Đường sắt tốc độ cao mở ra không gian phát triển kinh tế

Tại tọa đàm "Đường sắt tốc độ cao – Thời cơ và thách thức" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức vào chiều 29/10, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương khẳng định, việc xây dựng tuyến đường sắt vào thời điểm này đã có đầy đủ cơ sở để triển khai.

Đây chính là mong muốn của người dân cũng như sự quyết tâm của hệ thống chính trị có tuyến đường sắt tốc độ cao tiêu chuẩn quốc tế. Đồng thời là sự cần thiết để có bước đột phá về hạ tầng, tạo tác động tích cực và lan tỏa đến tăng trưởng kinh tế cũng như bảo đảm an sinh xã hội.

Thứ trưởng Nguyễn Quốc Phương nhấn mạnh, công trình này có tác động trực tiếp đến khoảng 7-8 lĩnh vực. Thứ nhất là tác động đến ngành xây dựng của chúng ta trong cơ cấu GDP bởi vì đây là công trình xây lắp.

Thứ hai là tác động đến các ngành phụ trợ phục vụ cho công trình này, như ngành cung cấp vật liệu cho xây dựng công trình, kể cả các vật liệu thông thường như cát, đá, sỏi hay vật liệu đặc chủng như sắt, thép để làm đường ray hoặc các công trình khác.

Thứ ba là tác động đến các ngành dịch vụ cung cấp cho công trình này như tài chính, ngân hàng hay dịch vụ về huy động vốn…

Thứ tư là tác động lan tỏa đến phát triển đô thị. Tuyến đường này mở ra hơn 20 ga từ Bắc vào Nam. Trong định hướng phát triển tuyến đường sắt này, mỗi ga đều có các khu đô thị đính kèm. Đây cũng là một động lực cho phát triển. Trong tương lai chúng ta xác định phát triển đô thị là một động lực thì đây là một động lực tốt để phát triển kinh tế-xã hội.

Thứ năm, tác động đến các ngành khai thác sau này khi dự án đi vào vận hành, đặc biệt là dịch vụ du lịch.

Thứ sáu, tạo công ăn việc làm. Đây là công trình quy mô cực lớn, do vậy để huy động lực lượng tham gia vào xây dựng công trình này sẽ tạo ra công ăn việc làm tương đối lớn.

Ngoài ra, sẽ tác động đến tăng trưởng của ngành vận tải mà chúng ta đang phân tích để hướng tới hiện đại hóa hệ thống giao thông vận tải, tăng thêm doanh số, năng suất, công suất phục vụ cho giao thông vận tải với một đường sắt mới.

Đặc biệt, sau khi dự án đưa vào khai thác, vận hành, dự án rõ ràng sẽ làm gia tăng năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, đặc biệt là giảm chi phí logistic, góp phần đáng kể cho phát triển các ngành công nghiệp, ngành sản xuất kinh doanh có sử dụng đến tuyến đường sắt này.

Chỉ ra thêm những công năng từ tuyến đường sắt tốc độ cao, theo Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Danh Huy cho biết, đến năm 2050, nhu cầu vận tải trên hành lang Bắc-Nam khoảng 18,2 triệu tấn và khoảng hơn 100 triệu lượt khách. Khi chúng ta đầu tư thì phải đáp ứng cả hai yêu cầu này, bao gồm vận tải khoảng hơn 18 triệu tấn hàng hóa và hơn 100 triệu khách.

Do đó, Bộ Giao thông vận tải đã quyết định lựa chọn phương án: Trục đường sắt hiện hữu sẽ cơ bản đáp ứng nhu cầu vận tải hàng hóa, chuyển nhu cầu vận tải hành khách sang đường sắt tốc độ cao và giải phóng toàn bộ năng lực đường sắt hiện hữu.

Theo Tổng công ty Đường sắt đánh giá năng lực tuyến đường sắt hiện hữu cơ bản đáp ứng nhu cầu 18 triệu tấn hàng mỗi năm cho đến 2050. Vì vậy, tuyến đường sắt tốc độ cao sẽ vận tải hành khách và vận tải hàng hóa khi cần thiết, đáp ứng nhu cầu lưỡng dụng, phục vụ quốc phòng, an ninh. Còn tuyến đường sắt hiện hữu tập trung cho vận tải hàng hóa nặng và khách du lịch.

Bên cạnh đó, tuyến đường sắt hiện hữu của chúng ta hiện nay được thế giới bình chọn là một trong những cung đường sắt hấp dẫn nhất về du lịch. Công năng đấy dựa trên lợi thế của từng phương thức vận tải. Và công năng này sẽ hỗ trợ cho các phương thức vận tải khác, không triệt tiêu mà hỗ trợ lẫn nhau, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Danh Huy cho hay.

Còn theo Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Phan Đức Hiếu: Không chỉ mang lợi ích về kinh tế đây còn là phương thức vận tải xanh, là giải pháp hữu hiệu để thực hiện các cam kết của Việt Nam đảm bảo mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.

Ông Phan Đức Hiếu cho rằng, trong quá trình xây dựng và vận hành tuyến đường sắt có thể có tác động đến môi trường, đó là điều không thể tránh khỏi, nhưng với phương thức vận tải đường sắt và cách thức dự kiến xây dựng Bộ Giao thông vận tải đã đề cập là sử dụng rất nhiều cầu cạn, tránh được chia cắt cộng đồng, tránh được tác động bất lợi đến các hoạt động về kinh tế, xã hội ở khu vực có cầu cạn đi qua.