Trong bối cảnh ngành dệt may Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức như biến động thị trường, rào cản thương mại và yêu cầu về phát triển bền vững, việc xây dựng các quỹ tài chính xanh trở thành giải pháp cấp thiết nhằm hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư công nghệ, thực hiện các tiêu chuẩn môi trường, xã hội và quản trị (ESG).
Thách thức từ thị trường và yêu cầu phát triển bền vững
Ngành dệt may Việt Nam đang chịu áp lực lớn từ việc Mỹ áp thuế đối ứng lên một số sản phẩm dệt may, có thể lên tới 46%, gây sức ép lớn lên năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, các nhà nhập khẩu lớn từ Mỹ và EU có xu hướng dịch chuyển đơn hàng sang các quốc gia như Bangladesh, Ấn Độ, Indonesia do chi phí thấp và chính sách hỗ trợ tốt hơn.
Ngoài ra, xu hướng tiêu dùng bền vững đang gia tăng, với yêu cầu nghiêm ngặt hơn về truy xuất nguồn gốc, chứng nhận xanh và giảm thải carbon. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp dệt may phải đầu tư vào công nghệ sạch, nâng cao tiêu chuẩn sản xuất để đáp ứng yêu cầu từ các thị trường xuất khẩu lớn như Mỹ, EU.
Trong bối cảnh đó, việc xây dựng các quỹ tài chính xanh nhằm hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư công nghệ, thực hiện các tiêu chuẩn ESG trở nên cấp thiết. Tài chính xanh giúp doanh nghiệp khuyến khích đầu tư vào năng lượng sạch, cơ sở hạ tầng bền vững và các dự án kinh tế tuần hoàn . Các công ty có thể huy động vốn hỗ trợ mục tiêu bền vững của mình thông qua trái phiếu xanh, các khoản vay gắn liền với tính bền vững và các công cụ tài chính khác.
Việc tiếp cận nguồn vốn xanh và thị trường quốc tế cũng trở nên thuận lợi hơn đối với các doanh nghiệp có điểm ESG tốt, giúp họ dễ dàng tiếp cận nguồn vốn giá rẻ từ các quỹ đầu tư bền vững, các định chế tài chính phát triển như IFC, ADB, WB,...
Đề xuất từ doanh nghiệp và chuyên gia
Ông Bạch Thăng Long, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty May 10, cho biết: "Nhà nước cần xây dựng các quỹ tài chính xanh, hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư công nghệ, thực hiện các tiêu chuẩn môi trường, xã hội, quản trị (ESG)".
Ông cũng đề xuất tiếp tục có các gói tín dụng ưu đãi, giãn – hoãn – giảm thuế phí đối với ngành sử dụng nhiều lao động như dệt may, đồng thời hỗ trợ xúc tiến thương mại hiệu quả, tận dụng các FTA đã ký và đàm phán song phương với Mỹ để tháo gỡ rào cản thuế quan.
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng quỹ tài chính xanh, coi đây là đòn bẩy giúp doanh nghiệp Việt thực thi ESG hiệu quả và tiếp cận nguồn vốn bền vững. Việc phát triển tài chính xanh tại Việt Nam vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm: khung pháp lý chưa hoàn thiện, nhận thức của doanh nghiệp còn hạn chế và thiếu các sản phẩm tài chính xanh đa dạng.
Việc xây dựng các quỹ tài chính xanh không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp dệt may vượt qua thách thức hiện tại mà còn tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững trong tương lai. Đây là bước đi cần thiết để nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành dệt may Việt Nam trên thị trường quốc tế, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao về tiêu chuẩn môi trường, xã hội và quản trị.
Quỹ tài chính xanh của doanh nghiệp là một nguồn vốn được doanh nghiệp thiết lập và sử dụng với mục tiêu đầu tư vào các hoạt động, dự án hoặc công nghệ thân thiện với môi trường, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến khí hậu và thúc đẩy phát triển bền vững.
Hiện tại, Việt Nam chưa có quỹ tài chính xanh chuyên biệt dành riêng cho ngành dệt may. Doanh nghiệp trong ngành đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn ưu đãi để đầu tư vào công nghệ sạch và đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường.
Các doanh nghiệp và chuyên gia đã đề xuất Chính phủ thành lập Quỹ chuyển đổi xanh nhằm hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi sản xuất xanh. Quỹ này sẽ giúp doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ tiết kiệm năng lượng, xử lý nước thải, và đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường quốc tế.