Trung tâm tài chính quốc tế: Cơ hội lớn cho doanh nghiệp, yêu cầu cao về minh bạch và năng lực thích ứng

Chiều 19/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết của Quốc hội liên quan tới việc thành lập các trung tâm tài chính này. Nhiều chính sách đột phá được đánh giá là “vượt trội so với một số trung tâm tài chính quốc tế khác”, đặc biệt trong các lĩnh vực thuế, đất đai, hạ tầng, nhân lực và một số cơ chế thí điểm.

Doanh nghiệp được gì từ mô hình trung tâm tài chính quốc tế?

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, các chính sách trong dự thảo nghị quyết đã được xây dựng trên cơ sở tham vấn với các tổ chức tài chính lớn, nhà đầu tư, chuyên gia trong nước và quốc tế. Một số chính sách tiệm cận với thông lệ quốc tế, tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động linh hoạt, thuận lợi hơn, như:

Mở rộng mô hình quản trị theo chuẩn quốc tế; Áp dụng tiếng Anh trong hoạt động hành chính, kế toán; Mở rộng cơ chế visa, xuất nhập cảnh; Áp dụng sandbox trong fintech, PPP, kế toán – kiểm toán, bảo hiểm…

Đặc biệt, TP.HCM được định hướng trở thành trung tâm vốn, ngân hàng, thị trường hàng hóa, fintech, trong khi Đà Nẵng tập trung thử nghiệm tài chính xanh, bền vững, dịch vụ số. Đây là những lĩnh vực mới mở ra không gian sáng tạo và tăng trưởng cho các doanh nghiệp khởi nghiệp, công nghệ tài chính và các nhà đầu tư chiến lược trong dài hạn.

Tuy nhiên, đi cùng cơ hội là những yêu cầu cao về tuân thủ pháp luật, trách nhiệm pháp lý và tính minh bạch trong hoạt động doanh nghiệp. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý, trung tâm tài chính quốc tế khác với khu thương mại tự do. Dòng vốn, tiền tệ được luân chuyển liên tục và xuyên biên giới, do đó:

Cần có khung pháp lý đột phá nhưng chặt chẽ, bảo vệ lợi ích quốc gia và doanh nghiệp chân chính; Yêu cầu rõ ràng về cơ chế kiểm soát rủi ro, tránh phát sinh tranh chấp; Chính sách ưu đãi thuế cần được hướng dẫn cụ thể để tránh doanh nghiệp lợi dụng chính sách kép, làm méo mó môi trường cạnh tranh.

Đặc biệt, nội dung thế chấp quyền sử dụng đất tại tổ chức tín dụng nước ngoài – một bước mở quan trọng – được nhấn mạnh cần có hướng dẫn chặt chẽ về xử lý tài sản, tránh tranh chấp, khiếu kiện và hệ lụy pháp lý dài hạn.

Tư duy “dám nghĩ, dám làm” và sự tương thích với luật pháp quốc tế

Dự thảo Nghị quyết cũng quy định rõ vai trò phân cấp cho địa phương – TP.HCM và Đà Nẵng – trong việc triển khai thực hiện. Chính phủ sẽ hướng dẫn cụ thể, đảm bảo linh hoạt, sát với thực tiễn nhưng vẫn tuân thủ nguyên tắc “quyền hạn đi đôi với trách nhiệm”.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội nhấn mạnh: Mọi quy định phải bảo đảm hợp hiến, hợp pháp, khả thi và không làm tổn hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp. Đặc biệt cần đảm bảo khả năng cân đối ngân sách địa phương khi thực hiện các chính sách ưu đãi và đầu tư hạ tầng trung tâm tài chính.

Đối với cộng đồng doanh nghiệp, nhất là các nhà đầu tư, công ty tài chính, fintech, startup công nghệ, đây là thời điểm cần chủ động theo dõi, chuẩn bị phương án tham gia thị trường mới, xây dựng mô hình vận hành phù hợp với khung pháp lý sắp được ban hành.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định đây là “chủ trương lớn, có ý nghĩa đột phá”, nhưng quá trình thực hiện phải “kỹ, chặt chẽ, thận trọng, áp dụng luật pháp quốc tế nhưng phù hợp với điều kiện pháp lý và chủ quyền Việt Nam”.