Nhập khẩu xe ô tô tăng cao trong những tháng đầu năm 2024

Số lượng xe ô tô nhập khẩu vào Việt Nam tăng mạnh trong quý I/2024. (Ảnh minh hoạ)

Theo Báo cáo từ Tổng cục Hải quan, trong tháng 3/2024, ô tô nhập khẩu vào Việt Nam đã tăng trưởng mạnh, cả về số lượng lẫn tổng giá trị kim ngạch. Theo đó, có tổng cộng 15.860 ô tô nguyên chiếc các loại, hoàn tất thủ tục thông quan, với tổng giá trị kim ngạch hơn 330 triệu USD (tương ứng tăng 127 triệu USD).

So với kỳ báo cáo của tháng trước, ô tô nhập khẩu vào Việt Nam đã tăng 64,4% về lượng và 62,3% về giá trị kim ngạch. Nhập khẩu xe ô tô nguyên chiếc các loại đạt bình quân 10.757 chiếc/tháng trong 3 tháng đầu năm 2024.

Tính chung cả quý I/2024, tổng số ô tô nguyên chiếc nhập khẩu vào Việt Nam đạt 32.272 xe. Trong đó, lượng ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống nhập về Việt Nam đạt 26.655 chiếc, chiếm tới 83% tổng lượng ô tô nguyên chiếc các loại nhập về Việt Nam và giảm 23,5% so với cùng kỳ năm trước.

Xe ô tô nguyên chiếc các loại nhập về Việt Nam trong quý I/2024 chủ yếu có xuất xứ từ Indonesia, Thái Lan và Trung Quốc. Trong đó, Indonesia tiếp tục là quốc gia cung cấp ô tô nhiều nhất cho thị trường nước ta. Với tổng cộng số lượng xe nhập khẩu từ Indonesia là 14.762 chiếc, đạt giá trị kim ngạch vượt 213 triệu USD.

Đứng thứ hai là nhập khẩu từ Thái Lan với số lượng 10.420 chiếc, đạt giá trị kim ngạch gần 204 triệu USD. Thứ ba là nhập khẩu từ Trung Quốc với 5.821 chiếc, đạt giá trị kim ngạch đạt gần 177 triệu USD. Chưa kể đến ô tô nhập khẩu từ các nước khác như: Nhật Bản, Mỹ, Anh, Liên minh châu Âu (EU)…

Như vậy có thể thấy, số lượng nhập khẩu xe ô tô nguyên chiếc vào thị trường Việt Nam đang tăng mạnh. Thị phần ô tô nhập khẩu nguyên chiếc thì đang ngày càng mở rộng. Chính điều này đã khiến cho lợi thế cạnh tranh của ngành công nghiệp ô tô trong nước trở nên yếu thế và mất dần.

Việt Nam đang trở thành thị trường lớn cho ô tô sản xuất lắp ráp từ Indonesia và Thái Lan. (Ảnh minh hoạ)

Theo số liệu thống kê của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), doanh số bán ô tô sản xuất lắp ráp trong nước quý I/2024 của các doanh nghiệp thành viên đạt 30.919 xe các loại, còn xe nhập khẩu đạt 27.346 xe các loại.

Trong số 10 mẫu xe bán chạy nhất quý I/2024, có 4 mẫu xe nhập khẩu nguyên chiếc gồm Mitsubishi Xpander, Ford Everest, Honda HR-V và Suzuki XL7. Đấy là chưa kể mẫu xe pick up Ford Ranger bán chạy nhất với 3.562 xe, có phiên bản Raptor nhập khẩu nguyên chiếc chiếm 12%.

Chỉ riêng trong tháng 3/2024, số ô tô nhập khẩu vào Việt Nam đã chiếm gần một nửa tổng lượng ô tô nguyên chiếc được các hãng nhập khẩu trong cả quý đầu năm, cho thấy xe nhập khẩu đang tăng mạnh, so với xe sản xuất lắp ráp trong nước.

Lý do khiến xe ô tô nguyên chiếc từ Indonesia và Thái Lan dễ dàng thâm nhập vào thị trường Việt Nam là vì được hưởng thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi 0%. Hiện nay, Việt Nam đang trở thành thị trường lớn cho ô tô sản xuất lắp ráp từ Indonesia và Thái Lan. Sản xuất lắp ráp ô tô ở Indonesia và Thái Lan có chi phí thấp hơn 20% so với Việt Nam. Vì vậy, xuất khẩu ô tô sang Việt Nam có lợi thế. Nếu các mẫu xe này giảm giá bán thì xe sản xuất lắp ráp trong nước khó cạnh tranh. Điều này sẽ ảnh hưởng tới ngành công nghiệp ô tô Việt Nam, vốn có quy mô nhỏ bé, sản lượng thấp và vẫn quanh quẩn với lắp ráp giản đơn.

Đặc biệt, tới năm 2030 ô tô nhập khẩu từ các quốc gia Eu, Anh, Nhật Bản…sẽ được hưởng ưu đãi thuế nhập khẩu 0%. Hiện mức thuế nhập khẩu ưu đãi cho ô tô từ các quốc gia này đang giảm dần bình quân mỗi năm 7%. Xe nhập khẩu nguyên chiếc chất lượng cao ngày càng tràn vào Việt Nam nhiều. Các doanh nghiệp nhận định, từ năm 2025 trở đi, khi thuế suất thuế nhập khẩu giảm xuống thấp, lắp ráp trong nước ô tô sẽ không còn nhiều lợi thế.

Theo Bộ Công Thương, đến năm 2030, Việt Nam cần khoảng 1 triệu xe/năm để phục vụ nhu cầu trong nước. Nếu ngành công nghiệp ô tô trong nước không phát triển, sẽ không đáp ứng được. Khi đó Việt Nam sẽ phải tiêu tốn mỗi năm khoảng 10 - 12 tỷ USD để nhập khẩu xe nguyên chiếc phục vụ người tiêu dùng và thị trường ô tô Việt Nam sẽ thuộc về nước ngoài.