Từ 01/7/2025, bảo hiểm xã hội tự nguyện có thêm chế độ mới

Giảm số năm đóng BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu

Một trong những thay đổi đáng chú ý nhất là việc giảm số năm đóng BHXH tối thiểu từ 20 năm xuống còn 15 năm để đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Điều này đặc biệt có ý nghĩa đối với những người tham gia BHXH tự nguyện ở độ tuổi trung niên, những người lao động không chính thức, hoặc những người chưa có điều kiện đóng góp liên tục trong nhiều năm.

Theo quy định mới, chỉ cần đủ 15 năm đóng BHXH và đạt độ tuổi nghỉ hưu theo quy định, người tham gia đã có thể nhận lương hưu hàng tháng để đảm bảo cuộc sống khi về già.

Bổ sung trợ cấp thai sản vào chính sách BHXH tự nguyện

Một trong những bước tiến mới trong Luật BHXH năm 2024 là việc bổ sung trợ cấp thai sản cho người tham gia BHXH tự nguyện.

Theo đó, lao động nữ và nam tham gia BHXH tự nguyện khi sinh con hoặc có vợ sinh con sẽ được nhận trợ cấp 02 triệu đồng cho mỗi con nếu đáp ứng đủ điều kiện đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.

Quan trọng hơn, người lao động không phải đóng góp thêm bất kỳ khoản nào so với mức đóng BHXH tự nguyện như hiện tại. Quy định cũng áp dụng cho cả trường hợp thai từ 22 tuần tuổi trở lên chết trong tử cung, thai chết trong khi chuyển dạ. Chính phủ sẽ điều chỉnh mức trợ cấp thai sản trên phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ.

Lao động nữ là người dân tộc thiểu số hoặc lao động nữ là người dân tộc Kinh có chồng là người dân tộc thiểu số thuộc hộ nghèo khi sinh con, ngoài trợ cấp thai sản (nêu trên) còn được hưởng chính sách hỗ trợ khác theo quy định của Chính phủ.

Tăng mức trợ cấp một lần khi nghỉ hưu

So với quy định hiện hành chỉ có một mức tính hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, đối với lao động có thời gian đóng BHXH cao hơn mức tối đa 75% (lao động nam có thời gian đóng BHXH cao hơn 35 năm; lao động nữ có thời gian đóng BHXH cao hơn 30 năm) thì tại Luật BHXH năm 2024 đã quy định hai mức hưởng trợ cấp cụ thể, tùy thuộc vào thời gian đóng BHXH vượt mốc tối đa.

Cụ thể, đối với thời gian đóng BHXH vượt mức tối đa (75%) đến thời điểm nghỉ hưu: Người lao động sẽ được nhận trợ cấp một lần bằng 0,5 lần mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng BHXH cho mỗi năm đóng vượt. Điều này khuyến khích người lao động duy trì đóng góp liên tục và bền bỉ.

Đối với thời gian tiếp tục đóng BHXH vượt mức tối đa (75%) sau khi đủ điều kiện nghỉ hưu: Mức trợ cấp tăng lên đáng kể, bằng 2 lần mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng BHXH cho mỗi năm đóng cao hơn số năm kể từ sau thời điểm đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của pháp luật đến thời điểm nghỉ hưu. Đây là chính sách mang tính động viên lớn, khuyến khích người lao động tiếp tục đóng góp ngay cả khi đã đủ điều kiện nhận lương hưu.

Bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống BHXH đa tầng

Một trong những nội dung sửa đổi, bổ sung lớn của Luật BHXH năm 2024 là bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống BHXH đa tầng. Theo quy định, đây là loại hình BHXH do ngân sách nhà nước bảo đảm, được xây dựng trên cơ sở kế thừa và phát triển một phần từ quy định về trợ cấp xã hội hằng tháng đối với người cao tuổi. Cụ thể:

- Công dân Việt Nam từ đủ 75 tuổi trở lên mà không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hằng tháng thì được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

- Công dân Việt Nam từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo và đáp ứng đủ điều kiện thì được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

- Mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng do Chính phủ quy định phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ. Định kỳ 03 năm, Chính phủ thực hiện rà soát, xem xét việc điều chỉnh mức trợ cấp hưu trí xã hội.

- Được ngân sách nhà nước đóng BHYT khi đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, khi chết thì tổ chức, cá nhân lo mai táng được nhận hỗ trợ chi phí mai táng theo quy định của pháp luật về người cao tuổi.

Hưởng trợ cấp hàng tháng và BHYT khi không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Cụ thể, theo Điều 23 Luật BHXH 2024 quy định:

- Công dân Việt Nam đủ tuổi nghỉ hưu có thời gian đóng BHXH nhưng không đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật và chưa đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, nếu không hưởng BHXH một lần và không bảo lưu mà có yêu cầu thì được hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đóng của mình.

- Thời gian hưởng, mức hưởng trợ cấp hằng tháng được xác định căn cứ vào thời gian đóng, căn cứ đóng BHXH của người lao động.

- Mức trợ cấp hằng tháng thấp nhất bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng và được áp dụng việc điều chỉnh mức hưởng như đối với quy định về điều chỉnh lương hưu.

- Trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng được ngân sách nhà nước đóng BHYT. Khi chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp một lần cho những tháng chưa nhận và được hưởng trợ cấp mai táng nếu đủ điều kiện theo quy định...