việc áp trần chi phí lãi vay này sẽ khiến doanh nghiệp không có đủ tiềm lực hoặc ngại đầu tư, đổi mới công nghệ.
Chỉ ra một số lý do khiến việc khống chế trần tổng chi phí lãi vay trở nên bất cập, Hiệp hội Bất động sản TP.Hồ Chí Minh (HoREA) cho rằng, chi phí lãi vay phục vụ hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp là chi phí hợp pháp cần được Nhà nước công nhận và cần phải được tính vào tổng chi phí hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp trong năm tài chính (trong kỳ) của doanh nghiệp; thời gian chuyển chi phí lãi vay tính liên tục không quá 5 năm kể từ năm tiếp sau năm phát sinh chi phí lãi vay không được trừ có thể gây thiệt thòi cho các doanh nghiệp trong 5 năm tiếp theo nếu lỡ họ kinh doanh hòa vốn hoặc bị thua lỗ...
Quyết sách cần hài hòa lợi ích các bên
Thấu hiểu những khó trên, Chính phủ đang nhanh chóng tìm giải pháp tháo gỡ những rào cản pháp lý để trợ lực cho doanh nghiệp trong đó, Chính phủ giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan nghiên cứu, đề xuất việc sửa đổi Nghị định 132/2020/NĐ-CP về quản lý thuế đối với giao dịch có liên kết và báo cáo Thủ tướng về việc sửa đổi trong quý IV năm nay.
Sau gần 4 tháng triển khai theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, bà Tô Kim Phượng, Phó Cục trưởng Cục Thanh tra - Kiểm tra, Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính cho biết, đơn vị đã xây dựng xong dự thảo Báo cáo tổng kết việc thi hành Nghị định số 132/2020/NĐ-CP và đang hoàn thiện các hồ sơ để báo cáo Bộ Tài chính có văn bản xin ý kiến các Bộ ngành liên quan theo đúng tinh thần, nội dung và tiến độ mà Chính phủ đã chỉ đạo. Dự kiến sau khi tổng hợp được ý kiến của các Bộ ngành có liên quan, Tổng cục Thuế sẽ báo cáo Bộ Tài chính để trình, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong quý 4/2023, đảm bảo tiến độ như Chính phủ giao tại Nghị quyết số 105/NQ-CP.
Sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ và các bộ ngành có liên quan là tin vui rất lớn với cộng đồng doanh nghiệp. Đại diện nhiều doanh nghiệp cho biết, Nghị quyết 132 sửa đổi nhanh chóng được triển khai sẽ là hỗ trợ lớn với doanh nghiệp khi nhiều chi phí hợp lý, hợp lệ của doanh nghiệp sẽ được nhìn nhận đúng, phù hợp với thực tế giúp doanh nghiệp có thêm nguồn lực phục vụ sản xuất, kinh doanh.
Dưới góc nhìn chuyên gia, TS. Nguyễn Minh Phong cho rằng, doanh nghiệp là động lực quan trọng của nền kinh tế. Với doanh nghiệp thì chính sách có ý nghĩa sống còn. Chính sách chậm thì thiệt hại với doanh nghiệp vừa là tiền, vừa là cơ hội. Do đó, theo tinh thần chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, trong tình thế cấp bách hiện nay thì nên hướng tới mục tiêu ưu tiên cho doanh nghiệp. Do đó, Bộ Tài chính có thể đẩy nhanh, làm nhanh và chủ động đề xuất làm theo quy trình rút gọn để sớm cởi các nút thắt pháp lý, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, góp phần phục hồi nền kinh tế. Với đặc thù riêng của Việt Nam, trong lần sửa đổi này, nên điều chỉnh mức khống chế từ 30% lên 50%.
Chia sẻ thêm về quy định chi phí lãi vay không quá 30%, bà Tô Kim Phượng cho biết, việc khống chế chi phí lãi vay đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết phù hợp với thông lệ quốc tế và khuyến nghị của OECD về việc các nước cần quy định ngưỡng giới hạn khấu trừ chi phí lãi vay trong khoảng từ 10% - 30% EBITDA. Các doanh nghiệp độc lập với nhau thì việc các doanh nghiệp có giao dịch cho thuê, cho mượn hay vay vốn là hoàn toàn bình thường cho nên không thuộc phạm vi điều chỉnh tại Nghị định 132. Do đó doanh nghiệp cần hiểu rõ không phải tất cả các trường hợp cho thuê, cho mượn đều bị áp dụng vào trường hợp giao dịch liên kết.
Dẫu vậy qua ý kiến phản ánh của doanh nghiệp, Tổng cục Thuế nghiên cứu, rà soát, thực tế tại Việt Nam, việc vay vốn ngân hàng để phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là hoạt động thường xuyên và phổ biến. Trên cơ sở kiến nghị của doanh nghiệp, Tổng cục Thuế sẽ tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền nghiên cứu, xem xét sửa đổi trên cơ sở kiến nghị của doanh nghiệp, đại diện Cục Thanh tra - Kiểm tra, Tổng cục Thuế thông tin.
Theo Thoibaonganhang