Phát huy “nguồn lực mềm” từ kiều bào

Mang tinh thần sứ giả

Cùng với đóng góp về tài lực và trí tuệ, người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN) đang là những sứ giả đưa Việt Nam ra thế giới và mang thế giới đến gần Việt Nam hơn.

Anh Nguyễn Khắc Hòa - nghệ sĩ Opera nổi tiếng đang sinh sống tại nước Nga, cho rằng: “Bạn bè khắp nơi trên thế giới khi giao tiếp với mỗi người Việt sẽ có cái nhìn về chung về con người và văn hóa Việt Nam. Thậm chí, chỉ qua những hoạt động và ứng xử bình thường, chúng ta cũng có thể thu hút được sự quan tâm của các bạn về đất nước mình”. Bởi vậy, theo tài năng trẻ người Việt, mỗi NVNONN hãy giống như một trạm phát về văn hóa Việt đến quốc tế. Anh tin rằng nếu mỗi người đều có chung suy nghĩ như vậy thì sẽ tạo sẽ công cụ tuyệt vời để truyền bá và trao đổi văn hóa với Việt Nam.

Sinh sống ở nước ngoài nhưng anh Hòa “luôn ý thức về nguồn cội, dòng máu đang chảy trong mình là Việt Nam và trái tim hướng về Tổ quốc”. Trong các hoạt động giao lưu nghệ thuật ở các nước, nam nghệ sĩ luôn tranh thủ giới thiệu với các bạn quốc tế về nét đẹp âm nhạc dân gian Việt Nam như hát Quan họ, hát Chầu Văn, hát Chèo…

Những hành động dù nhỏ bé cũng có ý nghĩa nhất định. “Chẳng hạn như luận án Tiến sĩ mà tôi đang thực hiện cũng viết về opera Việt Nam cũng có thể được coi như một công cụ mà để đưa văn hóa Việt Nam ra nước ngoài ở mức độ nghiên cứu”, anh Hòa chia sẻ. Bên cạnh đó, những dự án âm nhạc hợp tác với nước ngoài cũng đóng vai trò quan trọng trong việc truyền bá văn hóa Việt Nam ra thế giới.

Tại Hungary, nghệ sĩ Ninh Đức Hoàng Long cũng ý thức rõ về vai trò làm sứ giả văn hóa của mình. Theo anh, mỗi nghệ sĩ NVNONN đều mang trong mình sứ mệnh giới thiệu, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, truyền thống của quê hương. Bởi vậy, hoạt động nghệ thuật không đơn thuần là công việc, mà còn là cầu nối văn hóa, là phương tiện để đưa hình ảnh và tâm hồn người Việt đến gần hơn với bạn bè quốc tế.

Tại Pháp, TOUCHER ARTS - dự án kể câu chuyện văn hóa Việt ra thế giới dưới góc nhìn của những người trẻ của nhạc sĩ Hoàng Thu Trang đã được trao Giải thưởng quốc tế Việt Nam, hạng mục Nghệ thuật sáng tạo.

Được thành lập từ năm 2022, TOUCHER ARTS quy tụ các thanh thiếu niên người Việt và gốc Việt đến từ Việt Nam và khắp thế giới để thực hiện các hoạt động quảng bá văn hóa, âm nhạc nghệ thuật Việt Nam tới cộng đồng Pháp và quốc tế, dưới góc nhìn của thế hệ trẻ, đồng thời gây quỹ để hỗ trợ cho các trại trẻ mồ côi và khuyết tật tại Việt Nam.

Chuỗi sự kiện của TOUCHER ARTS hoàn toàn do các bạn trẻ thực hiện, với mong muốn được lan tỏa vẻ đẹp của đất nước hình chữ S cũng như truyền cảm hứng về lòng tự hào dân tộc và sự trân trọng, mong muốn bảo tồn các giá trị văn hóa của Việt Nam trong xã hội hiện đại, đồng thời nhấn mạnh tinh thần trách nhiệm của người trẻ đối với cộng đồng.

Trong hai năm qua, TOUCHER ARTS đã tập hợp 60 thành viên chính thức và hàng trăm tình nguyện viên, cộng tác viên, người tham gia đến từ 14 quốc gia; tổ chức 6 triển lãm quốc tế, nhiều buổi hòa nhạc để quảng bá nghệ thuật Việt Nam tại các thành phố ở Pháp. Dự án cũng kết nối với các trường học, thư viện, nhà văn hóa của Pháp để thực hiện các sự kiện chia sẻ về văn hóa nghệ thuật Việt Nam một cách sáng tạo, đa dạng, phong phú, thu hút hàng nghìn người tham gia.

Thủ lĩnh truyền cảm hứng

Để phát huy hiệu quả “nguồn lực mềm” từ thức kiều bào không thể thiếu vai trò của thủ lĩnh tiên phong với vai trò mở đường, dẫn dắt và kết nối.

Theo GS.TS Nguyễn Đức Khương, Chủ tịch Hội Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu, NVNONN thường được các nước sở tại đánh giá cao ở trình độ chuyên môn và năng lực hội nhập xã hội tốt. Ông khẳng định: “Đa số người Việt Nam dù ở bất cứ đâu, luôn mang trong mình lòng yêu nước, mong muốn cống hiến. Khi “chạm” được tới họ, để họ luôn cảm thấy được sự kết nối với Việt Nam và hiểu được vai trò của mình đối với đất nước, họ sẽ sẵn sàng xả thân cống hiến”.

Một ví dụ điển hình là TS. Phan Bích Thiện, một phụ nữ người Việt định cư ở Hungary, mới đây đã trở thành phụ nữ người nước ngoài duy nhất có mặt trong số 21 nhân vật của cuốn sách “Thế kỷ 21 - Sứ mệnh 21 người phụ nữ”. Tác giả đã khắc họa chị Thiện như một điển hình cho sự kết nối giữa Việt Nam và Hungary, giữa châu Á và châu Âu, của sự cống hiến không mệt mỏi cho việc quảng bá văn hóa Việt Nam trong xã hội Hungary. Chị là người luôn đặt lợi ích của tập thể lên trên lợi ích của cá nhân và vai trò cầu nối của chị đã giúp cho người dân Hungary gần gũi và hiểu thêm về Việt Nam.

Chia sẻ về niềm vinh dự này, TS. Phan Bích Thiện cho biết: “Còn gì có thể mừng hơn khi việc mình quảng bá cho quê hương của mình lại được xã hội nước bạn vinh danh. Điều này càng tiếp thêm động lực cho tôi cố gắng làm sao để người dân hai nước ngày càng hiểu và tin cậy nhau và có nhiều kết nối và hợp tác cùng nhau”.

Nhấn mạnh vị thế ngày càng cao của Việt Nam trên trường quốc tế, chị Thiện nhận định, để đất nước “có thể vươn ra thế giới thì không chỉ cần các yếu tố từ trong nước mà cộng đồng NVNONN cũng có vai trò rất quan trọng, trên các lĩnh vực khác nhau như chính trị, kinh tế, văn hóa, nghệ thuật, thể thao…”.

Khơi dậy tiềm năng từ người trẻ

Nói về vai trò quảng bá hình ảnh đất nước của thế hệ trẻ kiều bào, anh Huỳnh Tấn Đạt, Chủ tịch Hội sinh viên tại Australia, cho rằng: “Với sự năng động, sáng tạo và kiến thức hiện đại, chúng tôi có thể góp phần thúc đẩy sự phát triển của đất nước, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ, kinh tế, văn hóa và môi trường.

Tuy nhiên, để phát huy tối đa vai trò này, cần có sự hỗ trợ và định hướng từ các cơ quan, tổ chức, cũng như sự đoàn kết trong cộng đồng NVNONN. Bên cạnh đó, việc tăng cường vai trò của các thế hệ trẻ trong hội đoàn là điều cần thiết, bởi những người trẻ chính là tương lai của cộng đồng và của đất nước”.

Được thành lập vào tháng 3/2024, Hội Sinh viên Việt Nam tại Nga đại diện cho gần 9.000 sinh viên Việt ở xứ sở Bạch dương. Trong suốt thời gian qua, Hội đã thực hiện nhiều hoạt động thiết thực nhằm đẩy mạnh phong trào trí thức trẻ đóng góp cho đất nước, đồng thời khuyến khích sinh viên tham gia các hoạt động tình nguyện, trao đổi văn hóa, tạo môi trường học tập và nghiên cứu tích cực.

Phó Chủ tịch Hội sinh viên Việt Nam tại Nga Nguyễn Quang Hải tin rằng, thế hệ kiều bào trẻ ngày nay có vai trò vô cùng quan trọng trong việc kết nối giữa Việt Nam và thế giới. Việc học tập, nghiên cứu và làm việc tại nước ngoài nói chung, đặc biệt là tại Nga nói riêng, không chỉ giúp các bạn mở rộng kiến thức mà còn tạo ra những cơ hội giao lưu văn hóa, khoa học và kinh tế cho quê hương.

Với tình yêu quê hương, đất nước, những giá trị văn hóa truyền thống và đương đại tốt đẹp, cộng đồng NVNONN tiếp tục nuôi dưỡng và phát triển những hoạt động giao lưu văn hóa, tích cực kết nối trong và ngoài nước, đóng góp vào việc nâng cao hình ảnh, vị thế của Việt Nam ở nước sở tại, hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng, sánh vai với các cường quốc năm châu, như Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu hằng mong ước.