Năm 2025 - Xuất nhập khẩu báo hiệu một năm khởi sắc

Năm 2024 - những nỗ lực phát triển thương mại quốc tế

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu có nhiều rủi ro, bất ổn, xuất khẩu của Việt Nam năm 2024 vẫn duy trì mức tăng trưởng tích cực, đóng vai trò động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam trong năm 2024 ước đạt 786,07 tỷ USD, tăng 15,4% (tương ứng tăng 105 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2023; cán cân thương mại ước tính thặng dư 23,75 tỷ USD. Đây là số kim ngạch xuất nhập khẩu cao nhất từ trước đến nay.

Mặc dù nhập khẩu cũng tăng mạnh, nhưng xuất khẩu đã giúp cán cân thương mại duy trì mức thặng dư lớn 24,77 tỷ USD. Đây là năm thứ 9 liên tiếp cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam đạt xuất siêu.

Xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam đã có nhiều bước tiến mạnh mẽ, rút ngắn thời gian để đạt những kỷ lục mới. Sau nhiều năm nỗ lực, đến năm 2012, kim ngạch xuất khẩu vượt mốc 100 tỷ USD; năm 2017 (sau 5 năm) vượt mốc 200 tỷ USD; năm 2021 (sau 4 năm) vượt mốc 300 tỷ USD.

Năm 2024 ghi nhận nhiều thành tựu quan trọng đối với hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa. Tổng giá trị kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa tiến sát mốc 800 tỷ USD, đạt mức kỷ lục 786,29 tỷ USD; trong đó, xuất khẩu lần đầu tiên vượt qua mốc 400 tỷ USD (sau 3 năm). Đây là thành tựu quan trọng trong nỗ lực phát triển thương mại quốc tế của Việt Nam. Kết quả này cũng đưa nước ta vươn lên vị trí 17 trong 20 nền kinh tế có quy mô thương mại lớn nhất thế giới.

Theo Tổng cục Thống kê, sự gia tăng xuất khẩu chủ yếu đến từ các thị trường lớn, như Mỹ, châu Âu (EU), Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc. Đặc biệt, Mỹ vẫn là đối tác xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam với các mặt hàng như điện tử, dệt may, giày dép, và nông sản.

Châu Á (bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc) vẫn là khu vực tiêu thụ lớn nhất của hàng hóa Việt Nam. Bên cạnh đó, Mỹ và EU cũng là hai thị trường rất quan trọng, đặc biệt là trong các lĩnh vực xuất khẩu nông sản, dệt may, giày dép, và điện tử.

Bên cạnh đó, việc gia tăng xuất khẩu nông sản, thực phẩm chế biến sẵn và sản phẩm tiêu dùng sang các thị trường châu Phi và Nam Mỹ là một điểm sáng trong năm 2024. Đây sẽ là những thị trường tiềm năng mà Việt Nam đang tìm cách mở rộng xuất khẩu.

Năm 2024 ghi nhận nhiều thành tựu trong xuất khẩu nông sản với gạo, cà phê, hạt điều, trái cây. Gạo của Việt Nam đã vượt qua các đối thủ cạnh tranh lớn như Thái Lan, Ấn Độ và đạt được những hợp đồng xuất khẩu lớn, đặc biệt là tại các thị trường châu Á và châu Phi.

Trái cây Việt Nam, đặc biệt là các loại như mít, thanh long và xoài đã gia tăng xuất khẩu sang các thị trường khó tính, như Mỹ, EU và Nhật Bản, đánh dấu bước tiến lớn trong việc nâng cao chất lượng và tiêu chuẩn sản phẩm.

Hàng nông sản vẫn chiếm tỷ trọng đáng kể trong kim ngạch xuất khẩu, với các thị trường tiêu thụ truyền thống như Trung Quốc, Mỹ, EU và Nhật Bản.

Đây có thể coi là một cột mốc đáng ghi nhận cho những nỗ lực phát triển thương mại quốc tế của Việt Nam.

Năm 2025 – sẽ khởi sắc cho thương mại Việt Nam

Với sự vào việc ngay từ những ngày đầu, những tháng đầu năm mới của các doanh nghiệp, địa phương, bộ, ngành, cùng sự hỗ trợ của Chính phủ, báo hiệu một năm khởi sắc cho thương mại Việt Nam. Và con số 1.000 tỷ USD cho hoạt động xuất nhập khẩu sẽ không còn quá xa.

Tình hình xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam năm 2025 dự báo sẽ thuận lợi hơn nhờ tăng trưởng kinh tế và tăng trưởng thương mại toàn cầu đã và đang phục hồi. Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đã đưa ra các biện pháp kích thích tiền tệ mạnh mẽ và một gói kích thích tài khóa dự kiến lên tới 1.400 tỷ USD để đạt được mục tiêu tăng trưởng. Dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam gia tăng thời gian qua hứa hẹn nâng cao năng lực sản xuất, tạo nguồn hàng cho xuất khẩu.

Thị trường xuất khẩu tiếp tục được mở rộng, đa dạng hoá, khai thác các thị trường đối tác FTA với thuế suất ưu đãi tiếp tục giảm theo lộ trình; đồng thời, tìm kiếm và phát triển các thị trường mới, mặt hàng mới.

Thực hiện chỉ đạo mới nhất của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ hướng tới mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 ở mức cao 8%, Bộ Công Thương đã đề xuất nâng các chỉ tiêu tăng trưởng trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại năm 2025 để đưa vào Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2025.

Riêng với chỉ tiêu phấn đấu về xuất nhập khẩu năm 2025, Bộ Công Thương đặt ra mục tiêu tổng kim ngạch xuất khẩu tăng trên 10-12% so với năm 2024. Cán cân thương mại tiếp tục có xuất siêu ở mức trên 20 tỷ USD.

Với hoạt động xuất nhập khẩu, để đạt được mục tiêu đặt ra, Bộ Công thương sẽ tập trung khai thác hiệu quả các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã có hiệu lực và ký kết, triển khai các hiệp định mới để mở rộng, đa dạng hóa thị trường, mặt hàng xuất nhập khẩu, chuỗi cung ứng. Tăng cường khai thác các thị trường lân cận, còn tiềm năng, chuyển mạnh sang xuất khẩu chính ngạch gắn với xây dựng thương hiệu, thúc đẩy xuất khẩu bền vững. Tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác xúc tiến thương mại.

Để phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động xuất, nhập khẩu của Việt Nam trong năm 2025, cần có một loạt các giải pháp chiến lược và hành động thực tế. Theo đó cần tăng cường đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, mở rộng thị trường xuất khẩu mới, tận dụng các FTA đã ký kết đồng thời các doanh nghiệp cần cải thiện năng lực để tận dụng tối đa các ưu đãi này.

Đồng thời, đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ trong xuất, nhập khẩu; nâng cao chất lượng sản phẩm và gia tăng giá trị gia tăng, cải thiện hạ tầng logistics, tăng cường đào tạo và phát triển nguồn nhân lực bên cạnh tăng cường hợp tác quốc tế...