Nghệ sĩ nhân dân Thế Hiển: Hơn bốn thập kỷ dùng giai điệu ghi lại vẻ đẹp cuộc đời

Trên ban công lầu 3 ngập tràn sắc xanh giữa Sài Gòn náo nhiệt tháng 8, tôi có cơ hội gặp gỡ và chuyện trò cùng Nghệ sĩ nhân dân Thế Hiển - nhạc sĩ gạo cội của làng nhạc Việt. Dáng ông gầy hơn, bước chân chậm hơn sau hơn 1 tháng nằm viện.

Dù thời gian đã bào mòn phần nào sức khoẻ của ông, ánh mắt người nghệ sĩ ấy vẫn ánh lên niềm đam mê âm nhạc và tình yêu cuộc sống mãnh liệt. Bên tách trà nóng, không khí dường như lắng đọng theo từng câu chuyện ông kể về hành trình âm nhạc suốt 41 năm qua.

"Ca khúc nào cũng là một kỷ niệm, cũng đều được viết nên bằng cảm nhận và trải nghiệm thực tế từ những chuyến đi", Nghệ sĩ Nhân dân Thế Hiển chia sẻ. "Một khi đã quyết tâm viết thì những điều đã trải qua, những dữ liệu cuộc sống đã đầy ắp trong người. Khi sáng tác chỉ cần nhớ lại, hồi tưởng và viết thôi". Mỗi ca khúc của ông không chỉ là những nốt nhạc, mà còn là những câu chuyện cuộc đời, những mảnh ghép tâm hồn được ông chắt chiu, gửi gắm.

Trong vô vàn những ca khúc của mình, "Hát về anh" vẫn luôn giữ một vị trí đặc biệt trong trái tim người nghệ sĩ. Bắt đầu được sáng tác giữa bom đạn, gian khổ nơi chiến trường và hoàn thiện khi ông quay trở về thành phố, ca khúc này gói ghém những cảm xúc của ông về sự kiên cường chiến đấu, anh dũng hy sinh của những người chiến sĩ nơi tuyến đầu đang ngày đêm chiến đấu để bảo vệ bình yên cho đồng bào, Tổ quốc, quê hương.

"Sau khi được tôi hát song ca với ca sĩ Đình Văn bằng đàn thùng và thu âm ở Đài truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh, ca khúc này đã lan toả nhanh chóng. "Chương trình “Nhạc theo yêu cầu” nhận được lời yêu cầu phát ca khúc “Hát về anh” từ khắp nơi gửi về. Khi ấy đang trong thời điểm chiến tranh biên giới, bài hát đã đi sâu vào lòng người vì nó phản ánh thực trạng xã hội Tổ quốc, đất nước ta lúc bấy giờ. Đây là ca khúc tôi sáng tác nhanh nhất và cũng được phổ biến nhanh nhất. Trong suốt 10 năm Chiến tranh biên giới (1979 – 1986), ca khúc này rộ khắp, các đoàn văn công quân đội và các ca sĩ cả nước đều hát ca khúc này", ông tự hào kể lại. Trong những năm tháng chiến tranh khốc liệt ấy, bài hát như một lời động viên, một sự sẻ chia gửi đến những người lính nơi tiền tuyến.

Với kinh nghiệm dày dặn trong suốt hành trình sáng tác 41 năm qua, Nghệ sĩ nhân dân Thế Hiển gửi gắm đến các bạn trẻ những lời khuyên chân thành: " Hãy cứ mạnh dạn sáng tác, nhưng cũng đừng quên trau dồi kiến thức về âm nhạc và kỹ năng sáng tác.

Một ca khúc hay quan trọng nhất là giai điệu đẹp, ngôn từ ca từ cũng phải đẹp. Khi nghe bằng tai và cảm nhận thông qua lời bài hát, cái đẹp của ca khúc, ca từ vang lên, người nghe sẽ mường tượng được những điều nhạc sĩ muốn truyền tải." Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của tính chân - thiện - mỹ trong âm nhạc. "Phải luôn tâm niệm: viết cho ai, viết để làm gì và sáng tác của mình đem đến điều ích lợi gì thiết thực gì cho cuộc sống."

“Làm công việc gì cũng cần một phông nền văn hoá, một cái nền để khi bắt đầu sáng tác ta biết đích ta đến, ta biết con đường ta đi. Có nhiều cách để học hỏi và mở mang kiến thức. Ta có thể học từ thầy cô, từ bạn bè, từ sách vở,... Trong đó sách là người thầy đặc biệt, nơi các nhạc sĩ tiền bối đã đúc kết kinh nghiệm, truyền lại hành trang kiến thức quý báu cho thế hệ sau.

Các nhạc sĩ trẻ cũng có thể trò chuyện, trao đổi với đồng nghiệp, để cùng nhau học hỏi, chia sẻ và phát triển”. Lời nhắn nhủ của ông như một ngọn đèn soi đường cho những người trẻ đang bước vào con đường âm nhạc, nhắc nhở họ về sự cần thiết của cả tài năng, kiến thức và tâm hồn trong sáng tạo nghệ thuật.

Dù đã ở tuổi xế chiều, ngọn lửa đam mê trong Nghệ sĩ nhân dân Thế Hiển vẫn cháy rực. Ông vẫn tiếp tục sáng tác, tiếp tục cống hiến những giai điệu đẹp cho đời. Với niềm tự hào, ông chia sẻ về đứa con tinh thần mới nhất - ca khúc “Đất nước thống nhất đẹp những mùa xuân”, một tác phẩm nhằm dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (1975 - 2025). Ca khúc hứa hẹn sẽ ra mắt khán giả vào năm sau, khẳng định sức sống mãnh liệt của một tâm hồn nghệ sĩ luôn hướng về Tổ quốc.

Buổi gặp gỡ với Nghệ sĩ nhân dân Thế Hiển không chỉ là một cuộc phỏng vấn, mà với tôi đây còn là một trải nghiệm đáng quý. Tôi đã được lắng nghe những chia sẻ chân thành đến từ tận đáy lòng một người nghệ sĩ chân chính, một người đã dành cả cuộc đời để theo đuổi cái đẹp, lan tỏa yêu thương và cống hiến cho âm nhạc Việt Nam. Những giai điệu của ông sẽ còn mãi ngân vang qua nhiều thế hệ, như một lời nhắc nhở về những giá trị tốt đẹp, về sức mạnh tình yêu cuộc sống.